به قلم هوشنگ شرقی، مدیر داخلی مجله ریاضی رشد برهان
روزنامه شرق (سه شنبه ۱۰ ارديبهشت ۱۳۹۲)
آنها که در فاصله سال های میانی دهه ۴۰ تا سال های میانی دهه ۵۰ خورشیدی طی یک دهه، دانش آموز رشته ریاضی بودند یا به طریقی با ریاضیات سروکار داشتند، به خصوص علاقه مند به ریاضیات بودند، بدون تردید لااقل با نام مجله ریاضی «یکان» آشنایی داشته و دارند. برای بسیاری از آنها نام مجله یکان و صاحب امتیاز و سردبیر آن «عبدالحسین مصحفی» به یک نوستالژی زیبا تبدیل شده است و من این را از زبان بسیاری از آن نسل شنیده ام و خود شاهد بوده ام همکارانی را که هر وقت نام مجله یکان به میان می آمد، چگونه با لذتی آمیخته با حسرت از دوران طلایی یکان یاد می کردند و آرزو می کردند که ای کاش امروز هم جوانان و نوجوانان دانش آموز با همان اشتیاق به دنباله مجله ای مانند یکان می رفتند و اگر یکان درمی آمد، مانند جوانان مشتاق آن روزها، در برابر کیوسک روزنامه فروشی صف می کشیدند و سراغ مجله یکان را می گرفتند.
اما افسوس و صدافسوس که امروز جوانان و نوجوانان ما به دنبال سرابی به نام «کنکور» در هزارتوی نکته و تست، راه گم کرده و دست و پا می زنند. باری، بگذاریم و بگذریم. من خود از دانش آموزان آن نسل نیستم و وقتی وارد دبیرستان شدم، سال ها از غروب یکان می گذشت؛ اما به واسطه نوع کارم از سال ها پیش با مجله یکان آشنایی داشتم و از مطالب آن استفاده می کردم تا اینکه توفیقی به دست آمد و در جایی به آرشیو کامل آن دسترسی پیدا کردم (البته بعدها جمعی از دوستداران استاد «مصحفی» در شهر یزد، محل زندگی او، لوح فشرده کامل صد و چند شماره یکان را منتشر کردند) و بارهاوبارها این مجلات را ورق زده و از آنها بهره ها بردم.
مطالب مجله یکان در آن عصر به راستی تحول آفرین بود و انقلابی در آموزش ریاضی کشورمان ایجاد کرد. مباحثی که در مقالات آن مطرح می شد، همگی جزو بحث های نوین ریاضی بودند که در آن دوره زمانی، هنوز در کتاب های درسی جایگاه چندانی نداشتند و برای نخستین بار در مجله یکان مطرح می شدند. مجله یکان، ازاین حیث تاثیر عمیقی در گسترش دانش ریاضی دبیران و دانش آموزان ریاضی کشورمان داشت. مجله یکان ارتباط بسیار وسیعی نیز با دانش آموزان و معلمان ریاضی کشورمان برقرار کرده بود و در هر شماره اسامی جمع زیادی از آنان را که برای مجله نامه نوشته و مقاله یا مساله فرستاده بودند، در مجله به چاپ می رساند و از جمع آنان عده ای را به عنوان نماینده افتخاری مجله در شهرهای کوچک و بزرگ و دور و نزدیک انتخاب کرد. باید توجه داشت که همه اینها در زمانه ای بود که هیچ یک از امکانات ارتباط جمعی امروز اعم از اینترنت، کامپیوتر، ای میل و پیامک در دسترس نبود و حتی دسترسی به تلفن نیز به سادگی امروز نبود و نامه نگاری هم مدت ها طول می کشید. ولی با همه اینها مجله یکان توانسته بود علاقه مندان زیادی را از سراسر کشور جذب و جلب کند و تیراژ قابل قبولی داشته باشد.
همان طور که گفتم، به دلیل نوع کارم با مجله یکان آشنایی داشتم. به همین دلیل آقای «مصحفی» را نیز دورادور می شناختم و گهگاه او را در سمینارها و کنفرانس های ریاضی می دیدم. اما نخستین برخورد رسمی من با ایشان وقتی بود که کتاب «داستانواره های ریاضی» را برای چاپ به انتشارات مدرسه آورد و آن را برای کارشناسی به من دادند. وقتی کتاب را ورق زدم، از مطالعه چند صفحه نخست آن چنان شوقی به من دست داد که کتاب را به طور کامل مطالعه کرده و مسایل آن را که در قالب داستان به طرح معماهایی زیبا پرداخته بودند، حل کرده و از آنها بسیار لذت بردم و جای آن را در میان کتاب های ریاضی معمول در کشورمان، به راستی خالی دیدم. نه تنها آن را تایید کردم، که ازآن پس به هر کلاسی که رفتم، آن را به شاگردانم هم توصیه کرده و می کنم و به خود و استاد «مصحفی» قول داده ام که در ترویج و نشر چنین کتاب هایی، هرچه در چنته ناچیز خود دارم، در طبق اخلاص بگذارم.
گفتم که مجله یکان اسامی دانش آموزان علاقه مندی را که برای مجله مساله می فرستادند یا حل مسایل را می فرستادند، چاپ می کرد. در آن ایام که مجله را ورق می زدم به آن اسامی برخوردم و دیدم بسیاری از آنان امروزه در زمره مشهورین هستند، از دبیران و استادان صاحب نام ریاضی (همچون دکتر «مهدی بهزاد» رییس اسبق انجمن ریاضی ایران) تا تعدادی از نام آشنایان عرصه مدیریت و سیاست؛ اما از میان آنان یک نام، عجیب در خاطرم مانده و حس غریبی را در من می آفریند و خیلی دوست دارم که در خاتمه این نوشتار به آن اشاره ای کنم؛ دانش آموزی علاقه مند که در سال چهارم رشته ریاضی (در نظام شش ساله متوسطه) تحصیل می کرد و از شهر اصفهان برای مجله یکان نامه می نوشت و بعدها پس از اخذ دیپلم ریاضی، در رشته مهندسی برق دانشگاه صنعتی آریامهر آن زمان پذیرفته شد و فرجام او چنان بود که شاید تصور نمی کرد که روزی سر در ورودی این دانشگاه به نام خود او مزین شود: «دانش آموز سال چهارم ریاضی از دبیرستان ادب، شهر اصفهان، مجید شریف واقفی.»