لابد قبول دارید که آلبرت اینشتین یکی از بزرگترین نوابغ عالم است. ولی آیا می دانید که تحقیقات نشان داده اند که اینشتین فردی بوده که در انجام امور بیشتر از سمت راست مغز خود استفاده می کرده است؟
قوی ترین کامپیوتر دنیا درست در مابین گوش های شما قرار دارد. این کامپیوتر که ظرفیت آن یک میلیون بار بیش تر از قوی ترین کامپیوترهای موجود در دنیاست، همان مغز خارق العاده انسان است. خیلی جالب است که هنوز هیچ بشری قادر نشده تمامی ظرفیت های آن را کشف کند. بحث نیمکره های مغزی و عملکرد آنان مسلما توجه بسیاری از شما را به خود معطوف کرده است. جالب است بدانید که اکثر نوابغ علمی بزرگ نظیر ون گوگ، اینشتین و یا امیلی دیکین سن (شاعر معروف امریکایی) از سمت راست مغز خود بیشتر استفاده می کرده اند.
اما یک سوِال خنده دار: آیا تابه حال از خود پرسیده اید که هر فردی چند تا مغز دارد؟ حتما می خندید و می گویید که خب معلوم است که یک مغز بیشتر ندارد. ولی حقیقت این است که مغز توسط یک شیار از وسط به دو نیمکره چپ و راست تقسیم می شود و به نظر می رسد که هر کدام از آنها جهت انجام رفتارهای ویژه ای اختصاصی شده اند. مثلا نیمکره چپ مغزی بیشتر جهت انجام اموری نظیر تکلم، ریاضیات و منطق فعال است، حال آنکه نیمکره راست بیشتر به تصور و تجسم های فضایی، تشخیص رنگ و چهره، تخیل و موسیقی می پردازند. البته ذکر این موضوع به این معنا نیست که هر نیمکره فقط یک کار می کند و نیمکره دیگر آن کار را انجام نمی دهد یا از آن چیزی نمی داند، بلکه به دلیل آنکه این دونیم کره به توسط یک باند ضخیم به نام رابط مغزی که حاوی ۲۰۰ تا ۵۲۰ میلیون رشته عصبی است با یکدیگر در ارتباطند و اطلاعات را ردوبدل می کنند، هر نیمکره از کارکرد نیمکره دیگر آگاهی دارد.
لابد تاکنون با افرادی برخورد داشته اید که معتقدند چهره اشخاص را هیچ گاه فراموش نمی کنند ولی در بخاطر سپردن اسم آنها مشکل دارند. این افراد در واقع جزو کسانی هستند که مغز راست شان توانایی های بیشتری دارد. آرتور کاستر در کتاب معروف خود به نام روح در ماشین، میل به جنگ و ویرانگری را ناشی از عدم رشد نیمه راست مغزی می داند، همچنین طبق بررسی های محققان، افرادی که فقط با مغز چپ خود فکر یا عمل می کنند، بیش از سایرین بیمار شده و مستعد آسیب و انجام اشتباه در زندگی خود هستند و اصولا خیلی موفق نیستند. ولی در طرف مقابل، افرادی که با مغز راستشان فکر می کنند، سالم تر بوده و کمتر مستعد آسیب هستند و اشتباهات کمتری در زندگی خود مرتکب می شوند.در کل، ۹۰ درصد مردم با سمت چپ مغز خود فکر می کنند در حالی که فقط ۱۰ درصد مردم از نیمکره راست مغزشان جهت تفکر استفاده می کنند. اکثر مردم تنها از یک نیمه مغز خود استفاده می کنند و خیلی از طرف مقابل کار نمی کشند مگر در موارد خاصی که نیاز به ارتباط بین دو نیمکره باشد که حتی در آن صورت نیز این ارتباط توام با ضعف است. بررسی ها نشان داده اند که هرگاه نیمکره ضعیف تر مغزی ترغیب به همکاری با نیمکره قوی تر شود، افزایش فوق العاده ای در مجموع توانایی و کارآیی آنها حتی تا حد ۵ تا ۱۰ برابر دیده می شود.
به طور کلی، هر نیمکره مغزی دارای امواجی با فرکانس های خاص خود است به طوری که فرکانس امواج مغزی در سمت چپ مغز در حدود ۲۰ سیکل در ثانیه است در حالی که، فرکانس امواج سمت راست در حدود ۱۰ سیکل در ثانیه است (فرکانس آلفا.) این فرکانس ها شبیه به حالتی هستند که در امواج رادیویی وجود دارند. حتما همه می دانید که موج اف.ام کیفیت بهتر و بسیار مطلوب تری نسبت به موج ای.ام داشته و صداهای زائد آن را ندارد. در مورد امواج مغزی هم اینگونه تفسیر می شود که امواج فرکانس آلفا کیفیت و حالت بهتری دارند. به خصوص در افرادی که نیمکره حاوی امواج آلفا در آنها غالب است، این امواج موجب می شوند که آن فرد زندگی سالم تری داشته و خوشحال تر و موفق تر باشد.
حال حتما این سوِال به ذهن شما می رسد که چگونه می توان نیمکره مغزی غالب را تشخیص داد؟ به طور کلی این موضوع که کدام نیمکره مغزی در امر تکلم غالب تر است برای یک جراح اعصاب بسیار مهم است تا قبل از انجام هرگونه جراحی مغزی، نیمکره غالب را تشخیص داده و از آسیب رسانی به نواحی تکلمی جلوگیری کند.
یک راه تشخیص نیمکره غالب، انجام آزمونی است به نام < وادا> در طی این تست، یک داروی بی هوش کننده سریع الاثر به نام سدیم آمیتال که نام دیگرش آموباربیتال است به داخل شاهرگ (شریان کاروتید) راست یا چپ تزریق می شود. شاهرگ سمت راست خون را به نیمکره راست و شاهرگ سمت چپ خون را به نیمکره چپ مغزی می برند. تزریق آموباربیتال به داخل رگ موجب به خواب رفتن موقتی نیمکره مربوطه می شود. در این حالت، چنانچه توانایی های تکلمی فردی در نیمکره چپ غالب باشد، پس از تزریق آموباربیتال به شاهرگ چپ و به خواب رفتن نیمکره چپ، این فرد دیگر قادر به تکلم نخواهد بود.
یک راه دیگر جهت بررسی قابلیت های تکلمی مغزی، انجام تحریکات الکتریکی مغز است که جراحان اعصاب آن را بر روی مغز باز انجام می دهند. در این روش با توجه به آنکه خود مغز گیرنده درد نداشته و قادر به درک درد نیست، جراح مغز یک الکترود را در نواحی مختلف مغز بیمار در حین جراحی قرار داده و از بیمار می خواهد تا چیزی را که حس می کند و یا به آن فکر می کند را بیان کند. افرادی که سمت چپ مغزی شان برای تکلم غالب است،در صورت تحریکات الکتریکی نقاط مختلف کورتکس (قشر) مغزی سمت چپ تکلم شان دچار اختلال می شود. توجه داشته باشید که چنانچه فردی فقط از کارآیی یک طرف مغز خود استفاده کند، این موضوع دلیل نارسایی و یا ناتوانی طرف دیگر نیست، بلکه شاید علت آن این باشد که طرف دیگر مغزی تمرین کافی جهت استفاده و کارکرد مناسب را نداشته است. شاید یکی از دلایل اینکه ما اغلب کمتر از سمت راست مغز خود استفاده می کنیم این باشد که اکثر روش های یادگیری و آموزشی جامعه که ما غالبا با آن سروکار داریم بر روی توانایی های سمت چپ مغز متمرکز شده اند و متاسفانه، اغلب روش های آموزشی مرسوم در جامعه کمتر حاوی روش هایی هستند که موجب تقویت مغز راست می شوند. پس اگر خواهان موفقیت هستید، سعی کنید که مغز راست خودتان را قوی کنید.