چهاردهم شهریور در تقویم تاریخ علمی سالروز درگذشت پروفسور محسن هشترودی، ریاضیدان، نویسنده و استاد ممتاز دانشگاه است. این گزارش ضمن معرفی مختصر از شخصیت علمی این چهره ریاضیات کشور، کتاب‌های ریاضیات از ابتدای سال 94 تاکنون را از نظر آماری مرور کرده است.
خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- پروفسور محسن هشترودی، ریاضیدان معاصر ایرانی، ۲۲ دی ۱۲۸۶ در هشترود متولد شد. وی در مدرسه دارالفنون در تهران تحصیل و مدرک دکترای خود را در رشته ریاضیات از دانشگاه سوربن فرانسه دریافت کرد. پس از بازگشت به تهران، مقام استادی دانشسرای عالی، ریاست دانشگاه تبریز و ریاست دانشکده علوم دانشگاه تهران را عهده‌دار بود. پروفسور هشترودی از طرفداران سرسخت علوم پایه بود، به شعر و موسیقی و فلسفه علاقه داشت و توانایی بیان مطالب علمی به زبان ساده را دارا بود. وی به عنوان یک متفکر منتقد پیشرو و ریاضیدان نامدار ایرانی، دارای اهمیت نمادین و شخصیتی اثرگذار در جامعه علمی معاصر ایران بوده است.
پژوهش‌ها و آثار علمی
تخصص پروفسور هشترودی در زمینه هندسه دیفرانسیل بود. مهمترین اثر علمی نوشته شده توسط وی، پایان‌نامه دکترای او در زمینه هندسه دیفرانسیل است که در آن یکی از مدل‌های ریاضی استادش «الی کارتان» را تعمیم داد که امروزه به نام «التصاق هشترودی (Hachtroudi Connection)» شناخته می‌شود.
«جهان اندیشه و هنر»، «دانش و هنر»، «نظریه اعداد»، «سایه‌ها (مجموعه شعر)»، «سیر اندیشه بشر» و «از مکانیک کلاسیک تا مکانیک کوانتیک» آثاری تالیفی هستند که از پروفسور هشترودی به یادگار مانده‌اند.
«زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی استاد پروفسور محسن هشترودی» موضوع نوزدهمین اثر از مجموعه زندگی‌نامه‌هاست که با شمارگان یک‌هزار نسخه در 132 صفحه، در سال 1386، از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی منتشر شده است.
مطالب كتاب با گاهشماری زندگی پروفسور هشترودی، نوشته محمدابراهیم علائی آغاز می‌شود. زندگینامه محسن هشترودی از زبان همسر و فرزندان و مصاحبه‌هایی كه با روزنامه‌ها صورت پذیرفته از دیگر بخش‌های این کتاب است. در ادامه نیز زندگی پروفسور هشترودی به قلم خودش آمده است. مقاله‌هایی از منوچهر آتشی و هادی سودبخش درباره این شخصیت علمی نیز در این اثر گنجانده شده است.
مروری بر کتاب‌های ریاضی سال 94 در سالروز درگذشت یک ریاضیدان
از ابتدای سال 1394 تاکنون 836 عنوان کتاب در شاخه علمی ریاضیات در کشور منتشر شده که از این تعداد 265 عنوان چاپ نخست و 571 عنوان نیز تجدیدچاپی است. در این مدت 802 عنوان کتاب تالیفی و 34 عنوان کتاب ترجمه شده در حوزه ریاضیات روانه بازار کتاب شده است. ناشران تهرانی از ابتدای سال جاری 757 عنوان کتاب ریاضی منتشر کردند و سهم ناشران شهرستانی از این بازار انتشار 79 عنوان کتاب بوده است.
گزیده تازه‌های نشر ریاضیات از ابتدای 94
«(1 + 5) فصل در نابرابری‌ها»
سينا رضايی زارعی؛ ويراستار: حسام‌الدين رجب‌زاده - خوشخوان - 284 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 1500 نسخه - 160000 ريال.
«10 آزمون استاندارد رياضيات به همراه پاسخ‌نامه تشريحی»
رضا طاری؛ ويراستار: پرويز رونقيان - كوشش پاينده - 96 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ 2 سال 1394 - 2000 نسخه - 168000 ريال.
«10 سال كنكور رياضيات رشته تجربی: رياضيات 2 - رياضيات 3 - هندسه 1 - آمار و مدل‌سازی - رياضی عمومی 1 و 2 ...»
بهروز اسلامی؛ عباس اميدوار؛ حسين حاجيلو - كانون فرهنگی آموزش - 176 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ 4 سال 1394 - 5000 نسخه - 115000 ريال.
«13 مسابقه رياضی بين‌المللی كانگارو از 2002 تا 2014 و 2 مسابقه پيشنهادی پنجم و ششم ابتدايی»
بتول عتباتی - اميد مهر - 196 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 1000 نسخه - 95000 ريال.
«150 بازی و فعاليت عددی برای تقويت ذهن»
جين كمپ؛ كلر والترز؛ مترجم: ابوالفضل اميريان - با فرزندان - 128 صفحه - رقعی (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 1000 نسخه - 200000 ريال.
«آشنايی با تحقيق در عمليات»
حمدی طه؛ مترجم: مهدی طلوع؛ محمدرضا عليرضايی - مركزنشردانشگاهی - 748 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 5 سال 1394 - 500 نسخه - 250000 ريال.
«آشنايی با مبانی رياضيات»
محمدرضا سپهری نوبندگانی - آينه - 264 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 1000 نسخه - 60000 ريال.
«آمادگی برای آزمون‌های استخدامی: هوش و استعداد تحصيلی»
به‌اهتمام: محمود شمس؛ عباس شجاعی - اميد انقلاب - 176 صفحه - رقعی (شوميز) - چاپ 6 سال 1394 - 1000 نسخه - 95000 ريال.
«آمار پيشرفته كاربردی همراه با SPSS: تحليل عامل، تحليل مسير، تحليل خوشه‌ای، رگرسيون لاجستيک»
هوشنگ نايبی - دانشگاه تهران، موسسه انتشارات و چاپ - 400 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 2 سال 1394 - 1000 نسخه - 200000 ريال.
«آموزش المپياد رياضی»
حسن باطنی؛ حميدرضا خليلی - خوشخوان - 142 صفحه - جلد 1 - رحلی (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 2500 نسخه - 100000 ريال.
«آموزش فنون محاسبات سريع رياضی»
صادق دوانی؛ ويراستار: مليحه واشقانی فراهانی؛ زهرا وفايی - بين‌المللی گاج - 96 صفحه – وزيری (شوميز) - چاپ 10 سال 1394 - 3000 نسخه - 50000 ريال.
«آموزش مفاهيم اعداد (ساييلار)»
معصومه اژدری قيزيل كلچی - دنيزچين - 44 صفحه - خشتی (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 2000 نسخه - 35000 ريال.
«اصطلاحنامه رياضيات»
ملوک‌السادات حسينی بهشتی؛ سعيده وفايی؛ مهرداد نوروزی اقبالی - پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ايران، چاپار - 906 صفحه - رحلی (گالينگور) - چاپ 1 سال 1394 - 500 نسخه - 850000 ريال.
«تحقيق در عمليات»
«حمدی طه؛ مترجم: ابراهيم رضايی نيک - نما - 376 صفحه - (در2جلد ) - جلد 1 - وزيری (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 500 نسخه - 225000 ريال.
«تكنیک‌های جذر سريع»
مصطفی باقری؛ ويراستار: مينا نظری؛ تصويرگر: زهره بيگدلو - مهر و ماه نو - 112 صفحه – جيبی (شوميز) - چاپ 2 سال 1394 - 2500 نسخه - 550000 ريال.
«تكنيک‌های جمع و تفريق سريع»
مصطفی باقری؛ ويراستار: مينا نظری؛ تصويرگر: زهره بيگدلو - مهر و ماه نو - 128 صفحه – جيبی (شوميز) - چاپ 2 سال 1394 - 2500 نسخه - 55000 ريال.
«جادوی رياضی»
آرتور بنيامين؛ مايكل شرمر؛ مترجم: فرزاد ابارشی - هدف صالحين - 184 صفحه - رقعی (شوميز) - چاپ 3 سال 1394 - 3000 نسخه - 75000 ريال.
«خودآموز پيشرفته رياضی 2 سال دوم دبيرستان»
حميد قره‌گوزلو؛ محبوبه رمضانی – ژرف‌انديشان - 204 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ 41 سال 1394 - 3100 نسخه - 130000 ريال.
«خوراک مغز برای مصرف يک سال»
گئورگ‌آ گراتزر؛ مترجم: محسن نقشينه ارجمند؛ ويراستار: محمدعلی جعفری - نشر علوم رياضی ره‌آورد - 206 صفحه - خشتی (شوميز) - چاپ 2 سال 1394 - 1000 نسخه - 160000 ريال.
«رياضی اول ابتدايی»
نادره معدنی؛ زيرنظر: سعيد فرهادی‌پور؛ تصويرگر: سعيد شمس - بين‌المللی گاج - 184 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ 153 سال 1394 - 5000 نسخه - 180000 ريال.
«رياضی اول ابتدايی تابستانه»
رياضيدانان زمان - 168 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 1000 نسخه - 160000 ريال.
«رياضيات در اقتصاد»
رسول بهرام پوری؛ محمدامين سعيدی - بعثت - 230 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 30 نسخه - 200000 ريال.
«رياضيدان كوچک (آشنايی با مفاهيم رياضی)»
علی قنبری - سيب - 28 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 2000 نسخه - 42000 ريال.
«سفر به اعماق رياضيات 2»
حسين عزيزی؛ محمد غفاری - دارخوين - 306 صفحه - رحلی (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 1000 نسخه - 250000 ريال.
«شگفتی‌های علمی و زبان رياضی قرآن»
عليرضا خردمندی - اكسير قلم - 174 صفحه - رقعی (شوميز) - چاپ 3 سال 1394 - 1500 نسخه - 99000 ريال.
«كندو»
يوسف رسولی - گردوی دانش - 66 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 1000 نسخه - 100000 ريال.
«مغز متفكر: كارت آموزش تصويری ضرب»
عادل پورشمسی - قلمكده - 250 صفحه - جيبی (شوميز) - چاپ 1 سال 1394 - 1000 نسخه.
«نخستين واژه‌نامه رياضی من»
كريستين راجرز؛ ثوری لارج؛ مترجم: عزيزه رحمانی - قديانی، كتابهای بنفشه - 136 صفحه - رحلی (گالينگور) - چاپ 1 سال 1394 - 1650 نسخه - 300000 ريال.
«همه ما رياضی‌دان هستيم!»
مينا مهرورز؛ ويراستار: ميرشهرام صدر - موسسه فرهنگی مدرسه برهان - 92 صفحه - رحلی (گالينگور) - چاپ 1 سال 1394 - 1000 نسخه - 500000 ريال.
«هندسه منيفلد (2): ويرايش جديد»
بهروز بيدآباد - دانشگاه صنعتی اميركبير (پلی‌تكنيک تهران) - 464 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 2 سال 1394 - 650 نسخه - 240000 ريال.
«واژه‌نامه رياضی و آمار: انگليسی - فارسی، فارسی – انگليسی»
گردآورنده: انجمن رياضی ايران؛ گردآورنده: مركز آمار نشر دانشگاهی گروه رياضی؛ ويراستار: مهدی بهزاد – مركز نشر دانشگاهی - 356 صفحه - وزيری (شوميز) - چاپ 8 سال 1394 - 500 نسخه - 180000 ريال.