دکتر ژاک سزیانو، استاد دانشگاه پلی تکنیک لوزان - سوئیس که متخصص حوزۀ ریاضیات به ویژه تاریخ جبر در قرون میانه است، عصر روز سه شنبه 29 اردیبهشت، دربارۀ «رساله عزّالدین زنجانی در باره مربع های وفقی» به زبان انگلیسی سخنرانی کرد. در این نشست دکتر محمد باقری و ناصر حائری نیز دربارۀ عزالدین زنجانی برای حاضران سخن گفتند.
ناصر حائری، پژوهشگر و از دانشجویان پژوهشکدۀ تاریخ علم دربارۀ زندگی و آثار عزالدین زنجانی سخن گفت و بیان کرد: عزالدین فاضلی عالم و ادیبی حکیم و در علوم ادب و معقول و منقول استاد بود. وی ابتدا در موصل می زیسته و بعد به بغداد و از آنجا به تبریز رفته است. نصیرالدین طوسی کتاب تذکره را در علم هیأت به خواهش او تصنیف کرد.
وی سپس به اثر عزالدین زنجانی در علم ریاضی اشاره کرد و گفت: رسالۀ الوفق التام دربارۀ مربعهای وفقی است و نسخۀ خطی آن در استانبول موجود است. عمادالدین کاشانی این رساله را با عنوان اعداد و اوفاق به زبان فارسی ترجمه کرده و نسخۀ این ترجمه در زنجان موجود است. وی همچنین رسالۀ مختصری نیز دربارۀ چگونگی به کاربردن اسطرلاب نوشته است.
این نشست با همکاری مرکز پژوهشی میراث مکتوب و پژوهشکدۀ تاریخ علم دانشگاه تهران برگزار شد.
توضیحات تکمیلی:
درباره عبدالوهاب بن ابراهیم زنجانی
عبدالوهاب‌ابن ابراهیم زنجانی، ریاضیدان ایرانی، در دهه 650 ق. برابر با 1250م. در بغداد زندگی می‌کرد. زنجانی، مؤلف رساله‌ای کوتاه درباره مربعهای وفقی به زبان عربی است. اثر وی با توجه به تعداد نسخه‌های خطی موجود از آن، اثر ارزشمندی است. زنجانی، درباره هدف تألیف این اثر در مقدمه آورده است، «تعلیم چگونگی ساخت مربعهای وفقی مرزی با اندازه‌های مختلف، به زبانی ساده بوده است (مربعهای وفقی مرزی، آن دسته از مربعهای وفقی هستند که با برداشتن مرزهای آنها، همچنان مربع وفقی باقی می‌مانند.)»
آشنایی با زندگی و خدمات علمی ژاک سزیانو
ژاک سزیانو، متولد 1944 میلادی، استاد بازنشسته دانشگاه École Polytechnique و Fédérale لوزان سوئیس و نویسنده کتاب‌هایی در حوزه ریاضیات دوره اسلامی و به‌ویژه نظریه اعداد است.
نشست «رساله عزالدین زنجانی درباره مربعهای وفقی» سه‌شنبه (29 اردیبهشت‌ماه) در پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران برگزار شده است.