حافظه و هوش برتر نعمتی است که انسان ها را از تمامی موجودات عالم جدا می کند . مغز انسان به لحاظ داشتن چین های زیاد ، تعداد زیادی سلول عصبی و تعدد مراکز هوشمند عملکردهای شگفت انگیزی را موجب می شود به طوریکه به رغم ساختن کامپیوتر های هوشمند باز عملکرد مغز انسان ها نسبت به آن ها پیچیدگی های بیشتری دارد.
لزوم تقویت حافظه و هوش همیشه مورد توجه افراد در جامعه بوده و انسان ها همواره سعی می کنند تا با استفاده از توصیه های پزشکان نسبت به کارآمدی بیشتر مغز و بالا بردن هوش استفاده کنند . به همین بهانه با دکتر بهروز نیکنام متخصص مغز و اعصاب و عضو هیات علمی دانشگاه در رابطه با تقویت حافظه و هوش گفت و گو کردیم.
دکتر نیکنام در گفت و گو با عصر ایران حافظه انسان را دارای دو بعدکوتاه مدت و بلند مدت ذکر کرد و گفت: از نظر آناتومی مغز انسان دارای مراکزی است که هر کدام مسئول ایجاد یک خلاقیت خاص بوده که این مناطق در قسمت مرکزی مغز قرار گرفته و از راه های عصبی با یکدیگر مرتبط هستند.وی ادامه داد: یادگیری دانش های مختلف شامل ریاضی ، علوم طبیعی، موسیقی، حرکات آکروباتیک، هنر ، نقاشی و خط هر کدام از طریق مراکز خاصی که در مغز وجود دارند انجام می شوند وی خاطر نشان کرد: معیار هوشمندی انسان ها بستگی به تکامل هر کدام از این مراکز درمغز از زمان جنینی تا 11 سالگی است.
این متخصص مغز و اعصاب در ادامه با بیان اینکه افراد با ظریب هوشی بالا معمولا حافظه دراز مدت خوبی دارند ادامه داد: البته این موضع در مورد همه افراد مصداق ندارد زیرا فردی که مبتلا به بیماری اوتیسم است نیز قدرت یاد آوری خوبی دارد ولی این فرد در تست های آی کی یو نمی توانند موفق باشند. دکتر نیکنام ادامه داد: حافظه و ظریب هوشی در انسان ها دو معقوله کاملا مجزا هستند ولی ارتباط مستقیمی بین حافظه کوتاه مدت و ضریب هوشی وجود دارد ، بنابراین تقویت حافظه با بازی های فکری می تواند موجب افزایش آی کی یو شود.
ضریب هوشی افراد را باید تا سن 11 سالگی سنجید
این متخصص مغز و اعصاب با اشاره به انجام تست های آی کی یو در سن 6 سالگی در برخی از مراکز آموزشی گفت: اشتباهی که معمولا در برخی از مراکز آموزشی رخ می دهد این است که تست های آی کی یو را در سن 6 سالگی از کودکان اخذ کرده و با نتیجه همین تست سرنوشت کودک را رقم می زنند در صورتیکه در مطالعات انجام شده مشخص شده که کودکانی که تست آی کی یو ی آنها در 6 سالگی خوب نبوده در 11 سالگی ضریب هوشی بالایی را از خود نشان داده اند لذا انجام تست های هوشی باید در زمان مناسب آن انجام شود.
چه اقداماتی باعث می شود تا با هوش تر شویم
دکتر نیکنام در پاسخ به پرششی در مورد اینکه چه مواردی می تواند در ضریب هوشی افراد تاثیر گذار باشد گفت: آموزش، تغذیه مناسب، دوری از استرس و انجام بازی های فکری و هوشی از جمله مواردی است که در افزایش هوش افراد موثر است.
تاثیر آموزش در افزایش هوشی
این متخصص مغز و اعصاب با اشاره با تاثیرات مثبت آموزش در افزایش ضریب هوشی ادامه داد: مطابق بررسی های انجام شده عامل ژنتیک 60 درصد در ضریب هوشی افراد تاثیرگذار است و 40 درصد دیگر از طریق آموزش به دست می آید. وی ادامه داد: مطابق پژوهشی که بر روی یک 2 دوقلوی یکسان انجام شد یکی از این کودکان را در محیطی با اطلاعات محدود و عدم دسترسی به امکانات شهری قرار داده و دیگری در یک مرکز آموزشی با امکانات روز نگهداری کرده و بعد از مدتی از آنها تست آی کی یو گرفته شد نتیجه تست نشان داد که فردی که در معرض آموزش قرار گرفته 40 درصد بیشتر از فرد دوم از ضریب هوشی بالاتری برخورد دار است.
نقش تغذیه در افزایش هوش
دکتر نیکنام تغذیه سالم را موجب تکامل مغز و افزایش ضریب هوشی ذکر کرد و در توضیح آن گفت: تغذیه سالم از مواردی که باعث تکامل بهتر مغز مخصوصا در دوران رشد و پس از آن می شود.
چه غذاهایی باعث تقویت هوش می شود.
این متخصص مغز و اعصاب ادامه داد: مواد غذایی حاوی ویتامین E و سبزیجاتی که پایه روغنی غنی دارند و همچنین روغن بادام زمینی، فندوق و جوانه گندم و جو باعث محافظت از سلول های عصبی می شوند. وی ادامه داد: استفاده از غذاهای دریایی به دلیل وجود امگا 3 مانند ماهی سالمون و ماهی تن و همچنین استفاده از چای سبز ، اسفناج و کلم بروکلی نیز باعث تقویت حافظه می شوند. دکتر نیکنام خاطر نشان کرد: آواکادو نیز از منابع تامین کننده آنتی اکسیدان های بدن است و میوه هایی مانند توت فرنگی و آلو سیاه نیز به دلیل داشتن ویتامین های Eو C عملکرد طبیعی مغز را تقویت می کند همچنین نقش ویتامین B12 نیز در تقویت حافظه بسیار تاثیر گذار است.
نقش استرس در کاهش هوش
این متخصص مغز و اعصاب اضطراب و استرس را باعث کاهش کیفیت هوش دانست و افزود: استرس موجب کاهش حافظه و عدم تمرکز و فراموشی می شود بنابراین افراد باید تا حد امکان خود را از استرس دور نگه دارند. وی ادامه داد: ورزش کردن نیز به دلیل افزایش گردش خون در بدن و تسریح در اکسیژن رسانی به مغز موجب تمرکز بهتر و تقویت حافظه است.
نقش بازی های فکری در افزایش هوش
دکتر نیکنام با بیان اینکه معمولا افرادی که حافظه کوتاه مدت خوبی دارند در تست های آی کی یو امتیازات خوبی را می گیرند ادامه داد: بازی های فکری مبنی بر سرعت عمل می تواند در تقویت هوش کوتاه مدت بسیار تاثیرگذار باشد. وی ادامه داد: هوش سیال و یا کاری نیز هوشی است که هر انسان در زندگی روز مره خود به کار می برد و باعث موفقیت و پیشرفت وی در مسائل کاری می شود.