افزایش مهارتهای فیزیکی فرزندتان باعث میشود او تعادل و هماهنگی بیشتری در بدنش داشته باشد. بازی یکی از بهترینراههایی است که برای تقویت رشد و تواناییهای فیزیكی كودك میتوانید به کار ببرید. شما میتوانید با این بازیها مهارتهای فیزیکی روبه رشد کودکتان را تقویت کنید. این بازیها عبارتند از:
بالا رفتن و حفظ تعادل
کودکان دوست دارند وقتی راه رفتن را یاد میگیرند از آن برای کارهای مشکلتر و موقعیتهای مختلف استفاده کنند. راه رفتن روی دیوار کوتاه و جدول کنار خیابان وقتی که دست کودک را گرفته باشید برایش خیلی هیجانانگیز است، یا مثلا وقتی از جایی بالا میرود و احساس قدبلندی میکند بیشتر برایش جذاب است.کودکان علاقه زیادی به بالارفتن از جاهای مختلف دارند. این حالت را ممکن است از یک سالگی در کودکان مشاهده کنید. مثلا میبینیدکه کودک از دستههای قفسههای آشپزخانه استفاده میکند تا خودش را به بالای کابینتها برساند.
برای استفاده از بازیهایی که در مورد حفظ تعادل و بالارفتن است، والدین باید فضای امنی را برای کودک فراهم کنند تا کودک در ایمنی کامل تمریناتش را انجام دهد و خطری برایش نداشته باشد. وسایل بازی که ترکیبی از پله و نردبان یا سرسره است برای تمرین این مهارتها توسط کودک مکانهای مناسبی هستند. حتی شما در خانه میتوانید با روی هم گذاشتن چند بالش با کودک بازی کنید یا با قرار دادن یک سرسره کوچک با چند پله میتوانید کودک را سرگرم کنید.اگر کودکتان خیلی مشتاق بالارفتن و حفظ تعادل است، چند جعبه مقوایی بزرگ را روی هم قرار دهید و چند پتوی نرم کف اتاق پهن کنید تا کودک بتواند بازی کند.
خط خطی کردن و نقاشی کردن
کودک نوپای شما از 12 تا 18 ماهگی برای نقاشی کردن ونوشتن تلاش میکندکه اول به صورت خط خطی روی کاغذ است و در 18 تا 24 ماهگی ممکن است خطوط افقی بکشد یا حتی یک دایره و این شما را شگفتزده میکند.تشویق کودک در این سن موجب بروز تواناییهای جدید در کودک میشود.وقتی کودک مدادرنگی به دست میگیرد، حرکت گرفتن و نگه داشتن توسط انگشتانش به کار برده میشود.نقاشی کردن باعث پیشرفت بینایی و تخیلات کودک میشود. نقاشی با انگشتان تمرینی برای مهارتهای حرکتی کودک است.همچنین میتوانید از علاقه کودک به طبیعت بهره ببرید و برگهای درختان و گلبرگهای گل را رنگ کنید.
لباس پوشیدن و لباس درآوردن
کودک علاقه خاصی به لباس پوشیدن و درآوردن دارد.حتما برایتان پیش آمده که بهترین لباس کودک را برای رفتن به مهمانی تنش میکنید و بعد از چند دقیقه میبینید که کودک لباسش را درآورده است.لباس پوشیدن و درآوردن میتواند تمرینی برای افزایش هماهنگی دست و انگشت کودک باشد.وقتی کودک خودش میخواهد لباسهایش را بپوشد توجه کنید که شلوارهایی که کمربند یا زیپ ندارد و کمرشان کشی است وکفشهای چسبی و پیراهن ساده برای اوانتخاب کنید تا به راحتی کودک بتواند خودش لباسش را بپوشد.هر چند وقت یکبار هم یک نمونه از لباسهایی که پوشیدنش سختتر است در اختیارش بگذارید تامهارتش بالاتر برود.
پر و خالی کردن
خالی کردن یک ظرف یا سبد در مقایسه با پرکردن آن به دقت و مهارت کمتری نیاز دارد وکودک این را خیلی خوب میداند.این کار موجب تسلط کودک شما بر مهارتهایش میشود.وقتی کودک یکبار یاد بگیرد که ظرف را به طور کامل خالی کند این کار را بارها تکرار میکند.این کار برای کودک یک تمرین ذهنی بسیار مهم است.کودک یاد میگیرد که که یک شی میتواند چند شی دیگر را در خود جای دهد. شما میتوانید با آماده كردن برخی مكانها برای بازی كودك و ارائه فعالیتهای ساده و مناسب به او، برای این مرحله آماده شوید. بیرون ریختن بلوكهای خانهسازی از داخل یك جعبه بزرگ، اسباب بازیها از داخل قفسه یا حتی به هم ریختن قطعات یك پازل، میتوانند كودك شما را سرگرم کند.
دویدن و پریدن
كودكان از دویدن و پریدن خوششان میآید، اما جدا كردن هر دو پا از زمین به طور همزمان سختتر از آن چیزی است كه ما به یاد میآوریم و البته برای كودكی كه می خواهد این كار را انجام دهدوموفق نمیشود ناامید كننده است. شما میتوانید دو دست او را بگیرید و بگذارید روی تختخواب فنری یا یك ترامپولین كوچك (كه مخصوص حركات ژیمناستیك است) بالا و پایین بپرد. به این ترتیب او میتواند انجام این حركت را تمرین كند. همچنین میتوانید چند بالش در كف اتاق قرار دهید و از او بخواهید كه از روی یك صندلی كوتاه یا مبل، به روی بالشها بپرد. اگر كودك شما از جمله كودكان ساكت و آرام است، میتوانید دویدن و پریدن را با یك كار دیگری كه او دوست دارد تركیب كنید تا او را به انجام این حركات تشویق كرده باشید. مثلا در حین بازی میتوانید با هم شعر بخوانید.
شکل دادن و به هم ریختن
کودکان دوست دارند هر چیزی در اطراف خود را بو کنند و مزهها را بچشند و اجسام را لمس کنند.اگر بتوانید تعداد زیادی از اشیا را در اختیارش قرار دهید که آنها را لمس کند مدت طولانی او را سرگرم کردهاید و فرصتی برای افزایش قدرت و همچنین ظرافت دستها و انگشتانش به دست میآورد.استفاده از خمیر بازی برای تمرین دستها و انگشتانش خیلی خوب است. غلتاندن،شکل دادن، مشت زدن و ورم دادن خمیر به شکل دلخواه موجب استفاده از دستها و انگشتان کودک میشود.
اگر به نظر میرسد كودك شما تمایلی به این كارها ندارد، میتوانید از گزینههای دیگر استفاده كنید. در واقع او ممكن است از بوی یك چیز یا شكل و بافت یك چیز دیگر خوشش نیاید. در ضمن هر چقدر خمیر مورد استفاده كودك نرمتر باشد، كار كردن با آن برای دستهای كوچك او سادهتر خواهد بود. البته مسلما خمیر كیك واقعی، میتواند بهترین گزینه باشد. هنگامی كه میخواهید كیك یا كلوچه بپزید، مقداری از خمیر را به او بدهید تا به سلیقه خودش شكل بدهدو سپس آن را هم به همراه كیك اصلی بپزید.
روی هم سوار كردن، مرتب كردن و به نخ كشیدن
قرار دادن یك بلوك روی بلوك دیگر و متعادل كردن آن یا گذراندن یك تكه نخ از وسط حلقههای رنگی و البته در نهایت به هم ریختن همه چیزهایی كه درست شده است، یكی از سرگرمیهای اصلی كودكان است. این كارها برای استفاده از انگشتهایی كه روز به روز هنرمندتر و ماهرتر میشوند و نیز تمرین منظم كردن و ساختن چیزهای مختلف، بسیار سودمند خواهد بود.بلوكهایی در اندازهها، شكلها و رنگهای مختلف در اختیار او قرار دهید. وسایل متنوع دیگری نیز برای ساختن و بازی كردن در اختیار او بگذارید. هرچند كودك شما هنوز هم نمیتواند اسباببازیهایی را كه به شكل حروف الفبا یا اعداد باشند، به ترتیب حرف یا عدد مرتب كند، اما از مرتب كردن (مثلا) مهرههای كوچك برحسب رنگ یا اندازه آنها، لذت خواهد برد.
غلتاندن و پدالزدن
وقتی کودک بفهمد پاهایش کلید حرکت کردن هستند، از این طرف وآن طرف رفتن لذت خواهد برد.شما میتوانید چرخی برای او بخرید که به صورت یک اسباببازی ساده باشد که یک صندلی کوچک دارد و ارتفاع آن از سطح زمین هم کم باشد، تا کودک بتواند پاهایش را به زمین بفشارد و چرخ را به جلو هل بدهد. كودك شما ممكن است در ابتدا از هر دو پایش به طور همزمان استفاده كند، اما به تدریج یاد میگیرد كه چگونه چرخ خود را به درستی جلو براند. ابتدا پای راستش را روی زمین بگذارد و چرخ را به جلو براند و سپس با پای چپش همین كار را تكرار كند.
پس از اینكه كودك شما توانست این كار را به خوبی یاد بگیرد (معمولا پس از 2 سالگی)، برای پدال زدن آماده شده است. در این مرحله، یك سه چرخه ساده میتواند به او كمك كند تا هم ماهیچههای پاهایش را تقویت كند و هم بین اعضای مختلف بدنش، هماهنگی بیشتری ایجاد كند و مسلما از سرعت بیشتر حركتش نیز لذت خواهد برد. برای او یك كلاه ایمنی كوچك و مناسب تهیه كنید تا در هنگام تمرین به او آسیبی نرسد.
آببازی و شنا کردن
بازیهای آبی موجب افزایش هماهنگی بین اعضای کودک میشود.بهتر است کودک را مرحله به مرحله با آب آشنا کنید. بعضی از بچهها دوست دارند سرشان را زیر آب ببرند، اما این كار برای برخی دیگر دشوار به نظر میرسد و مدتی زمان میبرد. بعضیها از آب بازی خوششان میآید، اما بعضی دیگر دوست دارند كه به آرامی با دست یا پا، با آب بازی كنند.کودکان احساس شناور بودن در آب را دوست دارند. بعضی از بچهها ممكن است دوست نداشته باشند كاملا خیس شوند.
سعی كنید بفهمید او از چه چیزی خوشش میآید یا با چه كاری راحتتر است و از همان جا شروع كنید.حفظ امنیت کودک نکته مهمی است. شما باید تا زمانی كه كودكتان بتواند به تنهایی شنا كند با او درآب بمانید. در صورت تمایل كودك میتوانید از جلیقه نجات یا بازوبند بادی استفاده كنید كه میتوانند به ایمنی او كمك كنند. اما این وسایل نمیتوانند جایگزینی برای حضور شما باشند. اگر كودكی را كه شنا بلد نیست به داخل آب بردهاید، همواره او را محكم نگه دارید.
پرتاب کردن و گرفتن
توپ در اندازههای مختلف (برای پرتاب كردن، گرفتن و غلتاندن) موجب افزایش هماهنگی بین دست و چشم او میشود و هم چابكی و مهارتهای حركتی او را افزایش میدهد. كودك شما مدتها پیش (بین 3 تا 7 ماهگی) یاد گرفته است كه اشیا مختلف را با دست بردارد، اما هماهنگی كامل دست كه توپ را بغلتاند یا به سمت چیزی (یا كسی) پرتاب كند، معمولا بین 18 ماهگی تا 3 سالگی اتفاق میافتد. او ابتدا غلتاندن توپ را یاد میگیرد، سپس پرت كردن آرام یك توپ از روی زمین را یادمیگیرد، بعد ابتدا برداشتن توپ و پرتاب آن به سمت پایین و نهایتا پرتاب توپ به سمت بالا را یاد خواهد گرفت. كودكان معمولا چپ دست یا راست دست بودن خود را در سال دوم زندگی نشان میدهند، پس میتوانید به دنبال علائم این مطلب باشید. اما ممكن است انتخاب كودك در طول مراحل بعدی رشد، تغییر كند. پس اگر كودك شما هنوز هیچكدام از دستهایش را بر دیگری ترجیح نمیدهد، لازم نیست نگران شوید.