چاره‌ای جز گام برداشتن به سمت هوشمند شدن شهرها نداریم. اگر خود به استقبال هوشمند شدن شهرها نرویم با تأخیر به ما تحمیل خواهد شد و وقتی چیزی تحمیل شود نمی‌توان از همه فرصت‌ها و مزایای آن بهره برد یکی از وظایف دولت ایجاد شغل برای جوانان است. وقتی آی‌تی با زندگی مردم عجین شود هم کار سریع تر پیش می‌رود و هم شغل ایجاد می‌شود. بنابراین در شهر هوشمند می‌توان روی ایجاد شغل جوانان کار کرد.
اگر می‌خواهیم شهر هوشمند داشته باشیم باید زیرساختی ایجاد کنیم که شامل لایه هایی از سنسورها، دوربین ها، ردیاب‌ها و شبکه باشد تا ارتباطات را به هم وصل کرده و سپس داده‌های ارتباطات دیتا، چیزها (things) در بخش داده‌های بزرگ (big data) پیاده و پردازش شده و گزارش‌ها استخراج و قابل استفاده شود
همایش «شهر هوشمند زیرساخت و فرصت‌های سرمایه گذاری» با معرفی 5 شهر هوشمند کشور شامل ارومیه، اصفهان، تبریز، تهران و مشهد به کار خود پایان داد. همایشی که در آن مدیران ارشد حوزه فناوری از ضرورت توسعه و تجهیز شهرها و مدیریت شهری به فناوری نوین سخن گفتند و کارشناسان و مهندسان حاضر در اجلاس،
ویژگی ها، لوازم و مصالح پروژه شهر هوشمند را گوشزد کردند.
زیرساخت؛ شرط لازم ولی کافی نیست
در این مراسم که روزهای 15 و 16 شهریورماه در سالن همایش‌های برج میلاد برگزار شد، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در جمع استانداران، مدیران و کارشناسان آی‌سی‌تی با بیان اینکه پیشرفت در حوزه فناوری بسیار سریعتر از بقیه حوزه‌ها است، اعلام کرد: «چاره‌ای جز گام برداشتن به سمت هوشمند شدن شهرها نداریم. اگر خود به استقبال هوشمند شدن شهرها نرویم با تأخیر به ما تحمیل خواهد شد و وقتی چیزی تحمیل شود نمی‌توان از همه فرصت‌ها و مزایای آن بهره برد.»
محمود واعظی گفت: «در هوشمند شدن شهرها باید به زیرساخت و سرمایه‌گذاری به طور همزمان نگاه کرد، چرا که نمی‌توان این دو را برای رسیدن به موفقیت از هم جدا کرد.» واعظی با بیان اینکه رسیدن به شهر هوشمند، همکاری همه دستگاه‌ها را می‌طلبد افزود: یکی از وظایف دولت ایجاد شغل برای جوانان است، وقتی آی‌تی با زندگی مردم عجین شود هم کار سریع تر پیش می‌رود و هم شغل ایجاد می‌شود. بنابراین در شهر هوشمند می‌توان روی ایجاد شغل جوانان کار کرد.»
واعظی نکته مثبت این همایش را تلفیق بخش دولتی و خصوصی در اجرا دانست و در ادامه گفت: «برای رسیدن به شهر هوشمند باید این نوع همکاری‌ها دنبال شود، البته نقش دستگاه‌های دولتی نیز در موفقیت ها باید پررنگ باشد. وزارت کشور همکاری خوبی در فرهنگسازی شهر هوشمند داشته است و دیگر دستگاه‌ها نیز مانند وزارت راه، محیط زیست و بانک‌ها می‌توانند ایفای نقش کنند. به طور مثال اگر بانک‌ها در این راه سرمایه گذاری نکنند توفیقی حاصل نمی‌شود، البته باید وزارت ارتباطات و فناوری ارتباطات نیز فضا را برای سرمایه گذاری بانک‌ها باز کند.»
واعظی به ویژگی‌های شهر هوشمند که شامل اقتصاد هوشمند (smart economy)، مردم هوشمند (smart people)، زندگی هوشمند (smart live)، محیط هوشمند (smart environment) و حمکرانی هوشمند (smart government) است، اشاره کرد و گفت: «کاهش انرژی، ارتقای کیفیت زندگی مردم،کاهش تخریب محیط زیست و به حداقل رساندن سوخت‌های کربنی دستاوردهای شهر هوشمند است. برای رسیدن به شهر هوشمند باید ابتدا زیرساخت‌ها فراهم شود و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات سعی کرده در این دو سال عقب ماندگی‌ها را در این حوزه جبران کند.»
وزیر ارتباطات و فناوری، داشتن زیرساخت برای شهر هوشمند را لازم ولی کافی ندانست و افزود: «از جمله موارد مهم دیگری که باید فراهم باشد تا به اهداف شهر هوشمند رسید خدمات، محتوا و اپلیکیشن‌هاست و برای رسیدن به این اهداف باید همه در این کار همکاری کرده و مسئولان شهرها نیز در این زمینه گام بردارند. مسئولان استان‌ها باید از این کار حمایت معنوی و مادی کنند و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز می‌تواند وام در اختیار آنها قرار دهد.»
شعار اصلی شهر هوشمند
جنبه های دیگر تصویر شهر هوشمند را «محمود زرگر»، دبیر علمی همایش «شهر هوشمند زیرساخت و فرصت‌های سرمایه گذاری» ارائه کرد. وی در سخنانی اعلام کرد: شعار اصلی شهر هوشمند ارتقای کیفیت زندگی، محیط زیست پاک و توانمندسازی اقتصادی است و ما نیز با رعایت این شعار در بخش توانمندسازی اقتصاد مقاومتی برای کشور گام بر می‌داریم.»
اسماعیل ثنایی، استاد دانشگاه صنعتی شریف نیز در این مراسم درباره معماری شهر هوشمند گفت: وقتی در دنیا بحث شهر هوشمند (Smart city) مطرح می‌شود به این معنا است که می‌توانیم با زیرساخت‌های آی‌تی و پهنای باند، ذینفعان مختلف این صنعت را کنار هم قرار دهیم تا هر کس خود جداگانه کاری انجام ندهد.
استاد انفورماتیک دانشگاه صنعتی شریف در ادامه بر این نکته تأکید کرد؛ سرفصل‌هایی که اخیراً در دنیا در صنعت آی‌سی‌تی و مخابرات مطرح است ماشین به ماشین، اینترنت اشیا و... نامیده می‌شود.
برای اینکه بتوانیم میلیاردها سنسور را در شهر گذاشته و اطلاعات را جمع آوری، پردازش، نتیجه‌گیری و بعد سیگنالی تولید کنیم که اتفاقی در شهر هوشمند بیفتد، باید زیرساخت خوبی مانند فیبر نوری داشته باشیم. ثنایی با اشاره به اینکه وقتی صحبت از زیرساخت می‌شود، منظور فقط فیبر نوری و وایرلس نیست، گفت: باید در شهر لایه‌های با سیم و بی‌سیم فراهم کنیم تا تمام اپلیکیشن‌ها و وسایل مختلف را به هم وصل کند تا بتوان معماری شهر هوشمند را پیاده کرد.»
استاد دانشگاه صنعتی شریف یکی از لایه‌های اصلی معماری شهر هوشمند را «IOT» همان اینترنت اشیا (internet of things) دانست و گفت: «یکی از لایه‌ها، همان شبکه ملی اطلاعات است که همه زیرساخت‌های ورودی و خروجی‌ها را به هم وصل می‌کند.» وی افزود: «در شهری که لایه‌های مختلف زیرساخت وایرلس وجود دارد، ارتباطات ماشین به ماشین برقرار می‌شود، یعنی تمام اطلاعات حمل و نقل(کنترل اتوبوس، مترو، ترافیک و اطلاع‌رسانی به مردم)، امنیت در شهر (زیرساخت، محتوا)، انرژی (استفاده بهینه از اطلاعات کنتور آب و برق و گاز)، کمک‌های فوری (بهداشت، آتش نشانی و پلیس برای کمک رسانی) و.... در ابر (cloud) جمع خواهند شد و به یک مرکز که شهر هوشمند را کنترل می‌کند، متصل خواهند شد.»
اسماعیل ثنایی اعلام کرد: «اگر می‌خواهیم شهر هوشمند داشته باشیم باید زیرساختی ایجاد کنیم که شامل لایه هایی از سنسورها، دوربین ها، ردیاب‌ها و شبکه باشد تا ارتباطات را به هم وصل کرده و سپس داده‌های ارتباطات دیتا، چیزها (things) در بخش داده‌های بزرگ (big data) پیاده و پردازش شده و گزارش‌ها استخراج و قابل استفاده شود.»
گفتنی است در این همایش دو روزه 23 مقاله در سالن‌های مختلف ارائه شد و 10 پنل تخصصی و 20کارگاه آموزشی نیز برگزار شد. در حاشیه همایش دو روزه، 30 شرکت فعال فناوری محصولات خود را که برای ساخت یک شهر هوشمند مورد نیاز است به نمایش گذاشتند. این محصولات شامل نرم افزار و سخت افزار مانند بحث زیرساخت‌ها (فیبر نوری و سیم‌های مسی)، کارت‌های هوشمند، راه‌اندازی مدیریت شبکه وای فای از طریق شبکه برق شهری، شبکه‌های ویدئو کنفرانس، آموزش به شهروندان (فرهنگ هوشمند، تجارت هوشمند و...) ارائه پورتال‌های سازمانی تحت وب، بانکداری هوشمند، راه‌اندازی شبکه آموزشی هوشمند در مدارس و دانشگاه‌ها و... بود.
حاشیه پررنگتر از متن
بعد از سخنرانی وزیر ارتباطات و فناوری و در حاشیه این همایش بحث انحلال شورای عالی فناوری اطلاعات، تغییر دبیر شورای عالی فضای مجازی و اختلال تلگرام سؤال خبرنگاران حاضر در همایش بود که واعظی با بیان اینکه فضای مجازی موضوع مهم کشور است، گفت:«اکنون از سوی رهبر معظم انقلاب 10 مأموریت و وظیفه مهم برای فضای مجازی تعیین شده و این نشان می‌دهد که کشور به این حوزه اهتمام دارد و باید همه بخش‌ها به این حوزه توجه بیشتری کنند و ما بتوانیم در دوره 4 ساله مأموریت‌ها را محقق کنیم.»
وی افزود: «امیدواریم در دوره دوم شورای عالی فضای مجازی شاهد همدلی و همکاری همه اعضای دستگاه‌های ذیربط باشیم.» واعظی درباره احتمال تغییر دبیر شورای عالی فضای مجازی در دوره فعالیت جدید این شورا نیز اظهار داشت: «تصمیم‌گیری درباره انتخاب دبیر شورا طبق نظر رئیس جمهوری است.» وی در پی جلوگیری از موازی کاری در جواب این سؤال که آیا شورای عالی فناوری اطلاعات منحل خواهد شد، گفت: «این احتمال وجود دارد بنابراین در این باره تصمیم‌گیری خواهیم کرد.»