انجمن علمی دانشکده علوم ریاضی با حمایت و همکاری مدیریت اجتماعی دانشگاه فردوسی، یازدهمین دوره مسابقات علمی و تخصصی بازی ریاضی را در دانشگاه فردوسی مشهد برگزار می‌کند. به گزارش ایسنا منطقه خراسان، اشکزری، دبیر انجمن علمی دانشکده علوم ریاضی در تشریح برنامه برگزاری این دوره از مسابقات گفت: یازدهمین دوره مسابقات بازی ریاضی درسطح دانشگاه‌های کشور در روزهای 26 و 27 فروردین ماه 1394 در دانشکده علوم ریاضی برگزار می‌شود. وی با اشاره به شروع به کار تیم اجرایی افزود: این مسابقات شامل دو بخش دانشجویی و دانش‌آموزی است. همچنین برای تیم برتر جایزه در نظر گرفته شده است.
براساس این گزارش، علاقه‌مندان می‌توانند، برای کسب اطلاعات بیشتر به نشانی اینترنتی www.MathGame.ir مراجعه کنند.
توضیحات تکمیلی (برگرفته از سایت MathGame):
مسابقه‌ی بازی–ریاضی، مجموعه‌ای از بازی‌های تركیبیاتی است که در چند مرحله بین تیم‌های شرکت کننده برگزار می‌شود. این مسابقه در چند سال گذشته در دانشکده ریاضی با عنوان جام پژوهش، برگزار می‌شده است. در دوره‌های اول تیم‌های شرکت کننده در این مسابقه تنها از دانشکده ریاضی بوده‌اند، اما با توجه به جذابیت این مسابقه و ارتباط آن با برخی از رشته‌های مهندسی این مسابقه مورد استقبال دانشجویان رشته‌های‌مهندسی، به ویژه دو رشته مهندسی کامپیوتر و برق قرار گرفت. در همین راستا همزمان با شصتمین سال تاسیس دانشگاه، و با توجه به استقبال هر ساله از این مسابقه، تصمیم گرفته شد این دوره از مسابقه به طور گسترده و در سطح دانشگاه‌های مشهد برگزار گردد. پس از آن مسابقات مشابه زیادی در شهرهای مختلف کشور و برای مقاطع مختلف تحصیلی برگزار شده است.
هدف از برگزاری مسابقه
همان طور که گفته شد، این بازی‌ها در عین سادگی ارتباط زیادی با مفاهیم ریاضی دارند. از این رو، این بازی‌ها زمینه‌ی خوبی برای علاقه‌مند کردن افراد و آشنا ساختن آنها با کاربردهای زمینه‌های مختلف ریاضیات است. بعضی از این مسابقه حتی می‌تواند در زندگی روزمره کاربرد داشته و ایده‌های خوبی برای انجام کارهای روزانه در اختیار افراد قرار می‌دهد. به عنوان مثال، بعضی از بازی‌ها که به نوعی بر اساس روش‌های پر کردن یک فضای خاص با اشکال ویژه طراحی شده است (Packing problem) می‌تواند در بسیاری از امور روزانه کاربرد داشته باشد. در واقع به وسیله‌ی این بازی‌ها می‌توان کاربردهای ساده‌ای از ریاضیات را معرفی کرد. هدف اصلی از برگزاری این مسابقه، علاقه‌مند کردن افراد با ریاضیات از طریق بازی و آشنا ساختن آنها با کاربرهای جنبه‌های گوناگون ریاضی می‌باشد. همان طور که گفته شد، ارتباط این بازی‌ها با شاخه‌های مختلف ریاضی، زمینه خوبی برای آشنا کردن افراد با ریاضیات و گسترش آن می‌باشد.
اما اهداف و نتایج دیگری که برگزاری این مسابقه در پی خواهد داشت عبارتند از:
به چالش کشیدن ذهن افراد و درگیر کردن آنها با مسائل که باعث پویا ماندن ذهن افراد می‌گردد. از آن جایی که مسابقه به صورت تیمی برگزار می‌شود، زمینه‌ی بسیار خوبی برای تمرین کار گروهی در شرایط سخت را برای افراد به وجود می‌آورد. با توجه به این که بازی‌ها دارای محدودیت‌های زمانی بوده و نیاز به تجزیه و تحلیل دارند، می‌توانند باعث تقویت قدرت درک و تجزیه و تحلیل افراد شود. از عوامل بسیار مهم در این مسابقه، ابتکار و نوآوری می‌باشد. در واقع چون بسیاری از این مسابقه، مسائل جدیدی می‌باشند، برای حل آنها نیاز به ارائه روش‌های جدید دارند که خود باعث می‌شود تا قدرت ابتکار و نوآوری افراد افزایش پیدا کند.
بازی ریاضی چیست؟
معمولاً افرادی كه آشنایی دقیقی با موضوع ندارند، نظریه‌ی بازی‌ها (game theory) را با نظریه‌ی بازی‌های تركیبیاتی (combinatorial game theory) یكی در نظر می‌گیرند. اما در واقع نظریه‌ی بازی كه عموماً در شاخه‌ی ریاضی كاربردی (تحقیق در عملیات) بررسی می‌شود و كاربردهایی در اقتصاد، مدیریت و ... دارد، تفاوت عمده‌ای با نظریه‌ی بازی‌های تركیبیاتی كه ما به اختصار آن را بازی ریاضی می‌خوانیم، دارد. هر چند از شباهت‌ها و برخی تعاریف و اصول مشابه در این دو شاخه نمی‌توان غافل بود. این شباهت برای كسانی كه آشنایی كلی با هر دو رشته دارند، طبیعی خواهد بود.
بنا بر مطلبی كه عنوان شد، بازی ریاضی در نزد ما همان بازی تركیبیاتی است و هر جا اشاره‌ای به بازی ریاضی به عنوان یك شاخه‌ی علمی می‌شود، منظور همان بازی تركیبیاتی است.
تعریف
بازی‌های ترکیبیاتی، بازی‌هایی با شرایط زیر هستند:
-- دو نفره همراه با حرکات به نوبت باشند.
-- در آنها حركت شانسی و یا بلوف زدن وجود نداشته باشد.
-- پایان پذیر باشند. یعنی در طی متناهی حركت به پایان برسند.
-- حالت تساوی در آنها امکان نداشته باشد.
مثال‌های نقض
در مورد خاصیت اول، می‌توان بازی‌های یك نفره و چند نفره را مثال زد. مثال بازی‌های چند نفره بازار سهام است (كه در آن سهام‌داران رقبای بازی هستند) كه در game theory محل بحث است. همچنین بازی معروف منچ و مارپله یك بازی شناخته‌شده‌ی چندنفره است.
مثال‌های بازی شانسی، بازی تخته نرد است كه هر حركت آن با توجه به پرتاب تاس انجام می‌شود. بازی‌ای مانند شطرنج، بازی‌ای‌است كه ممكن است هیچ‌گاه به پایان نرسد. بنابراین یك بازی ریاضی نمی‌باشد. همچنین بازی معروف checkers یك بازی دونفره است كه در آن حالت تساوی رخ می‌دهد.
الگوریتم برد
در این بازی‌ها روشی وجود دارد که با یافتن آن می‌توان برنده بازی بود که به آن الگوریتم برد می‌گویند. البته پیدا کردن این الگوریتم همواره کار ساده‌ای نیست، و آن چه در این بازی‌ها مهم است یافتن الگوریتم برد می‌باشد.
نظریه‌ی بازی‌های ترکیبیاتی به عنوان یک شاخه‌ی علمی با تحلیل یک بازی موسوم به بازی نیم توسط بوتون در سال 1902 آغاز شد اما به طور کامل در سال 1930 شکل گرفت.
علاوه بر جذابیت این بازی‌ها، این شاخه ارتباط زیادی با سایر شاخه‌های ریاضیات مانند نظریه‌ی کدها، نظریه‌ی گراف، نظریه‌ی پیچیدگی، منطق ریاضی، نظریه‌ی شبکه‌ها و ... دارد. در نظریه بازی‌های ترکیبیاتی، بازی‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند: بازی‌های منصفانه و بازی‌های پارتیزانی.
بازی‌های منصفانه:
در این بازی‌ها، حرکت‌های مجاز تنها به وضعیت بستگی دارد نه به این که کدام بازیکن آخرین حرکت را انجام داده است. در واقع، مستقل از این که نوبت کدام بازیکن است، امکانات یکسانی وجود دارد. مانند بازی نیم، نیمبل، نیم پوکر و ....
بازی‌های پارتیزانی:
در بازی‌های پارتیزانی بر خلاف بازی‌های منصفانه، شرایط برای دو بازیکن یکسان نیست. حرکت‌های هر بازیکن با حرکت‌های بازیکن حریف متفاوت است. مانند شطرنج، گو، چکرز و ....
مسابقه‌ی بازی ریاضی، مجموعه‌ای از بازی‌های ترکیبیاتی است که به صورت یک جام در بین تیم‌های شرکت کننده برگزار می‌شود.
کتاب‌های زیر مراجع معتبری در مورد بازی‌های ترکیبیاتی می‌باشند.
-- بازی منصفانه، ریچارد گای، ترجمه دکتر سید عبادالله محمودیان و آناهیتا آریاچهر، موسسه انتشارات علمی دانشگاه صنعتی شریف
-- E. R. Berlekamp, R. K. Guy and J. H. Conway, Winning Ways for Your Mathematical Plays, Second Edition, A K Peters Ltd
-- J. H. Conway, On Numbers and Games, Academic Press
-- D. E. Knuth, Surreal Numbers, Addison Wesley
-- H. Gonshor, An Introduction to the Theory of Surreal Numbers, Cambridge University Press