در دنیای امروزی تاثیر و نقش رباتها در زندگی انسانها بسیار محسوس و مهم بوده و حذف آنها فعالیتهای روزمره را با مشکلات عدیدهای مواجه میکنند. برای انجام کارهای سخت و سنگین، افزایش زمان کاری بدون وقفه و سرعت عملیات، انجام کارها در محیطهای خطرناک یا ناشناخته و در مواردی افزایش دقت، استفاده از رباتها اجتنابناپذیر است.
یکی از حوزههای پرکاربرد رباتها در صنعت و کارخانجات است، از این رو رباتهای صنعتی، شاخهای مهم و گسترده در علم رباتیک بوده و پیشرفتهای زیادی داشتهاند. رباتهای پایه ثابت به دو دسته کلی سری و موازی تقسیم میشوند. رباتهای سری عبارتند از یک زنجیره از بازوهای مکانیکی که توسط مفاصل به یکدیگر متصل شدهاند. این نوع رباتها دارای فضای کاری مناسبتری هستند. رباتهای موازی نیز شامل چند زنجیره سری هستند که همگی به یک مجری نهایی متصل میشوند. با استفاده از رباتهای موازی میتوان کارهای سنگینتری انجام داد، همچنین میتوان به سرعتهای بالاتر و دقت بیشتر رسید. این مزایا موجب ترغیب صنعتگران به استفاده از اینگونه رباتها میشود.
در همین راستا، به تازگی ربات موازی سهشاخهای در آزمایشگاه تعامل انسان و ربات (تار) واقع در دانشکده علوم و فنون نوین دانشگاه تهران طراحی و ساخته شده است که توانایی حرکت در سه جهت اصلی به صورت مستقل را دارد و منجر به آسانتر شدن کنترل و حرکت آن میشود. از این ربات میتوان برای بستهبندی، جابهجایی، مونتاژ و ... در کارخانجات یا مراکز صنعتی دیگر بهره برد. نحوه عملکرد این ربات به این صورت است که حرکت مورد نیاز در هر جهت توسط عملگر خطی از موتور مربوطه به شاخهها منتقل میشود. در واقع، وظیفه عملگر خطی تبدیل حرکت چرخشی موتور به حرکت خطی رفت و برگشتی است. هر یک از شاخهها مسوول کنترل حرکت در یکی از سه جهت اصلی هستند. لازم به ذکر است مجری نهایی قابلیت دوران حول هیچکدام از محورها را ندارد.
در حال حاضر پژوهشگران آزمایشگاه تار مشغول انجام پروژههای متعدد در رابطه با این ربات بوده و در پی ایجاد بستر مناسب برای کاربردیتر شدن آن هستند. به طور مثال یکی از مسایل مهم و چالشانگیز، مساله کنترل و مسیریابی و عدم برخورد با موانع است. امید است با انجام این پروژهها، قابلیت استفاده از این ربات در صنایع بیشتر شده و راهگشای آشنایی و بهکارگیری اینگونه از رباتها در صنایع مختلف کشور و پیشرفت آنها شود.