پرویز شهریاری، دوم آذرماه سال 1305 در کرمان متولد شد. وی در بین اهالی علم، به دانشمند حوزه ریاضیات شهره است، اما در طول عمر خود به فعالیت‌هایی مانند ترجمه و نویسندگی و روزنامه‌نگاری نیز مشغول بوده است. نخبه ریاضیات ایران معتقد بود: «جهانی که در آن انسان باشد، ولی ریاضیات نباشد، قابل تصور نیست.»
برگی از کودکی
بعد از مرگ پدر در سن 46 سالگی، مادر یعنی بانو گلستان شهریاری، بار زندگی و اداره خانواده را به دوش کشید. سطح پایین مالی، دوره کودکی پرویز را با سختی همراه کرد. زمانی که جنگ و قحطی کشور را فراگرفته بود، تلاش برای خرید نان، بسیاری اوقات به سرانجام خوبی نمی‌رسید و پرویز کوچک بعد از ساعت‌ها انتظار در صف مملو از جمعیت نانوایی، دست خالی به خانه بر‌می‌گشته است. آرزوی مادر، ادامه تحصیل فرزندان به هر قیمتی بود.
دبیرستان را با رتبه عالی در مدرسه ایرانشهر کرمان سپری کرد، یعنی زمانی که از تهران نامه رسیده بود که شاگرد اول‌ها می‌توانند به پایتخت بیایند؛ سفر به تهران دو هفته طول کشید.
پرویز شهریاری در بیست و پنج سالگی
بعد از دانش‌آموختگی در رشته ریاضی از دانشکده علوم دانشگاه تهران، به مدت یک سال برای تدریس راهی شیراز شد، اما این سفر طولی نکشید و در سال 1333 دوباره به تهران بازگشت.
روزهای پرمشغله‌ای را سپری می‌کرد، در کلاس‌های روزانه و شبانه دانشکده فنی دانشگاه تربیت معلم، دانشکده فنی دانشگاه تهران، مدرسه عالی علوم اراک و دبیرستان‌های وابسته به گروه فرهنگی خوارزمی به تدریس مشغول بود.
دکتر شهریاری، که به زبان فرانسه تسلط داشت، بعد از فراگیری زبان روسی، در مدت 9 ماه از روی یک کتاب دست به ترجمه زد. نخستین تجربه شهریاری در ترجمه، با کتاب «تاریخ حساب» اثر رنه تانون فرانسوی در سال 1329 رقم خورد.
آثار شهریار ریاضیات ایران؛ اعداد و دل‌ها
دکتر شهریاری، در طول عمر پربار خود، ده‌ها اثر در حوزه علوم ریاضی تالیف و ترجمه کرده است. «تاریخ، فلسفه، کاربرد و آموزش ریاضیات»، «تاریخ حساب» نوشته رنه تاتون، «ریاضیات در شرق»، «سرگذشت آنالیز ریاضی»، «ریاضیات کاربسته»، «لباچفسکی و هندسه نااقلیدسی»، «پویایی ریاضیات»، «اواریست گالوا، (رمانی براساس زندگی اواریست گالوا)» نوشته لئوپولدانیفلد، «من ریاضی‌دانم» اثر نوربرت وینر، «آفرینندگان ریاضیات عالی» نوشته ل. س. فریمان، «خوارزمی و انفورماتیک»، «خلاقیت ریاضی» نوشته جورج پولیا، «عالی‌جناب چکمه (گوشه‌ای از تاریخ ریاضیات)» و «سرگذشت ریاضیات» برخی از آثار تالیفی و ترجمه‌ای به‌جای مانده از این نخبه فقید ریاضیات کشور است.
«الگاریتم (تاریخ استدلالی لگاریتم)» نوشته گ. ک. استاپو، «هندسه در گذشته و حال»، «غیاث‌الدین جمشید کاشانی، ریاضیدان ایرانی»، «جوهر، روش و کارآیی ریاضیات» در ۳ جلد، «مساله‌های تاریخی ریاضیات» نوشته و. د. چیستیاکوف، «فلسفه، اخلاق و ریاضیات»، «خلاقیت در ریاضیات و مهندسی»، «ریاضیات و هنر»، «آموزش ریاضی»، «گاهنامه ریاضی (شامل شرح‌حال و نظر ریاضیدانان)»، «شما هم می‌توانید در درس ریاضی خود موفق باشید»، «نگاهی به تاریخ ریاضیات در ایران»، «دانشنامه ریاضی ایران» نیز از دیگر آثار استاد ریاضی ایران، دکتر پرویز شهریاری است.
وی همچنین در حوزه منابع درسی نیز دست به قلم بود که کتاب‌های درسی ریاضی سه سال اول دبیرستان (نظام قدیم)، دوره کامل ریاضیات دبیرستانی، «عبارتهای متقارن در جبر مقدماتی»، «روش‌های جبر» در دو جلد، «مثلثات مستقیم‌الخط و کروی» نوشته س. ای. نووسلو، «روش مختصات» و «نظریه مجموعه‌ها» نوشته واتسلاو سرپینسکی، از جمله آثاری است که از تلاش این چهره ماندگار علم ایران به یادگار مانده است.
فعالیت‌های علمی و آموزشی
انتشار نشریاتی چون «اندیشه ما»، «هومن»، «چیستا»، «آشتی با ریاضیات» که بعدها به «آشنایی با ریاضیات» تغییر نام داد و سردبیری مجله دانشمند، از جمله فعالیت‌های علمی دکتر پرویز شهریاری بود.
راه‌اندازی نخستین کلاس کنکور در ایران با نام «گروه فرهنگی خوارزمی»، تاسیس و ثبت بنیاد فرهنگی پرویز شهریاری در مرداد ۱۳۸۴ در اداره ثبت شرکت‌ها و موسسات غیرتجاری تهران نیز از دیگر فعالیت‌های این چهره ماندگار حوزه ریاضیات ایران است.
وی تا آخر عمر پربار خود، سردبیر نشریه «دانش و مردم» و نشریه «چیستا» بود و با نشریه «برهان متوسطه» نیز از نخستین شماره آن همکاری داشت.
ویترین افتخارات
دریافت نشان افتخار ملی از سوی انجمن آثار و مفاخر ملی ایران، دریافت دکترای افتخاری ریاضیات از دانشگاه کرمان در سال 1381، برگزیده مراسم چهره‌های ماندگار در رشته آموزش ریاضیات در سال 1384 و دریافت عنوان برترین ریاضیدان زنده ایران از سوی انجمن ریاضی ایران در سال 1387، از افتخارات این استاد برجسته ایرانی است.
شهریار ریاضیات ایران از نگاه و قلم دیگران
«سال‌ها باید که تا... (جشن‌نامه استاد پرویز شهریاری)»، به کوشش دکتر رقیه بهزادی، «ارج‌نامه شهریاری» نوشته دکتر پرویز رجبی، «یک زندگی» خاطرات و دیدگاهای دکتر پرویز شهریاری در گفت‌وگو با مهندس امیر حاجی صادقی، «پس از چهل سال: زندگینامه استاد پرویز شهریاری» نوشته ابوالقاسم پورحسینی و «ستاره اعداد (پرویز شهریاری) کیست و چه کرد؟» تالیف سیدعلی صالحی، مجموعه آثاری هستند که به قلم و کوشش دوستداران اهالی علم و دکتر شهریاری در قالب کتاب منتشر شده‌اند.
«فانوس گلستان» نمایشی از اندیشه استاد شهریاری
مستند «فانوس گلستان»، مروری بر زندگی، اندیشه، آثار و افتخارات استاد دکتر پرویز شهریاری، ساخته میلاد درویش، برنده جایزه بهترین فیلم و برنامه تلویزیونی از نخستین دوره جشنواره فرهنگ و رسانه وزارت علوم شده است.«فانوس گلستان» با حضور دکتر شهریاری در سال 1384، در خانه هنرمندان نقد و و بررسی شد.
اگر قرار باشد زندگی مجددی داشته باشم...
«آدم گاهی در تخيلاتش خيلی چيزها می‌خواهد كه به آنها نمی‌رسد، اما من از آنچه به دست آورده‌ام كاملا راضی هستم و اگر قرار باشد زندگی مجددی داشته باشم همين راه را برمی‌گزينم: رياضيات.»
دکتر پرویز شهریاری، 22 اردیبهشت‌ماه سال 1391 در تهران چشم از جهان فرو بست.