امروز بیشتر ما تلفن همراه را ابزاری ضروری در زندگی روزمره می‌دانیم و در کمتر شرایطی از آن شکایت می‌کنیم. این دستگاه کوچک باعث شده در هر زمان و مکانی در دسترس باشیم. استفاده از تلفن همراه هر روز بیش از پیش در جوامع رواج می‌یابد و امروزه بسیاری از افراد از این پدیده نوین ارتباطی به طور موثر استفاده می‌کنند و انواع گوشی‌های همراه با جدیدترین فناوری‌ها در بازار عرضه می‌شود. دنیای امروز عصر تلویزیون، ماهواره، کامپیوتر، اینترنت و تلفن همراه است. موارد فوق چنان با سرعت وارد زندگی بشر شده و راه نفوذ خود را ادامه می‌دهند که نمی‌توان از کنار آنها با بی تفاوتی گذشت؛ بلکه باید با آنها به روش صحیح برخورد نمود تا بیش‌ترین سود و استفاده حاصل آید.
نکته قابل ذکر آن است که گرچه اثرات مثبت تکنولوژی در کیفیت زندگی ما قابل انکار نیست ولی در صورت عدم مدیریت صحیح نیز ممکن است اثرات مضر آن بر زندگی کودکان و نوجوانان ما غیرقابل جبران باشد. تلفن همراه امروز تبدیل به یک اسباب بازی جدید برای بچه‌ها شده که کارشناسان از آن به عنوان اسباب بازی خطرناک یاد می‌کنند. اکثر والدین به فرزندان خود می‌آموزند که با افراد غریبه صحبت نکنند، اگر در منزل تنها هستند در را به روی کسانی که نمی‌شناسند باز نکنند و اگر فرد ناشناسی تلفن زد به او اطلاعات ندهند. همچنین آنها روی این موضوع کنترل و نظارت دارند که فرزندشان با چه کسی حرف می‌زند؟ با چه کسی دوست است؟ کجا می‌رود؟ چه کتاب و روزنامه ای می‌خواند؟ و... اما نمی‌دانند که همین نظارت، کنترل و راهنمایی را باید هنگام استفاده از تلفن همراه نیز اعمال کنند. بسیاری از والدین در مورد رایانه و بازی‌های رایانه ای فرزندشان نظارت دارند ولی نسبت به تلفن همراه بی تفاوت‌اند. با وجودی که این وسیله اگر تحت کنترل نباشد می‌تواند بسیار خطرناک تر از رایانه، اینترنت، تلویزیون و... باشد.
مضرات استفاده از تلفن همراه در بچه‌ها:
آسیب جسمانی:
امواج الکترومغناطیس این دستگاه برای کودکان کمتر از ۱۰ تا ۱۲ سال خطرناک است. هر چند که هنوز ارتباطی بین استفاده از این وسیله و ابتلابه سرطان ثابت نشده ولی تحقیقات بعضی از دانشمندان نشان داده که ارتباط احتمالی در مورد استفاده از تلفن همراه و ابتلابه برخی سرطان‌های مغز وجود دارد.
مشکلات خواب:
کودکان و نوجوانانی که از این وسیله استفاده می‌کنند در بسیاری اوقات به علت دریافت پیام در انتهای شب بدخواب می‌شوند. خیلی از اوقات برای پاسخ دادن به این پیام‌ها لازم است که ذهن هوشیار شده که همین امر موجب اختلال خواب می‌شود. همین بدخوابی و بی خوابی در عملکرد روزانه آنها تاثیرگذار خواهد بود.
کاهش تمرکز و توجه و افت عملکرد تحصیلی:
با توجه به اینکه بسیاری از دانش آموزانی که تلفن همراه دارند، آن را با خود به مدرسه نیز می‌برند و در سر کلاس درس غالباً در حال ارسال پیام هستند از توجه به درس باز می‌مانند، نمرات درسی آنها کاهش می‌یابد و دچار افت تحصیلی می‌شوند. همچنین این بچه‌ها به علت استفاده مکرر از دکمه‌های گوشی از درد مفاصل و انگشتان نیز شکایت دارند.
اضطراب و نگرانی:
بسیاری از کودکان و نوجوانان همیشه نگران این موضوع هستند که مبادا والدینشان از اطلاعات گوشی آنها باخبر شوند. همین نگرانی و دلهره باعث می‌شود تا در مورد پیام‌ها به پدر و مادر دروغ بگویند.
اتلاف وقت زیاد:
از آنجا که گوشی‌های تلفن همراه قابلیت دارا بودن بازی‌های مختلف را در خود دارد، کودک یا نوجوان مدت زمان زیادی را سرگرم بازی می‌شود و از دیگر کارهای ضروریش باز می‌ماند.
در ارتباط قرار گرفتن با اطلاعات نامتناسب با سن و روحیات بچه‌ها:
در بسیاری از مواقع محتویات درون پیامک‌ها، بلوتوث‌ها و شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها، مسائل و اطلاعات نامناسبی دارد که ذهن کودک و نوجوان را درگیر می‌کند، مشغله فکری برای او ایجاد می‌شود و به علاوه غالباً به خاطر ترس از اطلاع والدین دچار تشویق و نگرانی می‌شود.
کاهش خلاقیت:
استفاده از تلفن همراه بر روی خلاقیت و شکوفایی ذهن و اندیشه آنها تاثیر منفی می‌گذارد.
عدم امکان کنترل مخاطبان:
کنترل و نظارت بر افرادی که کودک و نوجوان با آنها مراوده دارد امکان پذیر نیست.
راهکارهای مناسب در جهت کنترل و نظارت صحیح:
متاسفانه دانش ضعیف اغلب والدین نسبت به ظرفیت‌های فنی گوشی، قیمت پایین سیم کارت‌ها، وجود سیم کارت‌های اعتباری و... همه نکاتی هستند که می‌تواند بچه‌ها را به قربانیان تلفن همراه تبدیل کند. اولین و مهم‌ترین راهکار برای مصون ماندن کودکان و نوجوانان از آسیب‌های تلفن همراه این است که از ابتدا زیربار خرید این وسیله نروید. وعده خرید را به پایان دوره نوجوانی یعنی بعد از ۱۸ سالگی بدهید و از فرزندتان بخواهید تا وسیله دیگری را به جای آن از شما بخواهد. گاه والدین بنا به دلایلی نظیر این که فرزندشان به کلاسهای مختلف می‌رود و نگران او می‌شوند تصمیم به خرید تلفن همراه می‌گیرند.
اگر به هر علت قصد چنین کاری دارید حتما توصیه‌های زیر را مدنظر داشته باشید:
۱- مدت زمان استفاده را محدود کنید و بر سر ساعاتی از روز که می‌تواند گوشی را در اختیار داشته باشد با فرزندتان قرارداد ببندید.
۲- از او بخواهید تا به هیچ عنوان تلفن را به مدرسه نبرد و در زمان انجام تکالیف نیز آن را خاموش کنید.
۳- به فرزند خود بیاموزید که هر پیامک یا موضوعی که در تلفن دارد حتما درست و واقعی نیست.
۴- نسبت به افرادی که با کودک یا نوجوان رابطه تلفنی دارد حتما کنترل و نظارت داشته باشید.
۵- سعی کنید با امکانات و اطلاعات گوشی آشنا شوید و در این حوزه‌ها آموزش ببینید. دورماندن والدین از پیشرفت‌های جدید باعث ایجاد شکاف نسلی بین آنها با فرزندانشان می‌شود.
۶- از مطالب درون گوشی اطلاع داشته باشید. زمان‌هایی را برنامه ریزی کنید تا بتوانید در کنار فرزندتان از پیام‌ها و پیامک‌ها آگاهی یابید و نسبت به محتوای آنها به بحث و مذاکره بنشینید.
۷- بازی‌ها و سرگرمی‌هایی را با فرزندتان ترتیب دهید. داشتن فعالیت‌های مشترک این امکان را به والد می‌دهد که عملکردهای کودک و نوجوان را زیرنظر داشته باشد و فرصتی پیش می‌آید تا فرزند بسیاری از مطالب را به پدر یا مادر انتقال دهد. به علاوه می‌تواند نکاتی را به فرزند خود بیاموزد و از او اطلاعاتی یاد بگیرد.
۸- به فرزند خود بیاموزید که دریافت و ارسال پیام و پیامک، درست مانند صحبت کردن با یک غریبه است و باید همان احتیاط‌هایی را که در این زمینه به کار می‌رود باز هم رعایت شود.
۹- به او بگویید که هیچ گاه نباید اطلاعات شخصی و خانوادگی را از طریق پیام به دیگران انتقال دهد.
۱۰- هرگز بدون اطلاع شما با کسی که از طریق پیام یا پیامک آشنا شده ملاقات واقعی ترتیب ندهد.
۱۱- به بچه‌ها آموزش دهید که همان قوانینی که در ارتباطات واقعی رعایت می‌کنیم مانند فحش ندادن، استفاده نکردن از کلمات رکیک و طنزها و مطالب مبتذل و .... باید در مورد تلفن همراه نیز به کار گرفته شود.
۱۲- به او یادآوری کنید که ارتباط از طریق شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها، جای دوستی‌های واقعی بین افراد را نمی‌گیرد.
سخن آخر اینکه...
ثابت شده است که هرچه استفاده از این وسیله کمتر باشد، استرس و نگرانی فرد کمتر خواهدبود و بچه‌ها شرایط روانی بهتری خواهندداشت. کودکان و نوجوانانی که در طول روز ۳ تا ۴ بار از تلفن همراه استفاده می‌کنند نسبت به کسانی که ۱۵ تا ۲۰ بار آن را به کار می‌گیرند شرایط روحی روانی مطلوب تری دارند، شب‌ها بهتر می‌خوابند، نگرانی و استرس کمتری دارند، روند تحصیلی آنها خوب است و افراد با نشاط و با روحیه بالاتری در جامعه هستند.