نتایج یک پژوهش در کشور نشان می دهد که تعارض و بگومگوی والدین در خانواده بر روی دختران اثر بیشتری نسبت به پسران بر جا می گذارد. این پژوهش همچنین با اشاره به نقش خانواده در پدید آمدن ویژگی های فردی و اجتماعی کودکان، تاکید دارد که روابط نامناسب والدین موجب شکل گیری رفتارهای اجتماعی نامناسب و ناخواسته در نوجوانان می شود.
پژوهش یادشده، به تحقیقات مختلف زیادی اشاره دارد که همگی آنها بر تأثیرپذیری انواع رفتارهای فرزندان از تعاملات و ارتباطات میان پدر و مادر صحه گذاشته اند و روابط نامناسب والدین را مولد شکل گیری رفتارهای اجتماعی نامناسب و ناخواسته در نوجوانان می دانند. این رفتارها سهم عمده ای در چگونگی روابط آنها با دوستان و همسالانشان و به طور کلی نحوه پاسخ دهی نوجوانان به موقعیت های مختلف اجتماعی خواهد داشت.
به نقل از دریچه خبر، نتایج مذکور، همچنین تعارضات بین فردی را مخرب دانسته و کاهش این تعارضات را به عنوان روشی مدیریتی مد نظر قرار داده اند. این پژوهش با همکاری محمد علی یزدان پناه، اصغر حضرتی و ستار کیانی و مسعود اشرف آبادی انجام شده و تاکید دارد که فرد در جامعه همیشه در پی کسب حرمت و یافتن جایگاه و نقش اساسی خود است. در صورت تحقق چنین امری سازگاری اجتماعی برای فرد رخ خواهد داد. اما عوامل و موانعی وجود دارند که مسیر سازگاری اجتماعی را مسدود می سازند که بی تردید عوامل منفی ناشی از خانواده در رده نخست قرار دارند. در خانواده هایی که اشکال رفتارهای اجتماعی در آنها نامناسب باشد، فرزندان ناسازگاری پرورش می یابند و اگر این کودکان حتی در محیط خارج از خانه و در میان دوستانشان بتوانند با تحرک خود تا مراحلی با دیگران سازگاری نشان دهند احتمالا هنوز در بسیاری از فعالیت های اجتماعی ناسازگاری خواهند داشت.
اثرات رفتاری حاصل از مناقشه
این پژوهش در ادامه به انواع مختلف رفتارها اشاره می کند که از آن جمله «حل مثبت مساله» است که تلاش برای متمرکز شدن بر موضوع مناقشه را در برمی گیرد. سبک حل مساله مثبت دربرگیرنده مجموعه ای از پاسخ های روشن، سازنده و غیراجباری است که با هدف درگیر شدن همسر در یک گفت وگو در ارتباط با موضوعات تعارض صورت می گیرد.
«پرخاش در تعارضات» نیز دربردارنده رفتارهایی است که اغلب حالت ناگهانی داشته و عکس العمل های عاطفی خارج از کنترل را دربرمی گیرند. این سبک تعارض را در شکل منفی نشان می دهد که می تواند متشکل از درگیری های کلامی یا فیزیکی باشد که با هدف تحمیل انطباق یا کناره گیری انجام می شوند.
«کناره گیری» نیز مشتمل بر رفتارهایی مثل سکوت کردن و رد هر گونه صحبت اضافی است . این سبک بیشتر با گریز یا اجتناب از موقعیت مساله ساز از طریق پرهیز از تعارض ، خاموش ماندن و دور شدن از همسر است.
بر اساس این تحقیق، «انطباق» نیز مشتمل بر رفتارهایی است که در آن فرد به نظر می رسد تلاش کمی برای اظهار نظرات خود پیرامون مساله دارد. این سبک مشتمل بر رفتارهای اجتنابی است که به صورت مصالحه و پذیرفتن خواسته های طرف مقابل است.
نتایج این پژوهش که بر روی ۲۹۴ نفر از دانشجویان روزانه سالهای اول و دوم مقطع کارشناسی دانشگاه های تهران و علامه طباطبایی در رشته علوم سیاسی و حقوق که با میانگین سنی ۱۹.۶ سال شامل ۱۵۰ پسر و ۱۵۰ دختر صورت گرفته نشان می دهد: حل مثبت تعارض توسط والدین با جهت گیری مثبت حل مساله ، حل منطقی مساله و همچنین سازگاری بیشتر فرزندان در ارتباط است. پژوهش های گذشته نیز نتایج مشابهی در این زمینه به دست داده اند.
همچنین بر اساس یافته های به دست آمده سبک های منفی حل تعارض به عنوان الگویی منفی در شکل گیری رفتارهای ناسازگارانه و روش های نامؤثر و منفی حل مسائل اجتماعی در فرزندان عمل می کند که مطابق با یافته های سابق است.
این پژوهش با اشاره به نظریه شناختی اجتماعی تاکید می کند که شخص با مشاهده رفتار افراد دیگر و پاسخ های هیجانی آنها به یک موقعیت ، چنین رفتارهایی را می آموزد. اگر این فرض را قبول کنیم مشاهده تعارض میان والدین و پاسخ های خود فرد به موقعیت های مشابه می تواند بر اساس این نظریه قابل توجیه باشد.
نقش جنسیت
یکی دیگر از یافته های تحقیق، نقش جنسیت به عنوان عامل مهم در معناداری روابط میان متغیرهای این پژوهش است . تحلیل داده های به دست آمده پژوهش نشان داد که روابط به دست آمده در دختران در متغیرهای بیشتری معنادار بوده و احتمالا فرزندان دختر تاثیر بیشتری از روابط والدین دریافت می کنند. یا این که فرزندان پسر در سنین بالاتر مشکلات ایجاد شده در حل مسائل اجتمای و سازگاری را جبران می کنند.
سایر یافته های پژوهشی هم نشان داده که دختران و پسران به طور متفاوتی در معرض تعارضات والدین قرار می گیرند و تاثیرات این تعارضات بر این دو گروه متفاوت است. این پژوهش البته تاکید دارد که بر روی گروه خاصی از افراد جامعه که از قشر تحصیل کرده بوده اند صورت گرفته و بنابراین تعمیم نتایج به گروه های دیگر باید با احتیاط صورت گیرد.
این پژوهش نیاز به ارائه آموزش لازم در زمینه فرزندپروری را برجسته تر کرده و طی آن تأکید شده که مسئولان باید با برگزاری کارگاه های آموزشی یا از راه رسانه ها والدین را درباره اهمیت اصلاح روابط آگاه سازند.