ترس شما را از خطر دور می کند. اما فوبیا کمی خطرناک است. بر اساس آماری که در کشور آمریکا اعلام شده است، بیش از ۱۹ میلیون آمریکایی به فوبیا مبتلا هستند: ترسی شدید و غیرمنطقی که آنها در شرایط، موقعیت ها و در مقابل موجودات مختلف آن را تجربه می کنند. هنگام بروز فوبیا ممکن است خود فرد، پریشانی و آسیمگی خود را تشخیص دهد اما نمی تواند برای آن کاری کند. فوبیا ترس بسیار شدیدی است که فکر انسان را فلج می کند و آن را از کار می اندازد.
تقسیم بندی کلی فوبیا
فوبیا انواع بسیاری دارد و شاید صدها نوع ترس شدید تاکنون کشف و اعلام شده باشد. اما کارشناسان فوبیا را که نوعی اختلال اضطرابی است به طور کلی به سه دسته تقسیم می کنند: آگورافوبیا، فوبیا اجتماعی و فوبیاهای خاص. آگورافوبیا به معنای هراس از مکان های باز و عمومی است و به طور لغوی می توان آن را «برون هراسی» نامید. نوعی اضطراب شدید از حضور در مکان های عمومی به ویژه وقتی فرار یا بیرون رفتن از آن بسیار دشوار باشد. فوبیا اجتماعی، همان طور که از نامش پیدا است، ترس و نگرانی از حضور در موقعیت های اجتماعی است. در آخر نیز باید به فوبیا اختصاصی اشاره کرد که نوعی ترس بی منطق و شدید در مورد موضوع، موقعیت یا حتی موجودی خاص پدیدار می شود.
آگورافوبیا:
ترس از مکان های اجتماعی
آگورا در یونان باستان محل تجمع و به ویژه بازار بوده است که مردمان زیادی دور یکدیگر گرد هم می آمدند. افرادی که آگروفوبیا دارند از گیر کردن در اجتماع هایی همچون صف بانک یا پل عابر که مردم در آنها عبور و مرور دارند، می ترسند. ترس واقعی فرد زمانی روی می دهد که با خود فکر می کند اگر هراسش بیشتر شد، راه فراری نخواهد داشت. آگورافوبیا در زنان دوبرابر بیشتر از مردان است. اگر این ترسِ غیرمنطقی درمان نشود، به خانه نشینی فرد بیمار منجر خواهد شد. اما از هر ۱۰ نفری که به دنبال درمان رفته اند، ۹ نفر آنها روند عادی زندگی خود را بازیافته اند.
سوشال فوبیا:
چیزی فراتر از خجالتی بودن
فردی که فوبیا اجتماعی دارد، بسیار خجالتی است و می توان گفت چیزی فراتر از آن است. این افراد همیشه در این هراس و وحشت هستند که در موقعیت های مختلف اجتماعی چگونه باید رفتار کنند. آنها همیشه نگران هستند تا دیگران رفتار آنها را دوست نداشته باشند. می ترسند مورد تمسخر واقع شوند. یا دیگران اضطراب آنها را کشف کند و این را به زبان بیاورد. افرادی که دچار فوبیای اجتماعی هستند از صحبت کردن با دیگران گریزان هستند و همین روی روابط اجتماعی و حرفه ای آنها تاثیر بسیار منفی دارد.
کلاستروفوبیا:
ترس نابهنجار از بودن در مکان های تنگ و تاریک
فردی که دچار تنگناهراسی است نمی تواند محیط های بسته، تاریک و تنگ را تاب بیاورد و تا سرحد جنون از بودن در این مکان ها می ترسد. این افراد قادر نیستند وارد تونل شوند و اگر مجبور به این کار شوند با هیجان و اضطراب بسیار شدید مواجه خواهند شد. این افراد هنگام قرارگیری در اتاق های تنگ و کم نور به جای ترس بی از اندازه می توانند، پنجره را باز کنند یا در کنار خروجی بنشینند. این کارها کمی از هراس آنها می کاهد، اما به کلی از بین نمی برد.
زوفوبیا:
ترس بیش از حد از حیوانات
یکی از رایج ترین ترس های نابهنجار در میان انسان ها، ترس از حیوانات است. بسیاری از افرادی که فوبیا دارند از گونه های مختلف حیوانات می ترسند. یه طور مثال، ترس از عنکبوت ها را «آراکنوفوبیا» می گویند. ترس از مارها را «اوفیدیوفوبیا» می گویند. «اورنیتوفوبیا» ترس از پرندگان است و «آپیفوبیا» هراس نابهنجار از زنبورها است. این فوبیاها اصولا در کودکی رشد می کنند و گاهی در همان کودکی از میان می روند. اما برخی تا بزرگسالی نیز دست از سر فرد بر نمی دارد.
برونتو فوبیا:
ترس از رعدوبرق
واژه یونانی bronte به معنای رعدوبرق است و برونتو فوبیا یعنی ترس نابهنجار از رعدوبرق و صداهای بلند و گوش خراش آن. البته افرادی که این فوبیا را دارند خودشان هم می دانند رعدوبرق آسیبی به آنها نمی زند و با در خانه ماندن می توانند آن را تحمل کنند. این افراد شاید به موجب ترس خود به داخل کمد بروند و مخفی شوند.
آکروفوبیا:
ترس از ارتفاع
آکروفوبیا نوعی ترس نابهنجار و غیرمنطقی از بلندی و ارتفاع است. این افراد از بلندی می ترسند و حتی نمی توانند از نردبان بالا بروند. این افراد اگر در مکان های بلند گرفتار بشوند به هیچ عنوان نمی توانند بر ترس خود غلبه کنند و به پایین بیایند که برایشان خطرناک است.
آرئوفوبیا:
ترس از پرواز
برخی از افراد از پرواز و سوار هواپیما شدن هراس دارند. این افراد در نتیجه مشاهده سقوط های هواپیما در فیلم و تلویزیون ها دچار این هراس بسیار زیاد می شوند و تا درمان نشوند راه گریزی از آن ندارند.
هموفوبیا:
ترس از خون
برخی از افراد هستند که از خون می ترسند و این هراس کاملا غیرمنطقی و شدید است. یعنی افراد معمولی نمی توانند این شدت ترس را درک کنند. اما افرادی که دچار هموفوبیا هستند با دیدن خود ممکن است از هوش بروند. افرادی نیز از تزریق آمپول بسیار هراس دارند و به آنها «ترایپانوفوبیا» گفته می شود. آنها از واکسن و سرم و آمپول می ترسند و به هیچ عنوان حاضر نیستند از این وسایل درمانی استفاده کنند.
ترس های غیرطبیعی
برخی از فوبیاها همچون داستان های بسیار ترسناک فیلم های تلویزیون و سینما هستند. «تریسکایدکافوبیا» (ترس از شماره ۱۳) یکی از ترس های بسیار غیرطبیعی است که فرد با دیدن عدد ۱۳ منتظر نحسی آن است. یا اگر فرد احساس کند با ارواح و موجودات فراواقعی در ارتباط است و آنها او را آزار می دهند، دچار «فاسمفوبیا» است. با اینکه انسان های گرگ نما به هیچ عنوان وجود خارجی ندارند اما برخی از آدم ها از اینکه مورد حمله ومپایرها قرار بگیرند به شدت می ترسند و بیماری آنها «چیروپتوفوبیا» نام دارد.
کارسینوفوبیا:
ترس از سرطان
برخی از افراد دچار ترس نابهنجار و وسواسی از سرطان هستند. آنها بدون هیچ دلیل تصور می کنند دچار سرطان می شوند و سلول های سرطانی در بدن آنها رشد می کند.
ترس از مسایل جدید تا قدیم
برخی از افراد از رویدادهای جدید بسیار هراس دارند و به آنها «نئوفوبیا» گفته می شود. برخی دیگر نیز از رشد مسایل قدیمی هراس دارند که به آنها «گرونتوفوبیا» گفته می شود. در میان آنها، افرادی هستند که از «فارتوفوبیا» دارند. آنها بدون هیچ دلیلی از نشت گاز در مکان های عمومی در ترس هستند. آنهای که از دندان پزشکی ترس غیرمنطقی و بسیار زیاد دارند دچار «اودونتیات فوبیا» هستد.