روزنامه شرق، یکشنبه ۲۵ تیر ۱۳۹۶
دکتر «فیروز نادری» یکی از کارشناسان و مدیران برجسته و رده‌بالای ناسا که افتخار ایرانیان است، همیشه برای ما پیام‌آور شادی‌ها بود، هر زمان نام دکتر «نادری» را می‌شنیدیم، منتظر خبری شگفت‌انگیز و مسرت‌بخش بودیم، اما دیروز او در صفحه اینستاگرامش، خبری را منتشر کرد که دل همه ما را به درد آورد: «امروز چراغی خاموش شد. این موضوع قلب من را می‌شکند... او خیلی زود رفت» و به‌این‌ترتیب، خبر درگذشت «مریم میرزاخانی»، نابغه ریاضی و برنده جایزه «فیلدز»، بر اثر سرطان را تأیید کرد.
انتشار این خبر موجی از تأسف و تأثر را در جامعه ریاضیدانان ایران منتشر کرد، به‌گونه‌ای که بسیاری از استادان ریاضی ایران تا ساعت‌ها پس از انتشار این خبر، آن را باور نکردند. پس از آن بسیاری با دکتر «نادری» تماس گرفتند و خواستار توضیح بیشتر درباره این خبر شدند، اما او عکسی از «مریم» را منتشر کرد و فقط نوشت: «یک نابغه؟ بله و حتی یک دختر، یک مادر و همسر». دکتر «مریم میرزاخانی»، برای همه مردم ایران، به‌ویژه زنان و جوانان نمونه‌ای از چهره‌های شاخص علمی معاصر بود که موجی از خودباوری را در همه پدید آورد و جوانه‌های اعتمادبه‌نفس را در وجودشان شکوفا کرد. او اولین دختری بود که در دوره‌های المپیاد ریاضی ایران پذیرفته شد، اولین دختری بود که در سال ١٩٩٤، مدال طلای ریاضی المپیاد را در هنگ‌کنگ برای تیم ایران گرفت و در مسابقات سال بعد در کانادا این مدال طلا را تکرار کرد. او در مسابقات المپیاد ریاضی سال ١٩٩٥ در کانادا، نمره کامل از این مسابقات دریافت کرد و نخستین فردی بود که توانست دو سال پیاپی مدال طلای ریاضی را بگیرد و نخستین فردی بود که از این مسابقات نمره کامل گرفت.
او در سال ١٩٩٩ با مدرک کارشناسی ریاضی از دانشگاه صنعتی شریف فارغ‌التحصیل شد و برای ادامه تحصیلات به آمریکا رفت. وقتی به آمریکا رسید، استادانش پس از ارزیابی دانسته‌های علمی او، به این نتیجه رسیدند که پایه‌های علمی وی بسیار قوی‌تر از دانشجویان دیگر است و نیازی نیست دوره فوق‌لیسانس را بگذراند چون او در همان دوره لیسانس، بسیاری از درس‌های فوق‌لیسانس و دکترای ریاضی را گذرانده بود. استادانش به او گفتند خود را برای تحصیل در دوره دکترا آماده کند و به‌این‌ترتیب از رساله دکترای خود در سال ٢٠٠٤ در دانشگاه هاروارد و زیر نظر «کورتیس مک‌مولن» دفاع کرد (گفتنی است که «مک‌مولن» از بزرگ‌ترین ریاضیدانان معاصر است که در دوران جوانی خود، برنده جایزه فیلدز شده بود). این موفقیت‌های پی‌درپی از چشم دانشمندان دور نماند. نشریه «پاپیولار ساینس» آمریکا در سال ٢٠٠٥ «مریم میرزاخانی» را به‌عنوان یکی از ١٠ ذهن جوان برگزید. دراین‌بین «مریم میرزاخانی» ذهن برگزیده دنیای ریاضیات بود. این تجلیل نشان داد که همه کارشناسان ریاضی، در مورد آینده روشن او اتفاق‌نظر دارند. بعدها سیل جوایز معتبر و جهانی ریاضی به سوی او سرازیر شد. وی در سال ٢٠١٣، برنده جایزه ستر از انجمن ریاضی آمریکا و در سال ٢٠١٤، برنده جایزه کلی و مدال فیلدز شد. گفتنی است «مریم میرزاخانی» اولین زن در جهان است که مدال فیلدز را دریافت کرد. او مدت‌ها استاد دانشگاه پرینستون بود و از یازدهم شهریورماه ١٣٨٧ (اول سپتامبر ٢٠٠٨) استاد و پژوهشگر ریاضیات در دانشگاه استنفورد بود. روحش شاد و یادش جاودانه باد.