هوش مصنوعی سرانجام می تواند پیچیده ترین مسائل بشر را حل کند؛ ولی برای این کار به افراد بسیار باهوشی نیاز است که بتوانند از هوش مصنوعی در این راستا بهره ببرند. «کواک لی» از مهندسان مرکز Google Brain از جمله این افراد است که بزودی تحولات قابل ملاحظه ای را در این زمینه رقم می زند.
مرکز Google Brain که از زیرمجموعه های اصلی شرکت آلفابت محسوب می شود بر مفهوم یادگیری عمیق توسط ماشین ها تاکید دارد و این پروژه را در قالب بخشی از سیستم هوش مصنوعی پیش می برد. این یکی از پیچیده ترین سیستم های یادگیری ماشینی در جهان است و بر اساس آن دانشمندان به رایانه می فهمانند که از داده ها یاد بگیرد و رفتار خود را اصلاح کند. یادگیری عمیق از لایه های مختلف الگوریتم های پیچیده موسوم به شبکه های عصبی استفاده می کند تا بتواند تصاویر، متن و احساسات را بسرعت و با کیفیت پردازش کند. گوگل پس از سال ها تلاش هفته گذشته از دقیق ترین و پیچیده ترین سیستم یادگیری عمیق مبتنی بر هوش مصنوعی رونمایی کرد تا مشکلات و مسائل پیچیده بشر در طول تاریخ حل شود.
نظریه گوگل مربوط به دستگاه هایی می شود که سرانجام می توانند مانند انسان عکس العمل نشان دهند و در شرایط مختلف تصمیم بگیرند. البته باید گفت که امروز از آن نقطه که بتوانیم چنین دستگاه هایی را تولید کنیم فاصله زیادی داریم، ولی این طور که کواک می گوید گوگل بهترین گام را در این زمینه برداشته و موانع پیش رو را از بین برده است تا این آرزوی دیرینه محقق شود.
ماشین های تصمیم گیرنده
مرکز Google Brain در سال 2011 میلادی فعالیت خود را آغاز کرد و در ابتدا یکی از طرح های محرمانه و آینده نگرانه مرکز Google X بود تا احتمال انتقال هوش انسانی به ماشین ها بررسی شود. از آن سال به بعد این مرکز فعالیت های گسترده ای انجام داد و هم اکنون سازمان تحقیقات گوگل از زیرمجموعه های این مرکز محسوب می شود. گوگل هر چند وقت یکبار نتایج تحقیقات صورت گرفته در مرکز Brain خود را منتشر می کند و بر اساس آخرین خبرها، در این مرکز گروه متخصصی فعالیت می کنند که ساختار اصلی شرکت گوگل توسط این افراد تعریف می شود و پروژه های مختلف را نیز همین گروه مدون می کنند. شرکت گوگل هنوز به طور دقیق اعلام نکرده است چند نفر در این گروه فعالیت دارند، ولی توضیح داده است که این گروه از قلب های اصلی شرکت گوگل محسوب می شود و فعالیت های آن در زمینه های مختلف صورت می گیرد.
«کواک لی» که هم اکنون 34 سال دارد، از دانشگاه استانفورد در رشته علوم رایانه و در مقطع دکترا فارق التحصیل شده است و از زمان ورود او به مرکز Google Brain حدود پنج سال می گذرد و اصلیت ویتنامی دارد، می گوید: «تعداد معدودی از افراد در سراسر جهان وجود دارند که بخوبی می دانند چگونه می شود قابلیت یادگیری و فکر کردن را به ماشین ها القا کرد. یادگیری عمیق هم یکی از مفاهیم جدید است. ولی گوگل و اعضای گروه تحقیقاتی آن بخوبی به این مساله واقف هستند و بزرگترین گام را در این حوزه برداشته اند.»
در حالی که مفهوم یادگیری عمیق توسعه می یابد، افراد بیشتری به دنبال آن هستند تا از این فناوری نوین برای حل مشکلات بزرگ از جمله فرآیند آموزش یا تغییرات جوی استفاده کنند. به عنوان مثال این مساله مطرح شده است که انسان در آینده نزدیک با استفاده از حسگرهای هوشمند بتواند به صورت شبانه روزی داده های آب و هوایی را از سراسر جهان جمع آوری کند و به صورت بی سیم این داده ها در یک مرکز مشخص نگهداری شوند. در حال حاضر این داده ها پردازش نشده هستند، ولی سیستم یادگیری عمیق می تواند برای فهم بهتر علایم موجود در این داده ها به کار گرفته شود و راهکارهای مفید از داخل آن استخراج شود. کواک در این خصوص گفت: «من اطمینان کامل دارم که یادگیری عمیق به یک روند علمی خطی تبدیل نمی شود. بزودی شاهد پیشرفت های قابل ملاحظه در این زمینه خواهیم بود تا فناوری های مرتبط با یادگیری عمیق در زندگی روزمره مردم مورد استفاده قرار گیرند.»
ماشین های یادگیرنده
شرکت آلفابت که گوگل و ده ها زیرمجموعه دیگر را شامل می شود، فناوری Google Brain را با برخی سرویس های کاربردی خود ادغام کرده است. به عنوان مثال فناوری تشخیص صدا در سیستم عامل موبایلی اندروید از قابلیت مذکور استفاده می کند و سیستم جست وجوگر تصویری گوگل نیز همین فناوری را برای تشخیص بهتر موارد مورد نظر به کار می گیرد.
شرکت گوگل سیستم یادگیری عمیق خود را که با نام TensorFlow شناخته می شود، به صورت متن باز عرضه کرد تا تمامی دانشمندان و کارشناسان در سراسر جهان بتوانند برای توسعه هرچه بیشتر هوش مصنوعی گام بردارند. در سال 2014 میلادی گوگل شرکتی را با نام DeepMind Technologies به قیمت 650 میلیون دلار خریده بود تا بتواند بزرگترین گام در حوزه هوش مصنوعی را بردارد. این شرکت هم اکنون پروژه های مطرح شده در این عرصه را مدیریت می کند و به بازوی اصلی گوگل در حوزه هوش مصنوعی تبدیل شده است. بر اساس گزارش منتشر شده از سوی مرکز CB Insights، این استارت آپ طی پنج سال گذشته بیش از 950 میلیون دلار در زمینه یادگیری عمیق و هوش مصنوعی سرمایه گذاری کرده است.
شرکت DeepMind تصمیم گرفته است از طریق نرم افزارهای هوشمند، سیستم های یادگیری ماشینی را به صورت گسترده به دست مردم جهان برساند. هنوز هیچ محصولی به صورت عمومی از سوی این شرکت ارائه نشده است، ولی بتازگی سرمایه گذاری بالغ بر 6/13 میلیارد دلار در این شرکت انجام شده تا در آینده نزدیک نخستین محصول عملی آن به دست کاربران جهانی برسد. مرکز Google Brain پیش بینی کرده است که به کمک این شرکت، بزرگترین تحولات را در عرصه هوش مصنوعی ایجاد می کند تا بزرگترین مسائل مردم در طول زمان حل شود.
مشکلات حل نشدنی
کواک می گوید: «اگر قرار باشد یک روز بزرگترین مشکلات مردم جهان در زمینه های مختلف حل شود، Google Brain این کار را انجام خواهد داد. یادگیری عمیق و شبکه های عصبی دو فناوری پیشرفته ای محسوب می شوند که سرمایه گذاری های گسترده روی آنها صورت گرفته است تا شبیه ترین دستگاه به انسان ساخته شود.»
شبکه های عصبی که الگوریتم های داده ای را برای شبیه سازی از مغز انسان شامل می شوند، هوش مصنوعی را در زمینه های مختلف به کار می گیرند که از جمله آنها خدمات ویدئویی است. از جمله فناوری های گوگل این است که به کمک سیستم مذکور می تواند اشیای مختلف که در عرض چند میلی ثانیه در تصاویر ویدئویی به نمایش درمی آیند را شناسایی کند. این سیستم قادر است سریع تر از ذهن و مغز انسان اشیای به نمایش درآمده در تصاویر ویدئویی را تشخیص دهد که البته هنوز فناوری های مرتبط با آن در دست توسعه است. برندهای بزرگ، مراکز تبلیغاتی و شبکه های اجتماعی از این فناوری برای هدفگذاری بهتر روی مشتریان و تعامل بهتر با مخاطبان استفاده می کنند. مرکز داده که برای این فناوری هوشمند در نظر گرفته شده است بیش از 10 هزار مفهوم کلی را شامل می شود و هرچه این فناوری بیشتر پیشرفت می کند، گوگل یک گام به حل بزرگترین مشکلات بشر نزدیک تر می شود.
فناوری هوش مصنوعی گوگل به گونه ای ساخته شده است که کواک می گوید به کمک آن می توان نقشه هر آنچه روی کره خاکی موجود است را تهیه کرد و به صورت خودکار آنها را برچسب گذاری کرد تا دقیق ترین اطلاعات مربوطه موجود باشد. این فناوری در گام نخست روی تصاویر ویدئویی ارائه شده است تا سیستم مربوطه در هر فریم بتواند به صورت خودکار تمامی اشیا، اجسام و افراد را تشخیص دهد. این فناوری می تواند در یک تصویر ویدئویی از احساسات بین افراد گرفته تا انواع مختلف حیوانات را تشخیص دهد و حتی میانگین سن افراد حاضر در تصویر ویدئویی را هم اعلام کند. این فناوری در گام بعدی برای کل کره زمین مورد استفاده قرار می گیرد و به صورت هوشمندتر، بزرگترین مشکلات و مسائل بشری را به چالش می کشد.
گوگل برای توسعه هوش مصنوعی کمپینی تشکیل داده است که در آن کارشناسان مختلف حضور دارند و بر خدمات مختلف این شرکت و سرویس های جهانی تمرکز کرده اند. گوگل برای آنکه بتواند گام های بزرگتری در این زمینه بردارد تنها در سال 2015 هفت شرکت روبوتیک را خریداری کرد. بر این اساس می توان پیش بینی کرد در آینده نه چندان دور اتفاقات مهمی در این عرصه بیفتد.