روزنامه "ایندیپندنت" در پی درگذشت نابغه ریاضی ایران و جهان گزارش جامعی را به وی اختصاص داد. "ایندیپندنت" در این باره نوشت: مریم میرزاخانی که در سن ۴۰ سالگی به دلیل ابتلا به سرطان سینه درگذشت، یک ریاضیدان کارکشته و اولین زنی بود که مدال «فیلدز» معروف به نوبل ریاضی را به دست آورد. مدال فیلدز بالاترین جایزه در رشته ریاضیات و معادل جایزه نوبل است.
حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران در ادای احترام به این دانشمند، در مورد درخشش بی‌نظیر این دانشمند خلاق و انسان متواضع که نام ایران را در مجامع علمی جهانی طنین‌انداز کرد، سخن گفت.
میرزاخانی در سال ۱۹۷۷میلادی (۱۳۵۶ شمسی) در تهران متولد شد و در دبیرستان "فرزانگان" به تحصیل پرداخت. توانایی‌های او زمانی توجه همگان را به خود جلب کرد که در سال ۱۹۹۴ در المپیاد بین‌المللی ریاضی در هنگ‌کنگ موفق به کسب طلا شد و به دنبال آن سال بعد مدال طلای دیگر و نمره کامل را در سال ۱۹۹۵ در المپیاد جهانی کانادا به دست آورد.
وی ابتدا می‌خواست نویسنده شود اما به زودی مسیرش را در جهان ریاضی پیدا کرد. او کارشناسی ارشد خود را در دانشگاه صنعتی شریف در رشته ریاضی به پایان رساند و سپس در دانشگاه "هاروارد" تحت تعلیم «کورتیس مک‌مولن» تحصیل و دکترای خود را در سال ۲۰۰۴ دریافت کرد. پایان‌نامه دکترای او چنان دشوار و ارزشمند بود که دو مسئله قدیمی ریاضی را حل کرد.
"کورتیس تریسی مک‌مولن" (Curtis Tracy McMullen) یک دانشمند در زمینه توپولوژی اهل ایالات متحده آمریکاست. "مک‌مولن" در سال ۱۹۹۸ برنده مدال فیلدز شد. وی استاد راهنمای مریم میرزاخانی در مقطع دکترای دانشگاه هاروارد بوده است.
«پروفسور استیون کرچهف» از دانشگاه "استنفورد" درباره میرزاخانی گفت: تازگی پایان‌نامه او، آن را به یک حرکت بسیار کارآمد و موفقیت‌آمیز تبدیل کرد.
از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۸ او یک پژوهشگر موسسه ریاضی Clay و استادیار دانشگاه "پرینستون"، "نیوجرسی" بود. او بعدها به عنوان استاد دانشگاه "استنفورد" در کالیفرنیا مشغول به کار شد.
دستاوردهای پژوهشی میرزاخانی شامل "سطوح ریمانی "(Riemann surfaces) و "نظریه تایشمولر" (Teichmüller theory) بود، که هر دو به پیچیدگی هندسی و دینامیکی سطوح منحنی مرتبط است.
اما در کنار کار خلاقانه و نظری او هم زمان با "الکس اسکین" در دانشگاه "شیکاگو" در مورد این که چگونه یک توپ در اطراف میز بیلیارد حرکت می‌کند، به همکاری پرداخت. این پژوهش منجر به مقاله ۲۰۰ صفحه‌ای شد که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد. میرزاخانی رویکرد شخصی خود در مورد این تحقیق را این طور خلاصه کرد: این کار مانند این می‌ماند که در جنگل گم شده و سعی در استفاده از تمام دانسته‌هایی که می‌توانید جمع‌آوری کنید دارید تا با برخی از ترفندهای جدید و با کمی شانس راه خروج را پیدا کنید.
مدال فیلدز هر چهار سال یک بار به ریاضیدانان ۴۰ ساله یا جوان‌تر داده می‌شود که در حوزه پژوهش خود پیشرفت چشمگیری داشته‌اند. این جایزه که از طرف کنگره بین‌المللی ریاضیدانان اعطا می‌شود، معادل جایزه نوبل است. در سال ۲۰۱۴ میلادی، میرزاخانی نخستین زن برنده مدال فیلدز شناخته شد که کمک‌های برجسته‌ای در زمینه پویایی‌شناسی و هندسه سطوح ریمانی کرده است.
چهار سال پیش این دانشمند متوجه ابتلای خود به سرطان سینه شد و برای جلوگیری از پیشرفت بیماری مورد درمان قرار گرفت.
"مارک تسیر لاوین" رئیس دانشگاه استنفورد، در ادای احترام به مریم میرزاخانی گفت: «مریم یک نظریه‌پرداز درخشان ریاضی و همچنین یک فرد فروتن بود که جوایز خود را تنها به این امید که دیگر زنان را به ادامه دادن مسیر خود تشویق کند، دریافت می‌کرد. سهم او به عنوان یک دانشمند و نقش اساسی وی مهم و پایدار است و جای او در این‌جا، دانشگاه "استنفورد" و در سراسر دنیا، عزیز و خالی خواهد بود.»