خلق ایده های جدید
«ما نیاز به فکر و ایده های متفاوتی داریم»، «ما باید محیط کاری خود را تبدیل به فضایی برای بروز خلاقیت کنیم».آیا پیام هایی شبیه به این در محل کار شما وجود دارد؟ هر سازمانی در مواجهه با چالش های پیچیده و در حال تغییر نیاز به نوآوری مستمر برای پیروزی در رقابت کسب و کار دارد و دقیقا به همین دلیل است که باید به دقت از هر ایده ای مراقبت کرد، چرا که هر ایده می تواند به صورت بالقوه منجر به تولید فکری متفاوت، تولید ایده های جدیدتر و ایجاد مهارت های خلاقیت در تیم های کاری شود.
در اغلب موارد، دچار این فرض اشتباه می شویم که ایده های خوب به طور اتفاقی تولید می شوند یا حتی بدتر از آن، اینگونه تصور می کنیم که خلاقیت موضوعی ذاتی و غیراکتسابی است و حتی ممکن است به باور غلطی برسیم که « من به اندازه کافی برای تولید ایده های خوب، باهوش نیستم!» این فرضیات به ندرت درست است چرا که هرکس می تواند با یادگیری تکنیک ها و روش هایی به طور متفاوت و خلاقانه فکر کند. در این نوشتار ابزاری برای این مهم معرفی خواهد شد.
معرفی ابزار
تکنیک های رایج خلق ایده، معمولا بر تطبیق یا ترکیب چند ایده تمرکز دارند. اما نکته قابل توجه این است که اغلب تکنیک های تولید ایده و خلاقیت، زمانی اثربخش خواهد بود که دانش کافی در خصوص موضوع مورد نظر داشته باشید و احتمالا بدون داشتن اطلاعات کافی تخصصی، بعید است بتوان به ایده ای عالی و متفاوت رسید.
شکستن الگوهای فکری
الگوی فکری اکثر افراد، الگویی محدود و بسته است. شکستن این الگوهای فکری می تواند به باز کردن ذهن و تولید ایده های جدید کمک شایانی کند. برای شکستن الگوهای فکری چند تکنیک کارآمد وجود دارد:
* فرضیات را به چالش بکشید: در هر وضعیتی، شما با مجموعه ای از فرضیات روبه رو هستید. به چالش کشیدن این فرضیات می تواند شرایط احتمالی جدیدی برای شما به وجود آورد. برای مثال می خواهید برای خرید یک خانه اقدام کنید و متوجه می شوید امکان دریافت وام بانکی ندارید. فرض ابتدایی عدم دریافت وام را به چالش بکشید. درست است که پول کافی در اختیار ندارید؛ اما ممکن است برخی از دارایی هایی خود را به فروش رسانده و میزان نقدینگی خود را افزایش دهید. با به چالش های کشیدن فرضیات، به طور ناگهانی راه حل های جدیدی برای شما ایجاد می شود.
* مسائل را باز تعریف کنید: بیان مسائل به گونه ای متفاوت، اغلب منجر به تولید ایده هایی جدید برای حل آنها می شود؛ چراکه این کار موجب نگاه به مسائل از زاویه ای متفاوت می شود. «چرا باید این مساله حل شود؟»، «چه موانعی بر سر راه حل این مساله وجود دارد؟»، «چه اتفاقی می افتد اگر این مساله حل نشود؟»؛ طرح سوالاتی مشابه این موارد می تواند به شما رویکردهای جدید برای خلاقیت نشان دهد. در اواخر سال ۱۹۵۰ میلادی شرکت های حمل و نقل کشتیرانی دچار ضررهای کلانی شدند و تصمیم گرفتند تمرکز خود را بر روی ساخت کشتی های سریع تر و کارآمدتر قرار دهند. اما با این حال، مشکلات مالی کماکان ادامه داشت. تا اینکه مشاوری مساله را به گونه ای جدید بازتعریف کرد:«چگونه می توانیم هزینه ها را کاهش دهیم؟». بیان مساله به شیوه ای جدید منجر به تولید ایده های جدیدی شد که همه جنبه های حمل و نقل را در بر می گرفت و یکی از نتایج خارق العاده تولید کانتینرها بود.
* ایده ها را به شیوه های مختلف بیان کنید: تقریبا همه ما هوش چندگانه داریم، اما زمانی که در محیط کار با چالش هایی مواجه می شویم، تنها تمایل به استفاده از توانایی کلامی داریم. برای بیان چالش های پیش رو، روش های متنوعی وجود دارد، استفاده از موسیقی، نقاشی و نوشتن از جمله راه هایی است که می توانید از آن استفاده کنید. جالب اینکه پیاده سازی مسائل با این روش ها، می تواند موجب خلق ایده هایی جدید برای حل آن شود.
خلاقیت های اتفاقی! به نظر می رسد بعضی از بهترین ایده ها فقط با همراهی شانس و اقبال به وجود می آیند. ممکن است شما در مکانی کاملا غیر مرتبط چیزی ببینید یا بشنوید که منجر به خلق یک ایده طلایی و حل مساله تان شود. ماجرای نیوتن و سیب و ارشمیدس و وان حمام و موارد بسیاری مشابه آن، از همین جنس هستند. پاسخ به این سوال که چرا چنین خلاقیت هایی رخ می دهد، در فعال بودن ناخودآگاه ما نهفته است. شما می توانید به طور فعالانه در جست وجوی فرصت هایی برای ایجاد چنین خلاقیت هایی باشید، برای مثال یکی از فعالیت های اثربخش برای این کار، پیاده سازی نقشه ذهنی است، به این ترتیب که هر آنچه در مورد مساله مورد نظر به ذهنتان خطور می کند روی یک کاغذ بنویسید و سعی کنید بین مواردی که مکتوب کرده اید ارتباطی منطقی پیدا کنید.
برای خلق ایده های جدید از توانمندسازها استفاده کنید
توانمندسازها مجموعه اقدامات و فعالیت هایی هستند که با ایجاد شرایطی مثبت و مناسب شما را برای تولید ایده های جدید آماده می کنند. بعضی از این توانمندسازها عبارتند از:
* خودباوری داشته باشید: باور کنید که فردی خلاق هستید و ایده های جدید به ذهن شما سرازیر خواهد شد. همیشه داشتن روحیه مثبت به گرفتن نتایج بهتر کمک می کند.
* تغییر محیط دهید: گاهی اوقات تغییر مکان می تواند به فرآیند تولید ایده کمک کند. برای مثال می توانید گاهی از محل کار خود به نزدیک ترین پارک برای فکر کردن بهتر بروید.
* عوامل مزاحم را حذف کنید: ذهن خود را به طور واقعی از شلوغی و به هم ریختگی دور کنید. خاموش کردن تلفن همراه، رد تماس های تلفنی مزاحم، مثال هایی برای این کار هستند.
* شوخ طبع باشید: این موضوع واقعا ضروری است به خصوص وقتی که قرار است به صورت گروهی کار کنید.