در سال 1984، برای اولین بار تغییری در میزان متوسط هوشبهر جمعیت منتشر شد که نشان می داد هوشبهر مردم امریکا افزایش یافته است. این افزایش در متوسط هوشبهر جمعیت، به "اثر فلین1" مشهور شده است که توجه دانشمندان را به خود جلب نموده است.
افزایش بهره هوشی در مقیاس جهانی
محققان دانشگاه وین گزارشی را در مورد افزایش هوشبهر جمعیت جهان در بزرگترین مقیاسی که تا کنون اندازه گیری شده است، فراهم آورده اند. این گزارش بر اساس بررسی هوشبهر حدود 4 میلیون نفر از 31 کشور مختلف جهان به دست آمده است که نشان می دهد هوشبهر جمعیت جهان در طول 100 سال اخیر (1909-2013) هر دهه، حدود 3 نمره افزایش یافته است. نتایج بررسی ها نشان می دهد که نه تنها نمره این جمعیت در دانش و اطلاعات افزایش یافته بلکه میزان استدلال منطقی افراد نیز افزایش مستمر و چشمگیری داشته است.
بر اساس اطلاعات آماری در مقایس وسیع شاید بتوان تا حدودی اثر فلین را تائید نمود به عبارت دیگر نمره هوشبهر مردم جهان به طور مستمر در حال افزایش است شاید بتوان بهبود شرایط بهداشت، تغذیه، امکانات درمانی، آموزشی و مراقبت از کودکان را از جمله عوامل زمینه ساز چنین افزایشی در هوشبهر مردم جهان به شمار آورد.
استاندارد کردن آزمون بهره هوشی
معمولا آزمون های هوش روی عدد 100 با انحراف استاندارد 15 تعریف می شوند به طوریکه نمودار توزیع آماری آن به صورت نمودار زنگوله ای یا منحنی نرمال رسم می شود. تقریبا اکثریت قریب به اتفاق متغیرهایی با توزیع طبیعی، نموداری زنگوله شکل دارند به عبارت دیگر 2 نفر از هر 3 نفر مورد بررسی نمره ای بین 85 تا 115 به دست می آورند و از هر 100 نفر، 96 نفر نمره ای در حدود 70 تا 130 می گیرند. برای محاسبه تغییرات در توانایی و ظرفیت های جمعیتی، آزمون های هوش به طور مرتب روی مقدار 100 تنظیم مجدد می شوند.
همان طور که اشاره شد، متوسط هوش بشر در هر دهه حدود 3 نمره افزایش یافته است. اما سوال اینجاست که آیا برخورداری از هوشبهر با نمره 100 امروز معادل مناسبی برای هوشبهر 130 در قرن گذشته است؟ درست است که افزایش 30 نمره ای هوش بشر در طول یک قرن ممکن است چنین برداشتی را ایجاد نماید اما این تفسیر به نظر اغراق آمیز می رسد. بیش از آنکه این افزایش در میزان کلی هوش باشد در حوزه توانایی های خاصی رخ داده است برای مثال مردم در اوایل قرن بیستم در زمینه های متفاوتی نسبت به مردم 70 سال پیش از آن توانمندتر شده اند. ژاکوب پیتچینگ2 و مارتین وراسک3 محققان دانشگاه وین با توضیح این نکته اشاره می کنند که به نظر نمی رسد افزایش هوشبهر به معنای افزایش در تمام ظرفتیهای شناختی بشر به طور کلی باشد بلکه این افزایش هوش، احتمالا به دلیل توانمند تر شدن جمعیت انسان در مهارتهای تخصصی تر مثل قابلیت تست زنی و شرکت در آزمون ها است.
جیمز فلین
تغییرات دوره ای
جالب است بدانیم که افزایش در هوشبهر جمعیت انسانی، نموداری خطی نبوده بلکه به طور دوره ای متغیر بوده است برای مثال در دوره جنگ جهانی دوم، در اروپا حداقل افزایش هوشبهر روی داده است یعنی تغییرات اجتماعی و تحولات سیاسی و اقتصادی، می تواند روی افزایش یا کاهش تغییرات هوشبهر جمعیت موثر باشد.
درست است که افزایش هوشبهر انسان ها همچنان ادامه دارد اما نتایج تحقیقات شان میدهد از سرعت این تغییرات کاسته شده است به طوریکه در چند دهه اخیر، نمودار افزایش هوش شیب ملایم تری داشته است شاید به این دلیل که عوامل افزاینده هشوبهر جمعیت انسان به نقطه اوج رسیده و ممکن است در چند سال آینده این افزایش متوقف شود و شاید حتی این روند معکوس شود. اما این گمانه زنی تنها از طریق تحقیقات دامنه دار و مستمر در آینده روشن خواهد شد.