«مهدی دادور» مخترع و مبتکر جوان ایرانی است. البته خودش را یک پژوهشگر تحقیق می‌داند. او سرپرست تیم طراح و سازنده روباتهای پایه متحرک از جمله روبات امدادگر تمام هوشمند است که تاکنون در مسابقات مختلفی شرکت کرده و موفق به کسب مقام‌های زیادی شده است. بهترین موفقیت او قهرمانی در مسابقات جهانی ربوکاپ 2012 لیگ امدادگر واقعی در مکزیک است که این نخستین قهرمانی یک تیم ایرانی در لیگ سخت افزاری مسابقات روبوکاپ بوده و مقام دوم را هم در مسابقات جهانی ربوکاپ برزیل 2014 (لیگ روباتهای امدادگر واقعی) توانسته کسب کند. همچنین کسب مقام قهرمانی جهان در مسابقات ربوکاپ سال 2015 چین از دیگر عناوین کسب شده توسط آزمایشگاه روباتهای پایه متحرک MRL او بوده است. این جوان متولد سال 71 مهندس برق الکترونیک و سرپرست آزمایشگاه روباتهای پایه متحرک پیشرفته دانشگاه آزاد قزوین است. به همین بهانه به سراغ او رفتیم تا از اختراع و پژوهش برایمان حرف بزند و از رازهای موفقیت خود بگوید.
آقای دادور؛ برایمان بگویید که روبات هوشمند چه قابلیت‌هایی دارد، چه کارهایی می‌تواند انجام دهد و اصلاً به چه دردی می‌خورد؟
روبات امدادگر هوشمند، ماشینی است که می‌تواند محیط را کاملاً جست‌و‌جو کند و نقشه دو بعدی از محیط ارائه دهد. همچنین قادر است از روی علائم حیاتی مصدومان را شناسایی کرده و بدون تأخیر تمام این اطلاعات را به مرکز کنترل ارسال کند. این روبات قابلیت‌های بسیاری از جمله حرکت و عبور از موانع، شیب‌ها، پله‌ها و مکان‌هایی که دچار آوارریختگی شده‌اند، دارد. همچنین یکی از مهمترین قابلیت‌های روباتهای امداد گر هوشمند استفاده از آنها برای کارهای تعمیراتی در نیروگاه‌هایی است که دارای پرتو اتمی هستند.
علاقه شما به اختراع؛ یا به قول خودتان «پژوهش» از کجا شروع شد؟
از آنجا که رشته تحصیلی من در مقطع دبیرستان ریاضی فیزیک بود و بستر فعالیت در دبیرستان پاسداران قزوین فراهم بود، از همان دوران علاقه‌ام به این نوع فعالیت و تحقیق شروع شد. در آن زمان بیشتر به کشف و جست‌و‌جو می‌پرداختم و به خاطر جذابیت‌های روباتیک به این حوزه کشانده شدم و از طرف دیگر امکاناتی که در دانشگاه آزاد قزوین وجود داشت باعث شد وارد این دانشگاه شوم و رشته مورد علاقه‌ام را ادامه دهم. در ابتدا وارد آزمایشگاه روباتهای امدادگر شدم و در آنجا در زمینه‌های برق و کنترل فعالیت را شروع کردم.
قبل از اینکه وارد دانشگاه شوید، مثلاً در مقطع دبیرستان هم چیزی اختراع کرده بودید؟
فعالیت در دبیرستان با روباتهای دانش‌آموزی شروع شد و در سال آخر دبیرستان برای نخستین بار ساخت روبات امدادگر واقعی را تجربه کردم.
در حال حاضر اختراعات شما شامل چه موضوعاتی می‌شود؟
طراحی و ساخت نمونه‌های مختلف از روبات پایه متحرک که می‌تواند در زمینه امداد و نجات، مدیریت بحران، خدمات شهری، خدمات امنیتی و دفاعی کارایی داشته باشد که استانداردهای این روبات هم در سطح استانداردهای جهانی است طوری که روبات «کارو» جدیدترین دستاورد دانشگاه آزاد در حوزه روباتیک در رقابت با روباتهای صنعتی از کشورهای مختلف جهان، در مسابقات جهانی 2015 چین مقام اول جهان را کسب کرد.
آیا فقط در حوزه روبات اختراع داشته اید؟
البته نمی‌توان نامش را اختراع گذاشت، بلکه می‌توان «فعالیت‌های تحقیقاتی صنعتی» نامید. حوزه فعالیت من به طور تخصصی طراحی و پیاده‌سازی سیستم‌های الکترونیکی و کنترلی است که زمینه‌های متعددی را از جمله سیستم‌های مکاترونیک و روباتیک در بر می‌گیرد. علاوه بر این در زمینه انرژی‌های نو هم فعالیت‌هایی در راستای ارائه راهکارهای هوشمند و روباتیکی برای بهره‌گیری از انرژی‌های پاک داشته‌ام. هدف ما از تمام این فعالیت‌ها این است که بتوانیم سطح خدماتی را که در حوزه‌های امدادی و خدماتی ارائه می‌شود به سطح کشورهای پیشرفته برسانیم، چرا که در کشورهای پیشرفته استفاده از همین مزیت‌های روباتیکی در ارتقای زندگی مردم تأثیر بسیاری دارد.
مشوق‌تان چه کسانی بودند؟
افراد زیادی هستند از جمله دکتر مرتضی موسی‌‌خانی رئیس دانشگاه و اساتید دیگر از جمله دکتر فرشید نجفی در موفقیت و پیشرفت طرح‌های بزرگ روباتیکی تأثیر بسزایی داشتند که این پشتوانه ارزشمندی برای من و دیگر پژوهشگران دانشگاه محسوب می‌شود.
شما برای کسانی که علاقه‌مند به اختراع و ابداع هستند چه توصیه‌ای دارید؟
بهترین راه برای پرورش استعداد، ارتقای توانمندی‌های آن شخص است که خودش به دنبال علم و تجربه برود تا بتواند پیشرفت کند و دیگر اینکه محقق بودن یک سبک زندگی است که همه ابعاد زندگی را در برمی‌گیرد و بنابر این برای محقق بودن تمام جوانب زندگی‌مان را باید به سمت تحقیق و یادگیری پیش ببریم که ممکن است در این راستا مجبور به تغییر برخی ارزش‌های زندگی‌مان نیز شویم.
برای کسانی که تحصیلات مرتبط ندارند یا اصلاً تحصیلات دانشگاهی ندارند چه حرفی دارید؟
من فکرمی کنم بدون اتکا به تحصیلات آکادمیک نمی‌توان یک فعالیت علمی جامع را پیش برد، البته ممکن است تحصیلات آکادمیک لزوماً در دانشگاه خلاصه نشود، مثل کارآفرینان مشهور فناوری که در سطح دنیا می‌بینیم. اما دانشگاه می‌تواند سرآغازی برای یادگیری و شروع کار جدید باشد، ناگفته نماند تا خود فرد پشتکار و فکر و ایده‌ای نداشته باشد دانشگاه نمی‌تواند تأثیر خاصی داشته باشد.
آیا مسئولان دانشگاه از شما حمایت می‌کنند؟
بله، از طرف دانشگاه کاملاً حمایت مادی و معنوی می‌شویم و همین حمایت‌ها است که در کنار تحقیقات انجام شده منجر به ساخت محصولات کاربردی مختلفی شده است. اما هم‌اکنون نوبت نهاد‌ها و سازمان‌های دولتی است که کمک کنند این محصولات وارد دنیای واقعی شود تا با استفاده از مزیت‌های این محصولات تأثیر مثبتی در بهبود کیفی زندگی مردم و خدمات ارائه شده داشته باشد.
آیا دولت از شما حمایت می‌کند؟
چون دانشگاه ما آزاد است در گذشته حمایت زیادی از طرف دولت نمی‌شدیم، اما اخیراً مساعدت‌هایی از طرف معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، آقای دکتر «سورنا ستاری» انجام شده است که امیدواریم این حمایت‌ها ابعاد گسترده تری به خود بگیرد.
اوقات فراغت‌تان را چگونه می‌گذرانید؟
در مجموع اوقات فراغتی که ندارم و کل ایام را درگیر تحصیل و فعالیت‌های علمی هستم. البته از اینکه اوقاتم به این صورت می‌گذرد بسیار خشنودم و کلی هم لذت می‌برم، اما اگر هم فرصتی برایم پیش بیاید رمان می‌خوانم و به ورزش هم علاقه زیادی دارم. سعی می‌کنم لابه لای کارهایم زمانی هم برای تقویت سلامتی‌ام بگذارم.