محمدقاسم وحیدی اصل، مدرس دانشگاه و رئیس پیشین انجمن آمار ایران در یادداشتی که به مناسبت روز جهانی آمار در اختیار ایبنا قرار داد، با اشاره به اهداف تعیین شده سازمان ملل برای این روز معتقد است که برای تحقق برنامههای پیشبینی شده، کتابهای مناسب تألیف نشده است.
سازمان ملل متحد مطابق با قطعنامه شماره 282/69 مجمع عمومی، روز بیستم اکتبر برابر با 28 مهرماه سال جاری را «روز جهانی آمار» اعلام کرده است. این دومین روزی است که بهعنوان روز جهانی آمار اعلام میشود و بنا بر همین تصمیم سازمان ملل متحد، مقرر کرده است که هر پنج سال یکبار، بیستم اکتبر بهعنوان روز جهانی آمار گرامی داشته شود.
در ایران از سالها قبل روز اول آبان بهعنوان روز ملی آمار نامگذاری شده و سازمان ملل متحد با استقبال از بزرگداشت آمار در بیش از 100 کشور جهان بهطور سالانه، مبادرت به هماهنگی روزهای گرامیداشت آمار برای تأکید بر اهمیت این علم در توسعه کشورها کرده است. میتوان اهمیت آمار را با اعلام سال 2013 بهعنوان سال جهانی آمار از سوی چندین مؤسسه و نهاد آماری دنیا دریافت.
بان کیمون، دبیرکل سازمان ملل متحد، در پیامی به این مناسبت میگوید: «مجمع عمومی همه کشورهای عضو، نهادهای تخصصی سازمان ملل متحد، نهادهای تخصصی وابسته به سازمان ملل و دیگر سازمانهای بینالمللی و منطقهای و نیز جامعههای مدنی، دربرگیرنده سازمانهای مردمنهاد، از قبیل مؤسسات پژوهشی، رسانهها و همه تولیدکنندگان و استفادهکنندگان آمار رسمی دعوت میکند که این روز را گرامی بدارند.»
در سال جهانی آمار که اهداف آن عبارت بودند:
ـ افزایش آگاهی جامعه در رابطه با قدرت و میزان نفوذ آمار و جنبههای مختلف اجتماعی
ـ آموزش و توسعه فکری جامعه مخصوصاً جوانان در زمینه سواد آماری با نگاه حرفهای
ـ ارتفای خلاقیت و توسعه در علوم آمار و احتمال
آنچه محقق نشد، انتشار کتابهایی برای نیل به چنین اهدافی بود. بهعنوان مثال در سال جهانی ریاضیات (سال 2000 میلادی) ستاد ملی سال ریاضیات به نشر کُتبی برای آگاهیبخشی به جامعه دست یازید که ترجمه کتاب «آمار: راهنمایی به سوی ناشناختهها» در زمره آنها قرار داشت.
این کتاب که حاصل کار مشترک «انجمن آمار آمریکا» و «شورای ملی معلمان ریاضی» این کشور بود مشتمل بر مجموعه مقالات متعددی بود که از طرف آماردانان تراز اول، برای توصیف اهمیت کاربردهای احتمال و آمار اغلب برای عام جامعه بود. باید توجه داشت که نقش رسانهها، بهویژه رسانههای تصویری، بسیار مهم اما زودگذر است؛ همچون بارانهای سیلآسای بهاری. اما نقش کتاب، به دلیل تأثیر درازمدت آن، همیشگی و دائمالاثر است. به همین دلیل بود که بهعنوان مثال، انجمن ریاضی آمریکا، سالها قبل قریب به 40 عنوان کتاب به زبان ساده برای آشنا کردن دانشآموزان با جذابیتها و شگفتیهای ریاضیات و تأکید بر اهمیت در خطاب به خانوادهها برای ترغیب فرزندانشان به تحصیل در رشته ریاضی منتشر کرد و خوشبختانه همه این کتابها توسط مرکز نشر دانشگاهی به زبان فارسی منتشر شد.
اکنون نیز زمان آن است که گروههای آمار دانشگاهها و بهویژه انجمن آمار ایران، با همکاری مراکزی چون مرکز آمار ایران و بانک مرکزی، کتابهای سادهفهم برای عموم منتشر و همگان را به اهمیت این علم هرچه بیشتر آشنا کنند.