خرید و فروش! اگر تا همین چند سال گذشته حرفی از خرید و فروش به میان می آمد بی شك در ذهن همه مكانی به نظر می رسید كه در آن افراد پول به دست در حال خرید و فروش آن هم در یك نقطه معین و مشخص بودند و بی شك كسی حتی نمی توانست تصور كند كه عمل خرید و فرو ش را در خانه خود و در هر ساعت از شبانه روز انجام دهد و این عمل می تواند بدون نیاز به حضور در مكان خاص و در هر جای دنیا فقط با یك كلیك انجام پذیرد. اگر بخواهیم در یك دهه اخیر سیر مناسبی را برای شركت های اینترنتی خرید و فروش در دنیا متصور شویم، بی شك این سیر كاملاصعودی خواهد بود. به خصوص اینكه در چند ساله اخیر با توجه به بحران های مالی كه در سرتاسر دنیا صورت گرفته است، باعث شد تا این شركت های اینترنتی هر چه بیشتر مورد استقبال مردم قرار گیرد. به این دلیل كه مردم می توانستند با صرف هزینه كمتری به خرید مواد و لوازم مورد نیاز خود بپردازند. حال باید دو فرضیه كامل جداگانه را برای خرید و فروش های اینترنتی متصور شد. نخست خرید و فروش هایی كه در سایت های ایرانی و توسط عوامل كاملاایرانی و در خاك ایران انجام می شود، دوم خرید و فروش هایی است كه در سرتاسر دنیا، توسط شركت های بزرگ یا افراد متخصص و دارای زمینه متناسب است انجام می شود. در مورد نخست، تاكنون تجربه های زیادی كسب شده، برای مثال چه بسا شركت های بسیاری با توانایی بالاایجاد شده است اما به دلیل عدم وجود زمینه در كشور مان و عدم فرهنگ سازی درست برای خرید و فروش اینترنتی با شكست روبه رو شده است و در عوض در مورد دوم شركت های خارجی به خاطر وجود بسیاری از پیش زمینه های لازم در این امر به موفقیت رسیده اند. حال نمونه موفقی را می توان در خارج از ایران نام برد كه صاحب آن یك جوان مستعد ایرانی به نام پیر امید یار است. وی بنیانگذار شركت بزرگ EBAY است.
مروری بر شركت و بنیانگذار آن
شركت ای بی كه در سال 1995 میلادی تاسیس شد و هدف اصلی آن در هنگام ایجاد این سایت، مكانی مجازی برای راحت عرضه كردن اجناس حراجی و رساندن با سرعت هر چه بیشتر به مردم سراسر دنیا بود. بنیانگذار این سایت حراجی فردی به نام «پیر امیدیار» است، وی در سال 1967 در شهر پاریس به دنیا آمد و در سنین كودكی به همراه خانواده به ایالت مریلند مهاجرت كرد. پدر او ایرانی و مادرش فرانسویست. وی در شش سالگی به همراه خانواده خود به امریكا می رود و در رشته علوم رایانه به تحصیل مشغول می شود. وی نخستین برنامه كامپیوتری خود را در سن 14 سالگی برای كتابخانه مدرسه یی كه در آن مشغول تحصیل بود، نوشت. در سال 1988 از دانشگاه Tufts University در رشته كامپیوتر فارغ التحصیل و در یك شركت به عنوان برنامه نویس سیستم های Macintosh مشغول كار شد. سپس در یك شركت وابسته به Apple به نام Claris مشغول كار شد. در سال 1991 در تاسیس یك شركت نرم افزار همكاری كرد. این شركت سپس به eShop تغییر نام داد. eShop در سال 1996 توسط شركت Microsoft خریداری شد. امیدیار سپس به شركت General Magic كه توسط Apple حمایت می شد پیوست. این سایت همچنین سرویس گفت وگو و ویدیو كنفرانس آنلاین اسكایپ را به بهای سه میلیارد دلار خرید و بعد از آن یعنی حدود چهار سال بعد، در سال 2009 میلادی، دو سوم سهام آن را به گروه و شركت سرمایه گذاری سیلور لیك در كانادا واگذار كرد. امیدیار در سال 1995 سایت Ebay را تنها از روی سرگرمی راه اندازی می كند ولی پس از گذشت اندكی این سایت به یكی از بزرگ ترین و پردرآمد ترین سایت های اینترنتی تبدیل می شود. Ebay به عنوان نخستین سایت حراجی اینترنتی لقب گرفته است. این سایت در حال حاضر تعداد 6000 كارمند دارد و در سال 2005 میلادی معادل 441 میلیون دلار سود داشته است. در حال حاضر 144 میلیون عضو دارد و روزانه میلیون ها معامله به صورت مجازی در آن صورت می گیرد.
جرقه خلاقیت از كجا شروع شد؟
داستان موفقیت او از اینجا شروع شد كه در سال 1995 نامزد او كه امروز همسر او است، علاقه بسیاری به جمع آوری جعبه های پلاستیكی شكلات كه به صورت سر حیوانات مختلف بودند، داشت و از نبود امكانات جهت یافتن افراد دیگری كه به این سرگرمی او علاقه داشته باشند و بتوانند با یكدیگر ارتباط برقرار كرده و در صورت لزوم این اشیا را با یكدیگر معاوضه یا اینكه خرید و فروش كنند شكایت داشت. آقای «امیدیار» سریعا طرح جامعی برای اینكه نامزدش بتواند اجناس خود را در معرض فروش بگذارد، ریخت و آن طرح خرید و فروش یا حراج از طریق اینترنت بود. پس از اینكه موفق به را ه اندازی سایت خود شد تصمیم گرفت از طریق این سایت تمام وسایل مستعمل خود را در معرض حراج بگذارد. در این راه موفق بود زیرا برای «اشاره گر لیزری» خود كه خراب بود و دیگر كارایی نداشت توانست به مبلغ 14 دلار خریدار پیدا كند. كم كم با كمك دوستانش و تبلیغات دهان به دهان سایت او طرفداران زیادی پیدا كرد تا آنجایی كه «server» آقای امیدیار بارها از كار می افتاد و حتی«ISP» نیز حق العمل خود را از 30 دلار به 250دلار افزایش داد. بدین جهت آقای «امیدیار» تصمیم گرفت از كسانی كه وارد سایت او می شوند و در حراج هایش برنده می شوند حق العمل كاری دریافت كند. در اینجا بود كه این «ایده میلیاردری» را بنا گذاشت و در ابتدا شركت كوچك «eshop» را پایه گذاری كرد. استقبال از سایت آقای «امیدیار» خود او را نیز غافلگیر كرد تا جایی كه كمپانی عظیم مایكروسافت به خرید شركت او تمایل نشان داد. آقای «امیدیار» پس از فروش شركت«eshop» كمپانی جدیدی به نام «Ebay» را بنیان گذاشت و این آغازی برای موفقیت های او در سطح جهانی بود.
پیر امیدیار ثروتمند ترین مرد ایرانی
مجله فوربس كه هرساله لیست پولدارترین افراد دنیا منتشر می كند، در یك اقدام جالب، با معادل سازی ارزش دارایی افراد در مقاطع زمانی مختلف تاكنون، برای نخستین بار لیستی را منتشر كرده است كه در آن 200 نفر كه در طول تاریخ بیشترین ثروت را داشته اند معرفی شده اند. نخستین نفر در این لیست كه به عنوان پولدارترین فرد در تاریخ معرفی شده، چنگیزخان با 417 میلیارد دارایی است!نكته جالبی كه در این لیست به چشم می خورد، وجود تنها یك ایرانی در این لیست 200 نفره است، كه در این رده بندی جایگاه 193 را به خود اختصاص داده است.
بزرگ ترین فروشگاه دنیا
رشد این شركت اینترنتی و سایت آن به حدی بالااست كه امروز دیگر هیچ فروشگاهی را چه در میان سایت های حراج اینترنتی و چه در میان لیست بزرگ ترین فروشگاه ها و سوپرماركت های جهان نمی توان با آن مقایسه كرد. هیچ فروشگاهی را نمی توان در دنیا پیدا كرد كه میزان خرید و فروش كالادر آن به اندازه این سایت اینترنتی باشد. امروز به طور متوسط روزانه ؟میلیون عدد كالادر سایت Ebay به فروش می رود. تعداد مشتریان ثبت شده Ebay هم ؟میلیون نفر است. به عبارت دیگر ؟میلیون نفر از مردم كره زمین مشتریان رسمی و دایم آن محسوب
می شوند. یكی از بهترین سال های امیدیار و سایتش سال ؟بود كه در آن سال بالاترین رشد این فروشگاه اینترنتی به دست آمد. در آن سال همچنین نخستین مدیران شركت منصوب شدند. امیدیار در همین سال هم تصمیم گرفت كه برای تداوم رشد شركتش مدیران با تجربه را وارد Ebay كرده و خود نقش مشاور و «رییس در سایه» را بر عهده گیرد. او در تاسیس شركت یك شریك زیرك هم داشت: جف اسكول. اسكول نیز این دیدگاه امیدیار را قبول داشت كه اگرچه ایده وی بسیار خوب بوده اما آنها خود به تنهایی نمی توانند در اقتصاد پررقابت امروز هر كاری را انجام دهند. این دو مدیری را به ریاست شركت خویش برگزیدند كه هنوز هم ریاست Ebay را بر عهده دارد. وی كه مگ ویتمن نام دارد اندكی پس از آغاز ریاست خود، توانست در سال ؟Ebay را با موفقیت وارد بورس سازد. حضور موفق Ebay در بورس ثروت بنیانگذار آن یعنی امیدیار را چند برابر كرد. در آن زمان دیگر ایده ساده مرد جوان موجب پدید آمدن بزرگ ترین فروشگاه و مركز حراج دنیا شده بود. آدام كوهن كه برای نوشتن كتاب خود اجازه یافته بود تمامی سوراخ ها و گوشه های نادیده شركت را مورد بررسی قرار دهد، در كتاب خود مصاحبه های متعددی با امیدیار و تعداد زیادی از پرسنل شركت انجام داده و حتی نظرات سرمایه گذاران را هم جویا شده است. وی در پایان تمامی این اقدامات نتیجه می گیرد كه در میان شركت های بزرگ دنیا، نهاد اداره كننده سایت Ebay یكی از كم تنش ترین های آنهاست. او یكی از دلایل این امر را نوع نگاه و رفتار مدیریتی امیدیار می داند.
آمارهای جالب
شركت های معروفی مانند «كداك» «IBM» و «موتورولا» و... اجناس خود را از طریق «Ebay» هم به فروش می رسانند.Ebay در سه ماهه اول 2005 به ركوردهای جدیدی دست یافت. یك میلیارد بار صفحه www.Ebay.com توسط كاربران كلیك شد. 298 میلیون بار از موتورهای جست وجوگر نام «Ebay» تایپ شد و روزانه 16 میلیون كالای مختلف به معرض حراج گذاشته شد. هم اكنون در یك ثانیه بر روی 1/14 گیگابایت اطلاعات كار می شود و روزانه حدود پنج میلیون كالای جدید به لیست اجناس«Ebay»اضافه می شود. یكی از تیم های هاكی روی یخ امریكا نیز به وسیله این كمپانی، صاحب جدید پیدا كرد و در كشور انگلیس یك پناهگاه اتمی توسط این كمپانی به فروش رسید. گران ترین جنسی كه تاكنون توسط «Ebay» به فروش رسیده یك هواپیمای جت شخصی بود كه به مبلغ 9/4 میلیون دلار معامله شدشش برابر جمعیت كل سوییس در «Ebay» رجیستر شده اند و این شاید عظمت این كمپانی را به خوبی نشان دهد. ارزش اجناس معامله شده نزد این شركت 32 میلیارد دلار است. در هر دقیقه در امریكا یك اتومبیل توسط «Ebay» معامله می شود. بنا به گفته كارشناسان«Ebay» یك كمپانی بسیار موفق است زیرا در سرتاسر جهان دارای 6000 كارمند است كه با توجه به رقم های معامله شده توسط این شركت و كارایی آن این تعداد كارمند رقم بسیار ناچیزی است. به طور مثال باید بگوییم كه گروه اعتباری سوییس (Credit SuisseGroup) با حجم دارایی 48 میلیارد فرانك سوییس دارای 80000 كارمند است در حالی كه حجم دارایی «Ebay» 62 میلیارد فرانك سوییس است.