از آنجا كه خرسهای قهوهای موجودات بسیار منزوی و گوشهگیری بوده و در مورد خطرناك بودنشان هم بیش از حد غلو شده مطالعه زیادی روی قدرت مغزی آنها انجام نگرفته و در واقع دانشمندان چیز زیادی در مورد آنها نمیدانند.
این موضوع بسیار عجیب و غریب است، چرا كه خرسهای قهوهای نسبت به اندازه بدنشان بزرگترین مغز را میان گوشتخواران دارند و به نظر میرسد بیشتر از آنچه از طریق شواهد محیطی و روایات در مورد هوش آنها دیده و شنیدهایم، هوشمند باشند.
بتازگی وولك دیك، محقق انگلیسی زمانی كه در تعطیلات در آلاسكا به سر میبرد، یك خرس قهوهای را مشاهده كرد كه از یك تكه سنگ پوشیده شده با بارانكلها یا كشتی چسبها (نام گروهی از جانوران بندپا از رده مژهپایان) برای فرونشاندن خارشهای ناشی از ریزش مو در پوستش استفاده میكند.
دیك هنگام استفاده این وسیله توسط خرس قهوهای از او عكس گرفت و یافتههایش را در این مورد در نشریه شناخت حیوانات منتشر كرد.
اغلب دیده شده گونههای مختلف خرسها هنگام جایگزین شدن پوشش نازك پوست در تابستان بهجای پوشش ضخیم زمستانی به دلیل وجود خارشهای ناشی از این پوستاندازی خود را به درختان یا صخرهها میمالند، اما پیش از این هرگز مشاهده نشده بود كه خرسی از یك تكه سنگ به عنوان ابزاری برای كاهش خارش پوستش استفاده كند.
در واقع این چهارمین باری است كه مشاهده میشود یك حیوان غیرنخستین (حیوانی كه در رده نخستینسانان نیست) از یك شیء به عنوان ابزار استفاده میكند.
معمولا فیلها از شاخه درختان برای دوركردن حشرات استفاده میكنند. دلفینها برای مخفیكردن پوزهشان از اسفنج استفاده كرده و برخی نهنگها هم با درستكردن حباب به شكار ماهیها میپردازند.
استفاده از یك تختهسنگ برای انجام یك وظیفه خاص بوضوح نشان دهنده هوش بالای خرس قهوهای است.
دیك كه به طور معمول روی نهنگها مطالعه میكند هنگام تماشای دو خرس قهوهای در خلیج گلاسیر كه مشغول تغذیه از لاشه یك نهنگ بودند متوجه شد یكی از خرسها در ته آب به دنبال چیزی میگردد.
چند لحظه بعد خرس در آب فرورفته و تكه سنگی را برداشت كه مشخص بود از بارانكلها پوشیده شده است و شروع به مالیدن این سنگ به صورت و گردنش كرد.
بنابراین به نظر میرسید خرس برای خاراندن خودش نهتنها از یك تكه سنگ استفاده میكند، بلكه خود سنگ هم پوشیده از موجوداتی است كه عمل خاراندن را بهتر انجام میدهد. این فقط یك اتفاق نبود، چرا كه خرس تكه سنگ را درون آب انداخت و پس از مدتی پرسهزدن در اطراف، دوباره درون آب رفته و به جستجوی تكه سنگ دیگری با همان خصوصیات پرداخت. در تمام این مدت خرس سه بار این كار را انجام داد و هر بار تختهسنگ دیگری كه پوشیده از بارانكلها بود را برای خاراندن خود پیدا و استفاده میكرد.
جالبتر اینكه خرس سنگ را به گونهای در پنجهاش جابهجا میكرد كه در بهترین حالت برای خاراندن در پنجهاش قرار گیرد.
پیش از این استفاده از یك ابزار به این شكل و جابهجایی آن برای قرار گرفتن در بهترین حالت استفاده فقط در انسان و برخی موجودات نخستین دیده شده بود. دیك معتقد است باید مطالعات بسیار بیشتری روی خرسها انجام شود، چرا كه توانایی آنها به مراتب بیشتر از چیزی است كه ما اكنون از آنها باخبریم.