محققان پژوهشکده علوم شناختی با طراحی و ساخت دستگاهی اقدام به مطالعه اثرات محرومیت از خواب در موشها کردند که امیدوارند با این تحقیقات بتوانند داروهایی برای کاهش اثرات بیخوابی بر روی مغز معرفی کنند. دکتر یاسر نوروز پور، مجری طرح در گفتوگو با خبرنگار علمی ایسنا، بیخوابی را یکی از مشکلات آینده جوامع صنعتی دانست و گفت: انسان دارای فاکتورهای شناختی مانند حافظه، قوه تصمیمگیری، توجه و حافظههای اجرایی و مهارتهای حرکتی است که بیخوابی اثرات زیادی بر روی این فاکتورها خواهد داشت.
وی با تاکید بر این که محرومیت از خواب موجب افت فاکتورهای شناختی انسان میشود، اظهار داشت: مطالعات نشان میدهد که یک شب محرومیت از خواب موجب افت 35 درصدی عملکرد انسان میشود و در صورت دو شب بیخوابی این میران به دو برابر یعنی 75 درصد میرسد.
نوروز پور با اشاره به افراد شاغل در شیفت شب، خاطر نشان کرد: محرومیت از خواب در دراز مدت در شاغلان شیف شب مانند پرستاران منجر به بروز بیماریهایی در این افراد خواهد شد ضمن آنکه بروز حوادث کاری در این افراد بیشتر میشود. این محقق از آغاز مطالعاتی در زمینه خواب و شناخت آن خبر داد و یادآور شد: در این راستا دستگاهی طراحی کردیم تا از طریق آن مشکلات بیخوابی را مورد بررسی قرار دهیم.
وی به جزئیات این مطالعات اشاره کرد و ادامه داد: در این مطالعات دستگاه "واتر باکس" را در پژوهشکده علوم شناختی طراحی کردیم که به صورت پیستونی عمل میکند. مجری طرح با بیان این که این دستگاه دارای دو پلت فرم است که در جهات مخالف هم حرکت میکنند، اضافه کرد: بخشی از این دستگاه تا نیمه آب پر میشود و با یک سرعت ثابت اقدام به حرکت بالا و پایین میکند و در این آب موشهایی که در مدتهای 24، 36 و 48 ساعت محروم از خواب شدهاند را قرار میدهیم. با افزایش آب، موش برای اینکه غرق نشود و به زیر آب فرو نرود باید به پلت فرم دیگر وارد شود و متعاقب آن عملکرد موشها مورد ارزیابی و بررسی قرار میگیرد.
مجری طرح، اضافه کرد: در این ارزیابیها فعل و انفعالات مغز موش محروم از خواب با مغز موشهای نرمال مورد مقایسه قرار میگیرد. وی همچنین خاطرنشان کرد: با انجام این مطالعات درصدد هستیم تا در نهایت به تدوین دستور العمل، دارو و یا تولید دستگاهی برسیم که از تخریبهای مغزی ناشی از محرومیت از خواب جلوگیری کنیم.
نوروزپور خاطرنشان کرد: علاوه بر این داروهای مختلفی بر روی این موش تست میشود تا بتوانیم بهترین دارو برای کاهش اثرات منفی کم خوابی را انتخاب کنیم. مجری طرح با اشاره به داروهای استفاده شده در این تحقیقات، گفت: مغز دارای گیرندههای زیادی است و در این تحقیقات بر روی سیستم اعصاب آدرنرژیک مطالعه کردیم و اثرات داروهای آگونیست (فعال کننده گیرندههای آدرنرژیک) و آنتاگونیست (بلوککننده گیرنده آدرنرژیک) مورد ارزیابی قرار گرفت.