اگر فکر میکنید ریاضیات دوران دبیرستان یک کابوس بودهاست، شاید بد نباشد به سه ریاضیدانی فکر کنید که راه حل آنها برای یک مسأله ریاضی، متنی با حجم ۲۰۰ ترابایت بود، حتی در شرایطی که برای حل آن از ابررایانه استفاده کردند.
بر اساس گزارش نیچر، اگر درنظر بگیرید كه یك ترابایت برابر 337 هزار و 920 نسخه كپی از رمان مشهور جنگ و صلح، یكی از طولانیترین رمانهایی كه در طول تاریخ نوشته شده، باشد، میتوانید غیرقابل تصور بودن حجم 200 ترابایت متن را درك كنید. ركورد سابق برای طولانیترین راه حل و اثبات برای یك مسأله ریاضی 13 گیگابایت بوده كه در سال 2014 منتشر شدهاست.
مسأله ریاضی 200 ترابایتی مسأله سه گانه بولی فیثاغورسی نام دارد كه اولین بار توسط ریاضیدانی كالیفرنیایی به نام رونالد گراهام در دهه 1980 مطرح شد. این مسأله درباره فرمول فیثاغورس است: a به توان دو به اضافه b به توان دو برابر است با c به توان دو، درجایی كه a و b اضلاع كوتاهتر مثلث هستند و c وتر یا ضلع طولانیتر مثلث به شمار میرود.
مجموعههایی خاص از سه عدد صحیح مثبت كه به سهگانه فیثاغورس شهرت دارد را میتوان در این فرمول گنجاند،برای مثال مجموع سه به توان دو و چهار به توان دو برابر است با پنج به توان دو. با در نظر گرفتن این موضوع، گراهام این مسأله را مطرح كرد كه تمامی اعداد صحیح یا قرمز باشند یا آبی، به این شكل هیچیك از مجموعههای سه گانه فیثاغورس یكرنگ نیستند. وی 100 دلار جایزه برای فردی تعیین كرد كه بتواند این مسأله را حل كند.
مارجین هیو ریاضیدان دانشگاه تگزاس، ویكتور مارك از دانشگاه كنتاكی و اولیور كولمن از دانشگاه سوانسی با همكاری یكدیگر موفق به كشف پاسخ این مسأله شدند. این سه فرد با وارد كردن ارقام تكنیكهای مختلف ریاضی به ابررایانه دانشگاه تگزاس توانستند رقم تركیب رنگی احتمالات موجود را از 102300 تریلیارد به یك تریلیارد كاهش دهند.
این ابررایانه 800 پردازشگری پس از آن برای دو روز به زیر و رو كردن یك تریلیارد باقی مانده پرداخت و در نهایت رقم 7824 را به عنوان پاسخ نهایی اعلام كرد. درصورتی كه از 7825 عدد صحیح یا بیش از این استفاده كنید، امكان ایجاد الگویی كه گراهام به دنبال آن بود از بین خواهدرفت.
اثبات این مسأله، كه در ریاضی به معنی نوشتن تمامی راهحلهایی است كه برای رسیدن به پاسخ نهایی استفاده شدهاند، 200 ترابایت فایل را در ابررایانه اشغال كرد، این رقم برابر تمامی متون دیجیتالی شده در كتابخانه كنگره در آمریكا است. با این همه این سه ریاضیدان نسخهای فشرده و 68 گیگابایتی از راهحل خود ایجاد كردهاند كه دانلود، بازسازی و تایید آن 30 هزار ساعت زمان میبرد. از این رو ریاضیدانان از رایانهای دیگر برای تایید راهحل و پاسخ خود استفاده كردند تا گراهام از نتیجه درست این راه حل اطمینان حاصل كرده و با رضایت چك 100 دلاری جایزه را برای آنها پست كند.