معمولا همه ما انتظار داریم که بچه هایمان برای رفتن به مدرسه هیجان زده و بی نهایت خوشحال باشند، اما اغلب بچه ها نگرانی هایی در مورد اولین روز مدرسه دارند. بهترین راه برای کمک به آنها در درجه اول، شناختن این مسائل و نگرانی ها است در این مبحث به 10 مورد از عواملی که موجب نگرانی و ترس بچه ها می شوند اشاره می کنیم:
ترس از موقعیت جدید
شاید حتی طبیعی باشد که بچه ها هم مانند بسیاری از بزرگسالان از برخورد با موقعیت های تازه دچار اضطراب و نگرانی شوند. این نگرانی در هر تغییر موقعیت و روبه رو شدن با موقعیت جدید ممکن است رخ بدهد حالا فرقی ندارد اولین روز مدرسه باشد، یا عوض کردن مدرسه یا هر موقعیت دیگر. برای مقابله با این مشکل، با کودک خود صحبت کنید و سعی نمائید هر چه بیشتر در مورد موقعیت جدیدی که قرار است با آن رو به رو شود توضیح دهید. هر چه بیشتر بداند چه چیزی در انتظار اوست، بهتر می تواند با آن کنار بیاید. بهترین کار این است که با هم تمرین کنید، نقش بازی کنید، خاطره بگویید و هر کاری دیگری که اطلاعاتی در مورد موقعیت تازه به او بدهد و از نگرانیش کم کند. یک راه دیگر هم این است که برنامه کاری خود را به گونه ای تننظیم کنید که دست کم در چند روز اول مدرسه، کودک را همراهی کنید تا نگرانی هایش برطرف شود و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند.
ترس از شکست
اغلب بچه ها نگرانند که نکند تکالیف مدرسه سخت باشد، یا از عهده انجام آن برنیایند. ممکن است نگران باشند که اگر سر کلاس مخاطب معلم قرار بگیرند، جواب سوال را بلد نباشند و یا به درستی رفتار نکنند. به کودک خود اطمینان بدهید که همه اشتباه می کنند و اشتباه کردن جزئی از یادگیری است همچنین تلاش و کوشش او را مورد تشویق قرار دهید.
ترس از امتحان
برخی از کودکان از امتحان می ترسند و در روز امتحان عملکرد ضعیفی از خود نشان می دهند. اغلب این کودکان، نگران گذشتن وقت و از دست دادن زمان هستند و اعتماد به نفس پائینی دارند. به کودکتان اطمینان دهید که اگر به خوبی مطالعه کرده باشد، جایی برای ترس و نگرانی نیست. با او موقعیت امتحان را تمرین کنید از او سوال بپرسید و هرگز در مورد امتحان، او را مضطرب و عصبی نکنید. با امتحان خیلی عادی برخورد کنید و اعتماد به نفس کودک را تقویت نمائید.
ترس از جمع
بچه ها معمولا نگران سازگاری با محیط، پیدا کردن دوست، نحوه نگرش دیگران به آنها، مورد امتحان قرار گرفتن و ترک شدن از طرف دیگران هستند. به کودک خود اطمینان ببخشید تا با موقعیت های اجتماعی رو به رو شود نه آنکه از آنها فرار کند. با او در مورد مهارت های دوست یابی صحبت کنید و به او یاد بدهید که چطور با مردم رفتار کند. به نظر انجمن ملی روان شناسان مدرسه NASP، آموزش مهارت های ارتباطی ، حل مسئله و حل اختلاف به کودکان کمک می کند که با هر موقعیت اجتماعی برخورد مناسبی داشته باشند.
ترس از نمره
بچه ها نگرانند که چگونه نمرات عالی کسب کنند، از ریاضی گرفته تا هنر، نمره بیست بگیرند و معدل عالی داشته باشند. به کودک خود یادآوری کنید که تلاش او اهمیت دارد ولی از او انتظار کمال طلبی افراطی ندارید. مهم نیست اگر نمرات عالی نگیرد مهم این است که تلاش کند.
استرس
برخی از کودکان زمانی که محیط مدرسه، بی نظم باشد یا سازمان دهی کافی نداشته باشد، دچار استرس می شوند برخی از آنها فکر می کنند همه چیزهایی که از آنها خواسته می شود، منطقی نیستند و آنها با شرایط سخت و غیر قابل قبولی رو به رو هستند. از این جهت، والدین می توانند به فرزندانشان کمک کنند که در مورد مشکلات خود صحبت کنند و به دنبال راه حل باشند شاید لازم باشد گاهی والدین دخالت کنند و برای تغییر شرایط نامطلوب با مسئولین مدرسه گفتگو کنند. گاهی هم لازم است خود دانش آموزان برای تغییر شرایط کاری انجام دهند. ممکن است شرایطی هم باشد که خارج از کنترل باشد در اسن صورت باید به کودکان، سازگاری با محیط نامناسب و در عین حفظ ارزش های شخصی را آموخت.
ترس از گروه بندی
برخی از بچه ها همیشه نگرانند که نکند آنها در کارهای تیمی پذیرفته نشوند مثلا وقتی بچه ها برای بازی فوتبال یا سایر ورزش ها، گروه بندی و یارکشی انجام می دهند، ممکن است کودک از گروه جا بماند یا سطح عملکردش مورد تائید دوستانش نباشد و خلاصه به گروهی راه پیدا نکند. بیشتر بچه ها این موقعیت را بسیار استرس زا و ناراحت کننده می یابند. به کودک خود قوت قلب بدهید و به او بفمانید که همیشه قرار نیست عملکردش مورد پذیرش دیگران باشد، همیشه قرار نیست برنده یا بهترین باشد. می تواند با تمرین روی مهارت های مورد نظرش در خارج از مدرسه، عملکردش خودش را بهبود بخشد. اگر هم باز مورد پذیرش قرار نگرفت به دنبال موقعیت های دیگر باشد.
فشار همسالان
بیشتر کودکان و نوجوانان می خواهند در بین همسالان خود پذیرفته شوند آنها نگران نگرش و احساس دیگران نسبت به خودشان هستند. فرزندتان را تشویق کنید در مورد مسائلش با شما صحبت کند، بیان مسئله می تواند به او در حل آن کمک کند. فراموش نکنید قرار نیست شما به جای او فکر کنید و به جای او مشکل را حل کنید شما باید همراه او باشید تا او به طور مستقل به دنبال راه حل بگردد و مشکلش را رفع کند. استقلال فکر و عمل کودک را محترم بشمارید ولی همیشه همراه او باشید.
ترس از مورد آزار قرار گرفتن
بیشتر بچه ها نگران آزار و اذیت قلدرهای مدرسه هستند. کتک خوردن، مسخره شدن، تحقیر شدن و سوژه شدن توسط بچه های آزارگر مدرسه آنها را نگران می کند. سعی کنید مشکلات فرزندتان را بفهمید. به او بیاموزید که بچه های قلدر، از آزار دیگران لذت می برند و اگر آنها بدانند که می توانند با این کارها او را شرمنده یا نگران کنند، به کارشان ادامه خواهند داد. اما اگر کودک بیاموزد که این رفتارها را نادیده بگیرد، خونسردی خود را حفظ کند و در مواقع لزوم از خود دفاع کند نه آنکه بازیچه آزارگران شود، اعتماد به نفس بیشتر پیدا می کند. مطرح کردن مشکل با مسئولین مدرسه، نیز می تواند به او کمک کند.
شرایط خانه
برخی از اوقات تعدادی از کودکانی که نمی خواهند به مدرسه بروند، مشکلی با مدرسه ندارند بلکه به خاطر شرایط خاص خانوادگی خود است که از مدرسه می گریزند. این کودکان فکر می کنند در خانه بیشتر مورد نیاز هستند، زیرا ممکن است یکی از والدینشان به کمک آنها نیاز داشته باشد یا افسرده و بی پناه باشد. در این صورت نیاز به حمایت و دخالت مددکاران اجتماعی و روان شناسان مدرسه به وجود می آید که به تغییر شرایط زندگی کودک در منزل بپردازند.
گاهی نیز تولد یک نوزاد که تمام توجه والدین را به خود جلب کرده است نیز می تواند حسادت کودک بزرگتر را برانگیزد و او نگران باشد که با ترک منزل به سمت مدرسه اندک توجه والدین را هم از دست خواهد داد و حس می کند ترک خواهد شد. در این موارد نیز شناسایی مشکل به حل آن کمک خواهد کرد.
ترجمه و اقتباس از:
Education.com