گفته می شود یک نفر از هر 5 دانش آموز/ دانشجو داروی تقویت هوش "مودافینیل1" را برای تقویت توان مطالعه، یادگیری و موفقیت در امتحانات مصرف می کند. اما یک تحقیق جدید نشان می دهد که مودافینیل نه تنها دانش آموزان سالم و معمولی را باهوش تر نمی کند بلکه اثرات منفی بر قوای ذهنی آنها دارد.
دکتر احمد ظهیر محمد2، از دانشگاه ناتینگهام 3مالزی، پژوهش خود را در یک نشریه علمی بین المللی منتشر کرده او در این پژوهش با با بررسی 64 داوطلب که 32 نفر از آنها داروی مودافینیل و 32 نفر دیگر دارونما مصرف کرده بودند، آنها را با آزمون بسیار مشهور نوروسایکولوژیک تکمیل جملات هالینگ4 مورد بررسی قرار داد. در این آزمون از آزمودنی ها خواسته می شود پاسخ را در سریع ترین و صحیح ترین شکل ممکن پاسخ دهند. دکتر محمد دریافت که این دارو زمان واکنش را کند می کند و باعث می شود افراد نتوانند در زمان مورد نظر پاسخ صحیح را به سوالات بدهند.
دکتر محمد در این باره می گوید: قبلا ادعا می شد که این دارو عملکرد شناختی ذهن را تقویت می کند به این ترتیب که با به تاخیر انداختن تکانه ها و واکنش های عصبی خودکار، به ذهن شما فرصت تفکر می دهد تا پاسخ صحیح را با کیفیت بیشتری پیدا کند. اما نتایج تحقیق نشان می دهد که دارو تنها زمان واکنش را افزایش می دهد (کند می کند) بدون اینکه لزوما کیفیت پاسخ را ارتقا بخشد و عملکرد ذهن را بهتر کند.
این تحقیق با پژوهش دیگری که توسط دکتر محمد در سال 2014 در مجله رفتار خلاق5 چاپ شده بود مطابقت داشت. در آن تحقیق، وی به بررسی تاثیر مودافینیل بر روی تفکر جانبی و خلاق پرداخته بود نتایج نشان می داد که این دارو نه تنها سبب افزایش عملکرد فرد نمی شود بلکه پاسخ خلاق ناشی از تفکر جانبی را نیز کاهش می دهد.
مودافینیل برای چه کسانی مفید است؟
تحقیقات دکتر محمد و سایرین نشان می دهد که این دارو شاید برای افرادی با سطح عملکرد پائین مغزی تا حدی مفید باشد اما برای انسان های عادی و سالم که اکثریت جامعه را تشکیل می دهند، نه تنها مزیت بیولوژیک ندارید بلکه حتی منجر به کند شدن زمان واکنش و عدم تغییرات محسوس در قابلیت تفکر و قوای ذهنی می شود. اما در کسانی که اختلالاتی در قوای ذهنی و تفکر خلاق دارند، احتمالا به طور جزئی تاثیرات مطلوبی بر تقویت این قابلیت ها دارد.
چه چیزی ما را باهوش تر می کند؟
دکتر محمد به این سوال اینگونه پاسخ می دهد که بر طبق یافته ها و تحقیقاتی که انجام داده است، تقویت کننده های هوش و قوای ذهنی، نه داروهای شیمیایی و تبلیغات وسیع پیرامون آنها، بلکه عوامل طبیعی همچون ورزش، رژیم غذایی سالم و مراقبه هستند.
1. Modafinil
2. Dr Ahmed Dahir Mohamed
3. Nottingham University
4. Halling Sentence Completion
5. Journal of Creative Behaviour