به نظر شما راز موفقیت افراد نامدار، برندگان جایزه نوبل، کارآفرینان موفق، بازیگران، هنرمندان، انسان‌های باهوش و متعادل، زوج‌ها و خانواده‌های شاد و خوشبخت چیست؟ بدون شک آنها در طول زندگی اوقاتی را به انجام دادن سرگرمی دلخواهشان یا بازی‌کردن اختصاص داده اند.
کلمه بازی را که می‌شنویم ناخودآگاه ذهنمان به سوی دوران کودکی، شادابی و نشاط نوجوانی و زمان فراغت از مسئولیت‌های زندگی می‌رود. با این‌حال با وجود تمام مزایای بازی‌کردن برای افراد، جایی بین فاصله کودکی تا بزرگسالی، عطایش به لقایش بخشیده شده است. همانند نیازهای دیگر جسم و روح مثل خواب کافی و غذای خوب آدمی در تمام طول زندگی‌اش به بازی‌کردن هم نیاز دارد.
بازی تقویت‌کننده توانایی یادگیری است و به ما می‌آموزد چگونه افکار منفی و استرس‌هایمان را مدیریت کنیم. بازی سلامت ذهن را به همراه دارد و ما را با دیگران و دنیای پیرامون‌مان پیوند می‌دهد. افرادی که اوقاتی از شبانه‌روز را به بازی و سرگرمی اختصاص می‌دهند از زندگی و کار خود به اندازه کافی لذت می‌برند. آنها سرشار از امید و نشاط هستند و برای هر مشکل و چالشی که سر راه زندگی‌شان قد علم می‌کند، در نهایت راه‌حلی پیدا می‌کنند.
متاسفانه دنیای بزرگسالان این روزها عوض شده، آنها در اوقات فراغت و استراحتشان به جای تفریح، به کارگیری نیروی خلاقیت و انجام بازی‌های مهیج بیشتر وقت خود را جلوی تلویزیون و رایانه با چهره‌ای خسته و عبوس و کوهی از مشکلات روزمره که جز فرسایش روح و جسم برایشان ندارد، می‌گذرانند.
بیایید به خودمان اجازه دهیم شادی‌های دوران کودکی و نوجوانی خود را در سراسر زندگی به جریان بیندازیم و تداوم بخشیم. ما باید برای افزایش یادگیری، مبارزه با مشکلات زندگی، گذراندن زمان، متمرکز شدن روی خودمان، جلب توجه دیگران، رقابت برای پیروزی، کار گروهی، شادابی و سرزندگی و ارتباط بر قرار کردن با دیگران بازی کنیم.
فواید بی‌شماری برای بازی وجود دارد. در موقع بازی غصه‌ها و ناراحتی‌ها فراموش شده و سرشار از شادی و لبخند می‌شویم، احساس صمیمیت و همدلی، درک متقابل، راستی و درستی و تقویت روحیه اجتماعی نیز در کار گروهی و تفریحات دسته جمعی افزایش می‌یابد. خلاقیت، نبوغ و انعطاف‌پذیری افزایش یافته، قوه تخیل فرد تحریک می‌شود که این امر باعث خواهد شد راحت‌تر با مسائل و مشکلات زندگی روبه رو شویم.
بازی یعنی کنجکاوی، کشف کردن، تجربه تازه، خطرپذیری، آزمون و خطا، تظاهر کردن، رقابت، رعایت آداب اجتماعی و دیگر فعالیت‌های تطابقی ساده و پیچیده که محققان معتقدند همه این موارد شبیه عواملی هستند که برای یادگیری لازم و ملزوم یکدیگرند.
بازی پادزهر تنهایی، انزوا، نگرانی و افسردگی نیز هست. وقتی ما با تمام وجود به تفریح و سرگرمی مشغولیم مغز ما ماده‌ای شیمیایی به نام اندروفین ترشح می‌کند که در بدن احساس درد را می‌کاهد و بر کنترل دیگر احساسات نیز تاثیر می‌گذارد. بنابراین شور و نشاط هنگام بازی حواس انسان را از درد، ترس و دیگر فشارهای ذهنی دور کرده و برقراری ارتباط با دیگران را خواه غریبه باشند یا آشنا، آسان‌تر می‌کند. علاوه بر این، برای تقویت قوای روحی، ذهنی و جسمی مان نیز بسیار ارزشمند است.
تمرین استقامت و پشتکار
در بزرگسالی آموخته‌ایم برای دستیابی به موفقیت، داشتن پشتکار ضروری است. یادگیری بازی و مهارت کافی پیدا کردن در آن و تلاش برای رقابت و برنده شدن نیاز به پشتکار و ایستادگی دارد که هنگام بازی و تفریح به طور ناخودآگاه در ضمیر انسان شکل می‌گیرد.
شاد بودن
ورای همه دلایل مفید و سازنده تفریح کردن، شادی نهفته در آن است که روح انسان را صیقل داده و آن را شاداب می‌کند. بازی‌کردن بیرون آمدن از دنیای تیره و تار درون و قدم گذاشتن به دنیایی سرشار از نور و امید، شور و نشاط و سرمستی است و البته بخش مهمی از واقعیت هستی و نیاز فرد و جامعه است. انجام روزانه یا حتی هفتگی آن روح و قلب و اجتماع ما را تغذیه کرده و از آن محافظت می‌کند.
رشد مهارت‌های اجتماعی
وقتی افراد به صورت گروهی با یکدیگر بازی می‌کنند مهارت‌های اجتماعی از قبیل ارتباطات کلامی و غیرکلامی، اختیار و محدودیت، ایمنی و خطر و رعایت حقوق دیگران را کشف و درک می‌کنند. آموختن این مهارت‌ها در بازی‌های دوران کودکی شروع می‌شود و در بازی‌های بزرگسالی تداوم می‌یابد و این آموزش هیچ‌گاه تمام نمی‌شود.
همکاری و مشارکت
بازی یک محرک قدرتمند برای انطباق فرد با جامعه است. کودکان هنگام بازی می‌آموزند بعضی کارها به صورت گروهی چگونه بهتر پیش می‌روند. کارکردن با یکدیگر، پذیرش نقش‌های متقابل، واکنش‌های سریع و انطباق با گروه از مزایای بازی‌کردن است که در بازی‌های بزرگسالی نیز ادامه پیدا کرده و آشکار می‌ماند. شواهد نشان داده بازی خنثی‌کننده خشم، ترس و نگرانی‌های وسواس‌گونه نیز هست.
ترمیم صدمات روحی
بزرگسالان هنگام بازی دقیقا از نظر رفتار شبیه بچه‌ها می‌شوند و به طرز دلنشینی مثبت‌نگری و بی‌آلایشی کودکانه‌ای در حرکات و رفتارشان نمایان می‌شود. این‌گونه رفتارهای شیطنت‌آمیز که در کودکان نشانه سلامت جسمی و عاطفی است، بزرگسالان را به سوی تغییرات مثبت روحی هدایت می‌کند. بازی روابط دوستانه را استحکام بخشیده و افکار و هیجانات منفی را از ذهن دور کرده و مثبت‌اندیشی و امید را همراه همیشگی انسان می‌کند و در نهایت برای او امنیت خاطر و آرامش به ارمغان می‌آورد.
در پایان جالب است بدانید محققان دریافته‌اند برخی کودکان تقریبا به هر کاری که انجام می‌دهند می‌گویند «بازی» و عده‌ای دیگر به بازی‌هایشان می‌گویند «کار» این مطالعه نشان داد کودکانی که فکر می‌کنند هر کاری بازی است در مدرسه باهوش‌تر، موفق‌تر و شاداب‌تر از دسته دیگر هستند.
عده‌ای از مردم ساعات زیادی از روز و حتی روزهای تعطیل را سخت کار می‌کنند و تصور می‌کنند با این روش مشکلاتشان حل خواهد شد، اما آنها نمی‌دانند درحال از پای درآوردن خود و سخت‌تر کردن زندگی‌شان هستند. برای خودتان اوقات فراغت در نظر بگیرید و به آن اهمیت دهید. بهتر است در زمان استراحت، هنگام خوردن و نوشیدن کمی هم بازی و تفریح کنید و مطمئن باشید از این پس به مسائل و مشکلات زندگی از دریچه تازه‌ای نگاه خواهید کرد.