پژوهشی که در مجله روانشناسی آموزش منتشر شده است مدعی است رابطه مستقیمی بین میزان آموزش نظاممند موسیقی و تقویت هوش و پیشرفت تحصیلی وجود دارد؛ هرچه طول این آموزش بیشتر باشد، نتایج مثبت آن بر عملکرد تحصیلی و یادگیری دانش آموزان نیز بیشتر میشود.
تحقیقات قبلی نشان میداد که وقتی کودکان شش ساله، به مدت یک سال درس آواز و پیانو میگرفتند، عملکرد آنها در آزمونهای هوش بهتر شده و بهره هوشی آنها افزایش مییافت. گلن اشلنبرگ، رئیس گروه تحقیق در این زمینه، تصمیم گرفت که میزان این ارتباط را به مدت طولانیتری بررسی نماید تا به این پاسخ دست یابد که آیا آموزش موسیقی در درازمدت نیز میتواند نتایج مثبتی بر افزایش هوش کودکان داشته باشد؟
نتایج تحقیقات او نشان میدهد که هر چه میزان تداوم آموزش موسیقی بیشتر باشد، به همان میزان افزایش بهره هوشی کودکان نیز افرایش مییابد. در آخرین پژوهش در این زمینه دو گروه از آزمودنی ها انتخاب شدند اولی کودکان بین ۶ تا ۱۱ سال و گروه دوم، دانشجویان تازه وارد دانشگاه.
گروه کودکان پس از انجام آزمون هوش، محاسبه هوشبهر و لحاظ کردن نمراتشان در دروس مختلف، به دو زیر گروه تقسیم شدند و یکی از گروهها، آموزش موسیقی را به طور دسته جمعی یا به طور خصوصی آغاز نمودند.
در آزمایش دوم، دانشجویان نیز بعد از اندازهگیری میزان بهره هوشی و معدل نمرات دبیرستان، بر اساس اینکه قبلا چه میزان از آموزش موسیقی بهره مند بوده و چه مدتی نواختن یک ساز را ادامه داده اند، دستهبندی شدند.
نتایج تحقیق در هر دو گروه نشان داد که هر شش ماه، بهره مندی از آموزش موسیقی میتواند بهره هوشی را به میزان مشخصی ارتقا دهد به طوریکه بعد از شش سال، آموزش مداوم موسیقی، بهره هوشی این افراد در مقایسه با افرادی که از آموزش موسیقی استفاده نمیکردند، تا ۷/۵ نمره افزایش مییابد. در مورد دانشجویان دانشگاه نیز، شش سال آموزش موسیقی تا دو نمره بهره هوشی آنها را در مقایسه با همتایانشان افزایش میداد.
نتایج کلی این تحقیق نشان داد که آموزش موسیقی در دوران کودکی میتواند به میزان بسیار زیادی بر افزایش بهره هوشی کودکان و همچنین بهبود عملکرد تحصیلی آنها در تمام دوران تحصیل موثر باشد. موسیقی همچنین باعث پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی خصوصا در دروس ریاضی، زبان و خواندن میشود.
در مورد دانشجویان دانشگاه نیز داشتن سابقه آموزش موسیقی در دوران کودکی یا نوجوانی میتواند به میزان کم (تا دو نمره) ولی به طور معناداری، افزایش بهره هوشی، بهبود حافظه فعال، تفکر انتزاعی و افزایش نمرات را سبب شود.
اشلنبرگ گرچه اطمینان ندارد که چه عاملی نهفته در موسیقی سبب میشود که بهره هوشی و عملکرد تحصیلی دانشآموزان ارتقا یابد اما حدس میزند کودکانی که هوش بالاتری دارند، عملکرد شناختی و ذهنی بهتری برای رو به رو شدن با چالشهای ذهنی پیش رو در یادگیری موسیقی و دروس مدرسه دارند؛ بنابراین آموزش موسیقی همزمان میتواند این قابلیت و ظرفیت ذهنی را در آنها افزایش دهد. مدرسه رفتن به خودی خود، باعث افزایش هوش میشود بنابراین قرار گرفتن در یک نظام آموزشی سیستماتیک مانند دورههای آموزش موسیقی نیز میتوند به عملکرد ذهنی فرد کمک کند.