دانشگاه فرهنگیان استان کردستان میهمان دکتر زهرا گویا برجسته‌ترین چهره‌ی آموزش ریاضی ایران برای تشریح «آموزش ریاضی قبل از خدمت معلمان دوره ابتدایی» بود. به گزارش کُرددانش، دیروز دانشگاه فرهنگیان استان کردستان میزبان دکتر زهرا گویا برجسته‌ترین چهره‌ی آموزش ریاضی ایران برای تشریح «آموزش ریاضی قبل از خدمت معلمان دوره ابتدایی» بود.
دکتر یحیی معروفی رییس دانشگاه فرهنگیان استان کردستان با بیان اینکه خانم پروفسور گویا افتخار و الگویی برای همه دانشگاهیان است گفت: پروفسور گویا تمام عمر گرانبهای خود را صرف تعلیم به دانشجو معلمان کردند و از برجسته ترین و مطرح ترین چهره های علمی کشور هستند. وی افزود: شاید برخی افراد تنها در یک رشته تخصص داشته باشند اما ایشان در کنار ریاضی در حوزه علوم تربیتی هم جزو چهره های سرشناس کشور هستند و این برای ما افتخار است که وی کرد هستند.
پروفسور زهرا گویا با اشاره بر معضلات و کهنگی شیوه‌های آموزشی در ایران پرداختند و تاکید کردند که نه تنها ما طی سال‌ها پیشرفتی نداشتیم بلکه با اتخاذ سیاست‌های غلط به جایگاهی پایین‌تر از گذشته در عرصه‌های بین‌المللی رسیدیم! وی گفت: از زمان تأسیس آموزش عمومی در ایران، فرهنگی، نامی بود که عمدتأ، به معلمان اطلاق میشد و گاهی با اندکی تساهل و تسامح، همه دست اندرکاران عرصه تعلیم و تربیت و از جمله، تمام کسانی که در نهادهای آموزشی کار میکردند، به فرهنگی بودن شناخته میشدند و به آن افتخار می کردند. وی ادامه داد: فرهنگی بودن با کادر آموزشی یا کادر اجرایی بودنِ یک مؤسسه آموزشی فرق دارد، فرهنگی با خودش، بار معنایی عمیقی را یدک میکشد که مسئولیت آور است.
پروفسور گویا افزود: حال بعد از بارها تغییر واژه و تغییر انتظارات از فرهنگی ها، اتفاق بزرگی افتاده است که اگر خوب از آن استفاده شود، فرصت بی بدیلی برای ارتقای معلمان یا همان فرهنگیان خواهد بود، اگر هم به حساسیت ها و ظرافت های فرهنگیان توجه نشود، میتواند تهدیدی برای سرمایه های بالقوه انسانی باشد.
وی با اشاره به تشریح تاریخچه ای از دانشگاه فرهنگیان افزود: با توسعه آموزش عمومی و گسترش آموزش عالی، در ایران نیز دارالمعلمین و دانشسراهای مقدماتی و دانشسراهای عالی تأسیس شدند و مسئولیت اصلی تربیت معلم، به آنها واگذار شد, دارالمعلمین یک نهاد رسمی دانشگاهی بود، اما دانشسراها ماهیت مستقلی داشتند و به دو صورت شبانه روزی و غیرشبانه روزی اداره میشدند.
در واقع، شبانه روزی بودن، امتیازی برای کسانی بود که غیربومی بودند و امکان تهیه مسکن و غذا نداشتند و بدون این پشتیبانی، نمیتوانستند معلم شوند، در غیر این صورت، اقامت شبانه روزی برایشان الزامی نبود، در این دانش سراها، دانشجو-معلمان به طور مستمر، هفته ای یک روز در مدرسه ها، تدریس عملی داشتند.
به مرور که دانشگاه ها گسترش یافتند، به کسانی که می خواستند معلم شوند، امتیازهای ویژهای دادند، دانش سراهای مقدماتی که هدفشان تربیت معلم برای دوره ابتدایی بود، در مسیر تکاملی خود، تبدیل به رشته آموزش ابتدایی با دوره های کاردانی و کارشناسی شد، اما دانش سراهای عالی نیز با هدف تربیت معلم برای تخصص های موضوعی در دوره متوسطه، تبدیل به دوره های دبیری شد و یکی پس از دیگری در دانشگاههای سراسر کشور تأسیس شدند.
پروفسور گویا یادآور شد: مجتمع پیامبر اعظم بلاخره، با تجمیع مراکز باقیمانده تربیت معلم، مجتمع پیامبر اعظم تأسیس شد و همه این اتفاقات، بستر مناسبی برای تأسیس دانشگاه فرهنگیان ایجاد نمود.
بعد از انقلاب و بسته شدن سه ساله دانشگاه ها و تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی، در دوباره نگری برنامه ها، گروه ریاضی ستاد موفق شد که برای رشته های دبیری ریاضی، مسئولیت اجرای درسهای تمرین دبیری را جزو وظایف گروه های ریاضی تعریف کند، در این دوره ها، درس های علوم تربیتی و از همه مهمتر، تدریس عملی، به درس تمرین دبیری تغییر نام یافت و جزو درس های الزامی این دوره ها شد که معمولا توسط دانشکده های علوم تربیتی ارائه میشد، این کار باعث شد تا زمینه های مناسبی که در گذشته و در دانشسراهای تربیت معلم برای تعامل دانشجو-معلم با معلم ریاضی شاغل به تدریس در کلاس درس واقعی داشت، دوباره احیا گردد و در این مورد، گروه ریاضی، پیشقدم بود.
این دوباره نگریها، زمینه را برای کاهش دانشسراهای تربیت معلم و تقویت رشته های دبیری فراهم کرد، اما به دلایلی که استنادات زیادی درباره آنها منتشر نشده و کارهای پژوهشی چندانی در این ارتباط صورت نگرفته است، گروهها و دانشکده های موضوعی، با تصمیمی نانوشته، شروع به بستن رشته های دبیری خود کردند و در این کار، آنچنان گوی سبقت از هم ربودند که حتی دانشگاه تربیت معلم که با مأموریت تربیت معلم آغاز به کار کرده بود، کامل رشته های دبیری را تعطیل کرد و نام دانشگاه هم که دیگر موضوعیت نداشت، تغییر یافت.
لازم است که معلمان محتوای موضوع مورد تدریس خود را کامل بدانند تا بتوانند آن را به طور واضح، به دانش آموزان ارائه دهند، ایده های اساسی آن موضوع را برای طیف وسیعی از دانش آموزان، قابل دسترسی نمایند، و آن ها را درگیر فعالیت های چالش آور یادگیری کنند.
پروفسور گویا تصریح کرد: برای دانستن این که معلمان به چه نوع دانش موضوعی نیاز دارند، ضروری است که بر عمل تدریس آن ها متمرکز شویم تا ببینیم که آن ها چه می کنند و آن کار، چه نوع دانش، استدلال، بصیرت، فهم و درک و مهارت موضوعی را طلب می کند. این به معنای دانش مورد نیاز برای تدریس یک موضوع است.
وی به انواع دانش های مورد نیاز تدریس شولمن، اشاره کرد و گفت: شولمن چهار نوع دانش را برای معلمان ضروری میداند از جمله دانش موضوعی یا محتوایی، دانش پداگوژی، دانش محتوایی-پداگوژی، پداگوژی. وی در پایان گفت: باید بدانیم که راه پر فراز و پر فرودی در پیش داریم! اما مسیر نسبتا روشنی هم پیش پایمان است! شناخت این مسیر، نیازمند دانش، آگاهی و درس گرفتن از گذشتة درخشان آموزش معلمان در ایران و توجه به یافته های جدید در این حوزه در سطح جهانی است
گفتنی است دکتر زهرا گویا؛ بنیانگذار علم آموزش ریاضی نوین کشور، فارغ‌التحصیل رشتۀ آموزش ریاضی دانشگاه بریتیش کلمبیا کانادا است و تجربه سال‌ها تدریس در دانشگاههای بریتیش کلمبیا و نورث وسترن امریکا را دارد. تدریس در بسیاری از دانشگاههای بزرگ کشور از جمله تهران، صنعتی شریف، شهید بهشتی، شهید باهنر کرمان، الزهراسلام‌اللهو شهید رجایی نیز در کارنامۀکاری این استاد برجسته به چشم می‌خورد. دکتر زهرا گویا همچنین عضو منتخب کمیتۀ بین‌الملل روانشناسی آموزش ریاضی و عضو کمیتۀ بین‌المللی یازدهمین کنگرۀ بین‌المللی ریاضی در مکزیک نیز بوده است.