در طول تاریخ علم، زنان دانشمند زیادی بوده‌اند که برای بسیاری از ما چهره شناخته‌شده‌ای نیستند. یکی از آنها «آمالی امی نوتر» است. او به خاطر دستاوردهای برجسته‌اش در زمینه جبر مجرد، توپولوژی و فیزیک نظری شهرت دارد و از سوی دانشمندانی چون «اینشتین» و «پاول الکساندروف» به‌عنوان مهم‌ترین زن در تاریخ ریاضیات نام برده شده است. درباره نوتر کتاب‌های زیادی به زبان آلمانی و انگلیسی نوشته شده است که به معرفی زندگی شخصی و دستاوردهای علمی او پرداخته‌اند. در ادامه به چند مورد از آنها اشاره می‌شود.
١- Emmy Noether’s Wonderful Theorem یک منبع آموزشی برای دانشجویان مقطع کارشناسی یا سال اول کارشناسی‌ارشد فیزیک با پیش‌زمینه کافی در ریاضیات است که «قضیه نوتر» و موضوعات مربوط به آن برای آنها تازگی دارد. کتاب دارای چهار بخش و ۱۰ فصل است و با یک زندگینامه چندصفحه‌ای از نوتر و توضیحاتی ساده و قابل‌فهم در مورد مفاهیم تقارن، نامتغیری و قوانین پایستگی شروع می‌شود. در ویرایش دوم این کتاب، تفاوت قضیه اول و دوم نوتر با دقت بیشتری مورد بررسی قرار می‌گیرد و تمرین‌ها، منابع و جزئیات فنی بیشتری ارائه می‌شود. همچنین در این ویرایش خواننده شاهد تصویر روشن‌تری از زندگی و تأثیر کارهای نوتر است. این کتاب را «دوآیت‌ای. نونشواندر» نوشته و انتشارات دانشگاه جان هاپکینز آن را در سال ۲۰۱۷ منتشر کرده است.
٢- Emmy Noether:The Mother of Modern Algebra در چهار بخش به معرفی زندگی امی نوتر می‌پردازد. بخش اول آن به دوران بچگی و مدرسه امی اختصاص دارد. بخش دوم روايت دوران دبیرستان و تحصیل در دانشگاه ارلانگن نوتر است. در این دو بخش تا حد زیادی خواننده با علایق شخصی و خلقیات و رفتار نوتر آشنا می‌شود. در بخش سوم نوتر به دعوت هیلبرت به دانشگاه گوتینگن می‌رود و بعد از کش‌وقوس‌های فراوان می‌تواند تدریس در آن دانشگاه را تحت نام خود شروع کند. در بخش چهارم کتاب خواننده با بعد علمی زندگی نوتر بیشتر آشنا می‌شود: مواردی مثل «پسران نوتر» که درواقع اسمی است که به دانشجویانش اطلاق می‌شد و نشان از رابطه صمیمی و نزدیک نوتر با دانشجویانش دارد یا فعالیت در مؤسسه ریاضیات گوتینگن و شناخته‌شدن به‌عنوان یک ریاضیدان برجسته. بخش پایانی کتاب به دوران مهاجرت ناخواسته‌اش به آمریکا در سال ۱۹۳۳و شروع تدریس در کالج برین مایر و سال‌های پایانی عمرش اختصاص دارد. با وجود اینکه به نظر می‌رسد این کتاب، کامل‌ترین زندگینامه درباره امی نوتر است؛ اما انتقادهایی هم به آن شده است؛ ازجمله اینکه «مارگارت تنت» (همچنان که در مقدمه کتاب نیز آورده است) زندگی نوتر را در این کتاب گاه با قوه تخیل خود درآمیخته و کتاب را در قالب یک رمان ارائه کرده است. این کتاب را «حسن فتاحی» با عنوان «امی نوتر/ مادر جبر نوین» ترجمه کرده و انتشارات مازیار آن را در سال ۱۳۹۳ در ۱۴۳ صفحه منتشر کرده است. فتاحی درباره این کتاب می‌گوید: «این کتاب به‌طور عام برای تمام اهل کتاب، از مقطع اول راهنمایی به بالا مفید است. زبان کتاب بسیار ساده و شیواست و روایت داستانی آن بر جذابیت آن برای مخاطبان عام افزوده است». او در ادامه به شبهه وارده به کتاب اشاره کرده و می‌گوید: «اصل و اساس کتاب کاملا مبتنی بر تاریخ و اطلاعات مستند از زندگی امی نوتر است».
٣- کتاب Emmy Noether:١٨٨٢-١٩٣٥ نیز در چهار بخش به معرفی امی نوتر پرداخته است. بخش اول مربوط به دوران دانشگاه ارلانگن از سال ۱۸۸۲ تا ۱۹۱۵، بخش دوم مربوط به دوران دانشگاه گوتینگن از سال ۱۹۱۵ تا ۱۹۳۳، بخش سوم مربوط به کالج برین مایر و پرینستون از پاییز سال ۱۹۳۳ تا بهار ۱۹۳۵ و درگذشت نوتر است. در پایان کتاب هم بعضی از آگهی‌ها و پیام‌های تسلیت مربوط به درگذشت نوتر و نیز فهرست آثار علمی نوتر از جمله مقاله‌هایش گنجانده شده است. این کتاب را «آگوست دیک» نوشته، «هیدی بلوشر» آن را به انگلیسی برگردانده و انتشارات «بیرخاوزر» آن را در سال ۱۹۸۱ منتشر کرده است.
٤- آخـــرین کتابی که به آن می‌پــردازم
Emmy Noether, A Woman of Greatness است. این کتاب برای بچه‌ها نوشته شده است تا توجه آنها را به ریاضیات جلب کند. «مارسیا بُن» در این کتاب ٦٠صفحه‌ای نشان می‌دهد که ریاضیات فقط برای پسرها نیست، بلکه دخترها هم می‌توانند به شکوه ریاضیات دست پیدا کنند؛ واقعیتی که بسیاری از دختران به آن اعتقادی ندارند. از لحاظ آماری ثابت شده است که معلمان در کلاس، پسرها را بیشتر از دخترها برای حل سؤال‌های ریاضی به پای تخته می‌برند. این کتاب به دخترها کمک می‌کند اعتمادبه‌نفس لازم برای حل سؤال‌های ریاضی در کلاس و نیز انجام تکالیف ریاضی در خانه را پیدا کنند. کتاب همچنین می‌تواند توسط معلمان و والدین به‌عنوان ابزاری برای نشان‌دادن تفاوت‌ها و شباهت‌های فرهنگی در اکثر فرهنگ‌هایی که در دنیا پراکنده هستند، مورد استفاده قرار گیرد. این کتاب در سال ٢٠٠٥ به وسیله انتشارات «آدرهاوس» منتشر شده است.