برخی آمارها نشان می دهد در حال حاضر حدود یک میلیون ربات در سراسر دنیا در بخش صنعت مشغول به کار است. این ربات ها فعالیت های متنوعی نظیر ساخت خودرو، تلفن و بسیاری از محصولات دیگر را که هر روز با آنها سر و کار داریم به انجام می رسانند. در برخی موارد، کیفیت عملکرد ربات ها حتی از کیفیت کار نیروی انسانی بالاتر است، اما در برخی موضوعات هنوز هوش و قدرت تصمیم گیری انسان بر توانمندی های ربات ها برتری دارد.
با این که ربات ها از برخی توانایی های انسانی نظیر هوش هیجانی برخوردار نیستند، اما در بسیاری از کارها بویژه کارهای تکراری می توانند عملکردی بادقت بالایی داشته باشند و برخلاف انسان، خسته، بی حوصله یا مریض نمی شوند. در صنعت خودروسازی حدود ۸۰ درصد کارها توسط ربات ها به انجام می رسد.
همچنین ربات های پیشرفته تری نیز در صنایع پیچیده ای همچون تولید تلفن هوشمند مورد استفاده قرار می گیرد. تولید تلفن های هوشمند یا تبلت از یک جهت با صنایع دیگر متفاوت است و آن، لزوم دقت بسیار زیاد در مونتاژ قطعات ریز مختلف است. برای ساخت یک تلفن هوشمند باید قطعات بسیار ریزی با دقت و صدالبته سرعت زیاد در کنار یکدیگر قرار گیرد و ربات ها می توانند این کار را با حوصله ای هزاران برابر بیشتر از انسان انجام دهند.
ربات ها در خدمت صنعت انرژی
امروزه از ربات ها در ساخت باتری ها و پیل های سوختی نیز استفاده می شود. فرآیند ساخت پیل های سوختی از پیچیدگی های بسیاری برخوردار است و تا همین اواخر فقط از سوی نیروی انسانی به انجام می رسید، زیرا یک اشتباه کوچک سبب خراب شدن محصول تولیدی می شود. خوشبختانه ربات ویژه ای برای ساخت پیل های سوختی طراحی شده که علاوه بر این که می تواند فرآیند ساخت پیل های سوختی را با دقت فراوان به انجام برساند، به صورت خودکار هم تک تک مراحل انجام شده را دوباره بررسی کرده و در صورت بروز هرگونه اشتباه، واکنش مناسبی به آن نشان می دهد. یکی از نکات جالب در استفاده از ربات در این صنعت، افزایش میزان بهره وری از آن است. یک ربات می تواند حدود ۸۰ پیل سوختی را در کمتر از سه ساعت تولید کند، در حالی که یک کارگر معمولی در عرض یک روز ۴۰ عدد از آنها را تولید می کند.
رباتیک و هنر
کاربرد ربات ها فقط به صنایع مختلف محدود نمی شود و حتی در فیلمسازی هم از آنها استفاده می شود. برای نمونه در ساخت فیلم معروف «جاذبه» (Gravity) که به خاطر جلوه های ویژه اش بسیار معروف شده است از انواع مختلفی از ربات ها استفاده شده است. این ربات ها کارهای مختلفی نظیر بلندکردن دوربین ها، لامپ های نورپردازی و حتی بلند کردن بازیگران و معلق نگهداشتن آنها در فضا را به انجام رساندند. شاید بتوان گفت اگر در این فیلم از ربات ها استفاده نمی شد، هرگز شاهد چنین جلوه های ویژه ای در آن نبودیم. البته دامنه خلاقیت ها در استفاده از ربات ها در امور هنری تنها به سینما محدود نمی شود. چندی پیش یک طراح هلندی، ربات ویژه ای طراحی کرد که می توانست با استفاده از قطعات پلاستیکی بازیافتی از یخچال های قدیمی، میز و صندلی با رنگ دلخواه را تولید کند.
همکار خوب و حرف شنو
قراردادن ربات در کنار نیروی انسانی در خط تولید کارخانجات همیشه یکی از چالش های بزرگ در صنایع مختلف بوده است. پیچیدگی های فنی ربات ها سبب می شود کارگران معمولی نتوانند براحتی به آن برنامه داده و در صورتی که خطایی از ربات سر زد، اشتباه انجام شده را تصحیح کنید، اما خوشبختانه ربات ژاپنی «باکستر» (Baxter) می تواند تا حد زیادی این مشکل را حل کند.
اصلی ترین ویژگی ربات «باکستر» این است که تقریبا همه می توانند با آن کار کنند و نیازی به برنامه ریزی پیچیده و آنچنانی ندارد. تنها ظرف چند دقیقه می توان اشیای مختلف را به این ربات نشان داده و طریقه انجام کارهای مختلف را به آن آموزش داد. کافی است شیء مورد نظر را جلوی دوربین هایی که در سر، بدن و بازوهای این ربات وجود دارد، قرار دهید تا اطلاعات جسم مورد نظر را به حافظه خود بسپارد. همچنین برای برنامه ریزی و آموزش انجام یک کار خاص کافی است بازوهای او را طوری تکان دهیدکه گویا قرار است آن کار را انجام دهد. به این ترتیب، ربات یاد می گیرد چگونه کار را به انجام رساند.
ربات ها، جایگزین نیروی کار انسانی
بسیاری از مردم در دنیا نگران این هستند که ربات ها جایگزین نیروی کار انسانی در صنایع مختلف بشوند. با در نظر گرفتن روند فعلی به کارگیری ربات ها در امور مختلف شاید بتوان گفت در آینده بعید نیست و احتمالا ربات ها در بسیاری از صنایع جایگزین نیروی کار انسانی خواهند شد، اما آیا این مساله تهدیدی برای ما به شمار می رود؟ شاید اگر نگاهی به تاریخ بیندازیم، این نگرانی هم رنگ ببازد.
تا همین صد سال پیش بیشتر مردم در کشورهای مختلف به کشاورزی مشغول بودند. برای نمونه در ایالات متحده حدود ۴۰ درصد از مردم روی مزارع خود مشغول به کار بودند، اما روند مکانیزه کردن سبب شد این جمعیت تنها به یک درصد برسد. بهره گیری از ماشین آلات صنعتی سبب از بین رفتن فرصت های شغلی بسیاری در زمینه کشاورزی شد، اما در مقابل صنایع جدید دیگری شکل گرفت و به این ترتیب فرصت های جدید دیگری به وجود آمد.
با این که حضور گسترده ربات ها می تواند سبب کاهش فرصت های شغلی فعلی در برخی حوزه ها شود، اما حوزه های دیگری نیز وجود دارد که نیازمند نیروی کار انسانی خواهند بود. همچنین شاید حضور ربات ها فقط به کارخانه ها محدود نشود و حتی در خانه هم ربات هایی برای انجام برخی کارها مثل شستن ظرف ها، آشپزی یا جارو کشیدن در اختیار داشته باشیم. در این صورت شاید رابطه ما با ربات ها دگرگون شده و در آینده آنها را نزدیک ترین دوستان خود بیابیم.
ربات های وردست
ربات کری بی (CarryBee) که به وسیله یکی از شرکت های زیرمجموعه نیسان ساخته شده است، می تواند یک نوار مغناطیسی قرار گرفته روی زمین را دنبال کند و به این ترتیب در مسیری مشخص حرکت کرده و موسیقی مشخصی را پخش کند. البته اشتباه نکنید! هدف از ساخت این ربات، پخش موسیقی برای کارگران کارخانه نیست. این ربات در واقع جایگزینی برای نوار نقاله یا سایر روش های حمل قطعات از یک بخش کارخانه به بخش دیگر است. در خطوط تولید بسیاری از کارخانجات پس از این که یک کارگر روی قطعه ای خاص کار کرد، باید آن را به بخشی دیگر از خط تولید منتقل کند. این ربات می تواند با دقتی بسیار زیاد، قطعات مختلف را بین بخش های خط تولید یک کارخانه جابه جا کند. این ربات در مسیری دایره ای شکل در خط تولید حرکت می کند و با نواختن موسیقی، کارگران هر بخش را مطلع می کند تا قطعات ساخته شده خود را روی آن قرار داده یا قطعاتی که از بخش قبلی به آنها رسیده را از روی آن بردارند.
در حال حاضر، حدود ۱۵۰۰ دستگاه از این ربات ها در کارخانه های مختلف خودروسازی در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد. باتری این ربات توانایی حفظ شارژ تا هشت ساعت را دارد. همچنین می توان چند دستگاه از این ربات ها را در یک خط قرار داد تا با همدیگر در یک مسیر حرکت کنند.
ربات هایی برای افزایش کارایی و ایمنی
امروز از ربات ها برای افزایش دوام و ایمنی بسیاری از محصولاتی که با آنها سر و کار دارید استفاده می شود. برای نمونه از ربات ها برای سنجیدن میزان دوام صندلی های خودرو در طول زمان استفاده می شود. برای این کار ربات هایی با وزن و حرکاتی شبیه انسان روی صندلی قرار می گیرد و بارها از خودرو پیاده شده و دوباره سوار می شوند تا به این ترتیب میزان دوام صندلی خودرو پس از بارها استفاده شدن مورد ارزیابی قرار گیرد. اطلاعات فنی به دست آمده پس از بارها آزمایش توسط این رباتها ثبت شده و برای تحلیل مورد استفاده قرار می گیرند.
همچنین از ربات های دیگری برای بهینه سازی باله های هواپیما استفاده می شود. این ربات ها جریان هوا را روی ساختارهای مختلف باله هواپیما اندازه گیری کرده و به این ترتیب، حالت بهینه برای باله ها را تعیین می کنند. شرکت خودروسازی نیسان یک خودروی مفهومی رباتیک با نام اپورو (EPORO) را طراحی کرده که می تواند در کنار خودروهایی مشابه به حرکت درآمده و به نوعی رفتار برخی جانداران نظیر ماهی ها را که به صورت گروهی در مسیری مشخص حرکت می کنند، شبیه سازی کند. از آنجا که حرکت ماهی ها در کنار هم به گونه ای است که با وجود تعداد زیادشان با یکدیگر برخورد نمی کنند، این خودروی رباتیک در آینده می تواند در بزرگراه ها و مسیرهای مختلف مورد استفاده قرار گرفته و با ارتباط با سایر خودروهای مشابه، احتمال بروز تصادف را به حداقل رساند. این پروژه بخشی از طرح بزرگ شرکت نیسان با عنوان فناوری های سپر ایمنی (Safety Shield Technologies) است که هدف از آن، ایمن تر کردن راه ها و نیز وسایل نقلیه در آینده است. این شرکت می خواهد با طراحی خودروهای هوشمند و خودکار به این هدف دست یابد.