بهناز رستمی، گفتار درمانگر و آسیبشناس گفتار کودکان در گفتگو با ایسنا:
دوزبانگی عامل بروز تاخیر زبانی در کودکان نیست، ولی میتواند در کودکانِ با مشکلات گفتاری، تاخیر زبانی را تشدید کرده و بر شدت مشکلات گفتاری زبانی، هیجانی و عاطفی و رفتاری کودک بیفزاید.
به طور معمول تصور میشود که دوزبانگی در کودکان میتواند عامل بروز تاخیر در یادگیری مهارتهای زبانی و گفتاری در آنها باشد ولی تحقیقات ثابت کرده که این گفته صحت ندارد.
مطالعات نشان داده در کودکانی که به دو زبان صحبت میکنند، تمام مراحل و نقاط عطفی رشدی گفتار و زبان با همان سرعت و ترتیبی که همگروهان تک زبانهشان کسب میکنند، ایجاد میشود.
لازم است همواره به یاد داشته باشیم که همه کودکان خواه تک زبانه، خواه دو یا چند زبانه میتوانند تاخیر در اکتساب مهارتهای گفتار و زبان را داشته باشند، اما میدانیم که این تاخیر به دلیل قرار گرفتن در معرض زبانهای گوناگون نیست. همانطور که در سالهای اخیر میزان مهاجرت در نقاط مختلف دنیا افزایش یافته و دوزبانگی بسیار شایع و معمول است.
لازم است در نظر بگیریم که در بررسی عوامل ایجاد یا تشدید تأخیر در کسب مهارتهای گفتار و زبان میتوانیم تمایز قائل شویم. در زمانی که کودکی با تاخیر در مهارتهای گفتار و زبان مراجعه کرده و در مصاحبه مقدماتی با دوزبانگی مواجه میشویم، همواره توصیههایی در این زمینه، به خانوادهها داده میشود که لازم است برای درمان و حل مسائل فرزندشان در نظر بگیرند.
به طور مثال در رابطه با لکنت که یک اختلال گفتاری است، دوزبانگی به عنوان عامل تشدید کننده و فشار در نظر گرفته میشود. یا در کودکی که تاخیر در اکتساب مهارتهای رشدی دارد، دوزبانگی میتواند عامل تشدید کننده بوده و اثر منفی داشته باشد.
در این موارد، پس از بررسی دقیق کودک و ارزیابی مقدماتی ممکن است توصیه شود محیطی که کودک در آن زندگی میکند، تک زبانه باشد. هم چنین در جهت بهبود وضعیت کودک لازم است که سایر مشاورههای لازم در این زمینه دریافت شود.
در ارتباط با پیشگیری از بروز یا تشدید اختلالات گفتار و زبان رشدی، همواره خانوادهها در رابطه با دوزبانگی فرزندشان، دچار ابهام هستند. لذا لازم است در وهله اول کودک توسط یک متخصص آسیب شناس گفتار و زبان به صورت دقیق ارزیابی شده، سپس در این زمینه اقدامات لازم صورت گیرد.
سالهای ابتدایی رشد در کودکان، از ابعاد مختلفی حائز اهمیت است، بنابراین ضرورت دارد خانوادهها در ارتباط با هر موضوعی که بر رشد حرکتی، گفتاری و زبانی، هیجانی و عاطفی، ارتباطی و رفتاری فرزندانشان موثر است، با انواع متخصصین کارآمد مشورت کرده و بهترین راهکار را دریافت نمایند.
متاسفانه همواره مشاهده شده که سالهای مقدماتی رشد کودک به واسطه توصیههای غیرعلمی و نامعقول سپری شده و میزان مشکلات نیز به همان اندازه در کودک افزایش پیدا کرده است.