مصاحبه اختصاصی رادیو فرهنگ با مترجم کتاب هوش‌های چندگانه

مصاحبه برنامه کافه‌کتاب رادیو فرهنگ

مصاحبه برنامه کافه کتاب رادیو فرهنگ با نوگل روحانی مترجم کتاب «تو از آنچه فکر می‌کنی باهوش‌تری»

مجری: «تو از آنچه فکر‌ می‌کنی باهوش‌تری» نام کتابی است که به تازگی از طرف انتشارات هوش ناب راهی بازار شده است. برای آشنایی با این کتاب ارتباطی را با مترجم کتاب خانم نوگل روحانی برقرار کردیم. سلام سرکار خانم، عصر خوش.

روحانی: من هم عرض سلام و ادب دارم خدمت شما و شنوندگان محترم برنامه کافه کتاب، رادیو فرهنگ. در خدمت شما هستم.

مجری: لطفا کمی در مورد کتاب برای ما بگویید.

روحانی: کتاب «تو از آنچه فکر‌ می‌کنی باهوش‌تری؛ راهنمای نوجوانان برای شناخت هوش‌های چندگانه» کتابی است که به معرفی نظریه معروف ‌هاوارد گاردنر در زمینه هوش‌های چندگانه‌ می‌پردازد. این کتاب مشتمل بر ۹ فصل است که در هر یک از فصول یکی از انواع هوش را توضیح می‌دهد. از جمله: هوش کلامی، هوش موسیقایی، هوش منطقی-ریاضی، هوش تصویری، هوش حرکتی، هوش اجتماعی، هوش درون‌فردی، هوش طبیعت‌گرا و نهایتا هوش وجودی یا هستی‌شناختی.

اگر بخواهم بیشتر در مورد کتاب توضیح بدهم اجازه می‌خواهم کمی به بنیان نظری کتاب برگردم و آن اینکه در قرن بیستم در روان‌شناسی بخصوص در بحث‌های مربوط به هوش یک نوع جبرگرایی ژنتیکی یا زیست‌شناختی حاکم شده بود که هوش را قابلیتی ذاتی و فطری تصور‌ می‌کردند که میزان مشخصی از آن در بدو تولد به فرد تعلق می‌گیرد و تا پایان عمر به همان شکل باقی می‌ماند. همچنین هوش از طریق آزمون‌های استاندارد هوش قابل سنجش و ارزیابی است و با یک عدد که به آن هوش‌بهر یا بهره هوشی می‌گویند، می‌توان هوش فرد را سنجید.

اما تقریبا از اواسط قرن بیستم نظریه‌های بدیلی در روان‌شناسی پدید آمدند که نگاه جبرگرا به هوش را به چالش کشیدند از جمله آنها همین نظریه هوش‌های چندگانه بود که معتقد بود قابلیت‌های انسان از ساحت‌های مختلفی برخوردار است و این طور نیست که بتوان صرفا جوانب خاصی را به عنوان هوش عمومی در نظر گرفت. نقدی که این دیدگاه‌ها به آزمون‌های استاندارد هوش داشتند این بود که این آزمون‌ها بیشتر بر هوش ریاضی و هوش کلامی تمرکز دارند و سایر جوانب توانایی انسان را نادیده‌ می‌گیرند.

ولی نظریه هوش چندگانه ابتدا ۵، بعد ۷، بعد ۸ و نهایتا ۹ جنبه مختلف از هوش را شناسنایی و معرفی کرد و معتقد بود انسان‌ها از هوش‌های متفاوت و در نتیجه سبک‌های یادگیری متفاوتی برخوردارند. اینکه ما هوش را چطور تعریف کنیم، دلالت‌های مهمی خصوصا بر آموزش دارد زیرا مدارس هم اکنون بنابر تعریف سنتی از هوش، بیشتر به پرورش هوش ریاضی و کلامی می‌پردازند و سایر انواع هوش را سرکوب می‌کنند.

مجری: حسن اتفاق شد که در آستانه بازگشایی مدارس والدین این بحث‌ها را بشنوند. زیرا بسیاری از افرادی که در حوزه‌هایی غیر از ریاضیات و مهندسی مثلا در هنر یا نویسندگی نامدارند،‌ می‌گویند که من در مدرسه بچه تنبل کلاس بودم یا مثلا در ریاضی نمره پایینی می‌گرفتم. حالا این اشاره به نقل از روان‌شناسان در آستانه آغاز مدارس، می‌تواند انتظارات والدین را تا حد زیادی تعدیل کند. داریم در مورد یک نظریه روان‌شناسی صحبت‌ می‌کنیم، آیا مخاطب این کتاب نوجوان‌ها هستند یا کسانی که با نوجوان‌ها سروکار دارند؟ چون اگر کتاب در مورد مباحث نظری باشد گمان نمی‌کنم نوجوان‌ها حوصله کنند و آن را بخوانند.

روحانی: دقیقا به نکته بجایی اشاره کردید. من‌ می‌خواستم روی بنیان نظری کتاب مانور بدهم و الا خود کتاب همان‌طور که نویسنده‌اش آرمسترانگ توضیح داده برای مخاطب نوجوان و با زبانی ساده، جذاب و گیرا نوشته شده است. آرمسترانگ در مقدمه کتاب اشاره می‌کند که حاصل ۲۵ سال تحقیقات آموزشی خود را برای نوجوانان نوشته و مثال‌ها و راهکارها و توضیحات کتاب به زبانی گیرا و قابل فهم برای دانش‌آموزان بالای ۱۱ سال نوشته شده است. اگرچه کتاب برای والدین، معلمان، کارشناسان آموزش و همه علاقمندان به مباحث روان‌شناسی و خودشناسی نیز می‌تواند مفید و جالب باشد.

مجری: از چگونگی ترجمه کتاب برای ما بگویید.

روحانی: این کتاب برای من یک داستان شخصی داشت و آن اینکه من خودم دو فرزند نوجوان دارم و همیشه دنبال کتاب‌هایی بودم که علاوه بر این که مفاهیم خوب و مناسبی برای بچه‌ها داشته باشند، از نظر متن هم گیرا و جالب باشند تا بچه‌ها را درگیر کنند و این کتاب دقیقا همه این خصوصیات را داشت.

مجری: چه مدت است که این کتاب به بازار آمده است؟

روحانی: کتاب کاملاً تازه به بازار نشر آمده و حدود یک هفته از انتشار آن‌ می‌گذرد.

مجری: در آستانه بازگشایی مدارس این کتاب می‌تواند هدیه مناسبی برای نوجوانان و دانش‌آموزان باشد و البته مطالعه آن برای والدین هم می‌تواند جالب باشد. از شرکت شما در این برنامه سپاسگزارم.

روحانی: من هم از شما تشکر می‌کنم.

:: شما می‌توانید از کوپن تخفیف آی‌هوش برای این خرید استفاده کنید: