مجموعه تهی دارای هیچ عنصری نیست و منحصر به فرد است. مجموعه تهی را نباید با تعداد عناصر آن یعنی صفر اشتباه کنیم و آن را مساوی صفر بدانیم. اگر چه این مجموعه نیز همچون صفر عدم وجود را می رساند. در واقع نقش مجموعه تهی در میان مجموعه ها همانند نقش صفر در میان اعداد است با این تفاوت که مجموعه تهی اولا یک مجموعه است و موجودیت دارد و ثانیا زیر مجموعه دیگر مجموعه ها به حساب می آید. در ریاضیات، فلسفه و نیز در زندگی روزمره چنین مفهومی به وضوح مورد استفاده قرار می گیرد.
در مورد بیان گزاره های تناقض آمیز نیز می توانیم از مجموعه تهی استفاده کنیم. مثلا مجموعه دایره های مربع شکل یا افرادی که همزمان در تهران و مشهد زندگی می کنند را می توانیم با مجموعه تهی نشان دهیم.