اگر می خواهید ذائقه کودک شما به غذاهای چرب و شور که زمینه ساز انواع بیماری هاست عادت نکند، باید از زمانی که غذای کمکی را آغار می کنید تا ۵ سالگی ذائقه کودک را شکل دهید.شکل گیری عادات و رفتار تغذیه ای صحیح در دوران کودکی یکی از عوامل موثر در پیشگیری و کاهش خطر ابتلا به برخی بیماری های غیرواگیر در بزرگسالی مانند اضافه وزن، چاقی، بیماری های قلبی عروقی، دیابت، فشار خون بالا، چربی خون بالا و اختلال در چربی های خون به شمار می رود.رفتارهای غذایی نامناسب مانند عادت به مصرف غذاهای آماده و رستورانی، تنقلات کم ارزش مثل چیپس و پفک، فست فودها از جمله سوسیس، کالباس، پیتزا، همبرگر و سایر انواع ساندویچ ها، غذاهای پرچرب و غذاهای شور از عوامل موثر در ایجاد اضافه وزن و چاقی در کودکی و در نهایت برخی از بیماری های غیر واگیر از جمله فشار خون بالا، چربی خون بالا و بیماری های قلبی عروقی در بزرگسالی می باشد.
ذائقه افراد در دوران کودکی و به ویژه در سنین زیر پنج سالگی شکل می گیرد.
به همین دلیل باید ذائقه سازی کودکان را از زمان شروع غذای کمکی آغاز کرد، به عنوان مثال اگر به کودک غذای بی نمک داده شود، او به تدریج به خوردن غذاهای بی نمک یا کم نمک عادت می کند یا اگر از ابتدا به جای غذاهای چرب و سرخ شده از انواع غذاهای آب پز، تنوری و بخارپز استفاده شود، او به مصرف غذاهای کم چرب عادت خواهد کرد.میان وعده غذای مختصری است که بین دو وعده اصلی غذایی به کودک داده می شود.میان وعده های مناسب مانند ذرت و حبوبات بوداده خانگی کم نمک مانند عدس برشته شده کم نمک یا بدون نمک، مغزها مانند گردو، فندق، بادام، پسته از نوع خام و بو نداده، میوه های تازه و خشک، ساندویچ های پنیر و گردو، گوجه، خیار، پنیر، تخم مرغ و مرغ، دوغ بدون گاز و کم نمک، شیر و انواع ماست، انواع آبمیوه های طبیعی، بستنی، انواع برگه های میوه ها، خشکبار، بیسکوئیت ساده و سبوس دار حتی الامکان بدون کرم، کیک و کلوچه های خانگی، شیر همراه با کیک، آبمیوه های طبیعی، ماست، سالاد انواع سبزیجات.
برای اینکه ذائقه کودک به شوری عادت نکند در سال اول زندگی کودک به غذای کمکی نباید نمک اضافه شود، از چاشنی هایی مانند آب لیمو ترش تازه یا آب نارنج تازه به مقدار خیلی کم در آخرین لحظات پخت غذای کمکی می توان استفاده کرد، تا یک سالگی به غذای کودک نمک اضافه نشود و پس از یک سالگی مقدار کمی نمک (نمک ید دار تصفیه شده) به غذای شیرخوار اضافه گردد.در این دوره سلیقه ها و عادات غذایی کودک شکل می گیرد و ایجاد عادات خوب غذایی مانندمصرف غذاهای کم نمک و کم چرب و تنوع غذایی به حفظ سلامت کودک و پیشگیری از بیماری های غیر واگیردار از جمله بیماری های قلبی عروقی و فشار خون بالا در سال های آتی عمر کمک می کند.
برنامه غذایی مناسب کودکان، باید متنوع و حاوی ۵ گروه غذایی اصلی شامل نان و غلات، میوه ها، سبزی ها، شیر و لبنیات، گوشت، حبوبات، تخم مرغ و مغزها باشد.به منظور کاهش مصرف نمک، از گذاشتن نمکدان در سفره خودداری شود. کودکان از والدین خود الگو می گیرند، بنابراین والدین هنگام غذا خوردن نباید از نمکدان استفاده کنند. همچنین به هنگام تهیه و طبخ غذا از نمک به میزان کم استفاده شود.از دادن سس های پرچرب به کودک خودداری شود و از سس قرمز به جای سس سفید استفاده شود.به جای نمک، از چاشنی هایی نظیر سبزی های معطر تازه یا خشک مانند(نعناع، مرزه، ترخون، ریحان و ..) یا سیر، لیمو ترش تازه و آب نارنج برای بهبود طعم غذا و کاهش مصرف نمک استفاده شود.از مصرف سوپ های آماده، سس ها و محصولات فرآیند شده مثل فست فودها (پیتزا، همبرگر، سوسیس و کالباس) در برنامه های غذایی کودکان خودداری شود.
از دادن مواد غذایی چرب، شور، مثل: شیرینی های خامه ای، پفک، چیپس، چوب شور، و سایر تنقلات کم ارزش غذایی خودداری شود. در تهیه غذای کودک از روغن های مایع مانند ذرت و آفتابگردان به جای روغن جامد استفاده شود.در برنامه غذایی کودک از گوشت های کم چرب استفاده شود و پوست مرغ قبل از پخت حذف شود.از گوشت های سفید(ماهی، ماکیان و ...) به جای سوسیس و کالباس استفاده شود.در برنامه غذایی کودک، مصرف غذاهای آماده به ویژه غذاهای سرخ کرده (سیب زمینی سرخ کرده، چیپس و ...) کاهش یابد.در تهیه کیک ها، شیرینی ها و نان های خانگی کشمش، آلو و خرما به جای گردو، بادام و پسته جایگزین شود.غذاها به صورت بخارپز، تنوری، آب پز یا کبابی تهیه شوند که کودک به خوردن غذاهای سرخ شده و چرب عادت نکند. در صورت تمایل به سرخ کردن غذا به تفت دادن مختصر آن با روغن کم اکتفا شود.به جای مصرف چیپس و انواع پفک از مغزهای بدون نمک، ماست کم چرب، ذرت بدون نمک و سبزی های خام استفاده شود.غذاهای رستورانی برای کودکان مناسب نیستند؛ چون حاوی مقادیر زیادی نمک و روغن هستند.