چهارشنبه ۱۸ مهر ۱۴۰۳
يکشنبه ۴ تیر ۱۳۹۶ 4679 0 1

عضو هیات علمی دانشگاه لتبریج کانادا گفت: با تلاش اساتید، دانشمندان و محققان ایرانی علوم ریاضی در 2 دهه گذشته، شاهد تغییرات و پیشرفت های چشمگیر و گسترده در این علوم هستیم.

آشنایی با مسائل جالب تاریخ ریاضیات ایرانی اسلامی

تاریخ ریاضیات ایرانی اسلامی دارای مسائل قابل توجه و جالبی است که آشنایی با آنها علاوه بر کاربرد در آموزش ریاضی، منجر به روند توسعه ای آن و افزایش انگیزه و شوق مطالعه ریاضی می شود. تاریخ ریاضیات حوزه‌ای از مطالعات است که به منشاء اکتشافات در ریاضی و تحقیق و تفحص بر روی روش‌های ریاضی و یادداشت‌های ثبت شده پیشین می‌پردازد. 

ریاضیات در جهان اسلام به شیوه رسمی و مدون با محمد بن موسی خوارزمی در قرن دوم هجری قمری آغاز شد و پس از آن توسط دانشمندانی مانند بوزجانی، نصیرالدین طوسی، عمر خیام، غیاث الدین کاشانی، بهاء الدین عاملی و محمد بن حصار گسترش و دانسته‌های این دوران رفته رفته به غرب راه یافت.
 
خانه ریاضیات اصفهان در مقاله ای با عنوان ' آشنایی با نمونه‌هایی از مسائل جالب تاریخ ریاضیات اسلامی ' نوشته ' نرگس عصارزادگان ' به این موضوع پرداخته است.

در این مقاله با اشاره به 2 نمونه مساله جالب ریاضی در تاریخ ریاضیات ایرانی اسلامی عنوان شده است که استفاده از تاریخ ریاضی در آموزش می‌تواند به چند دلیل اهمیت داشته باشد از جمله اینکه ' به افراد اجازه می‌دهد تا فرایندهای ریاضی حل مسأله و ساختن برهان‌ها را تجربه کنند ' و ' درک ماهیت ریاضی یعنی اینکه ریاضیات هیچگاه پایان نمی‌یابد و همیشه ایده‌هایی برای بسط وجود دارد را گسترش می‌دهد'.

افراد با بررسی تاریخ ریاضی، مشاهده می‌کنند که پایان یک کار ریاضی توسط یک ریاضیدان می‌تواند نقطۀ آغاز مطالعات بعدی در ریاضی باشد یعنی به روند توسعه‌ای ریاضیات پی می‌برند. همچنین بررسی کارهای ریاضیدانان ایرانی باعث افزایش اعتماد به نفس فراگیران می‌شود و انگیزه و شوق مطالعه در ریاضیات در افراد افزایش می‌یابد.

در این مقاله با بیان اینکه ' اشاره به تاریخ ریاضی در کتاب‌های درسی دوره‌ها و پایه‌های مختلف در کشور ما منحصر به معرفی یک ریاضیدان و یا چاپ عکس ریاضیدان‌ها پشت جلد کتاب‌های درسی است '، تصریح شده است: ' برغم داشتن پیشینۀ غنی در ریاضیات اسلامی و ایرانی، فارغ التحصیلان مدارس ما کمترین اطلاعاتی در رابطه با روند شکل‌گیری و پیشرفت ریاضیات در ایران و جهان ندارند بنابراین ضروری است جهت آشنا کردن معلمان و دانش‌آموزان با زمینه‌هایی که می‌تواند در ارتباط با استفاده از تاریخ ریاضی در آموزش مؤثر باشد اقداماتی صورت پذیرد'.

از جمله این اقدامات برای استفاده از تاریخ ریاضی در آموزش می توان به کار کردن با منابع اصلی تاریخی (که می‌تواند شامل تصاویر یا کپی متن اصلی کتاب‌ها باشد)، کاربرد روش‌ها یا الگوریتم‌های قدیمی (برای مثال الگوریتم یافتن اعداد تام و متحابه)، استفاده از ریاضیات بازآفرینی شده ( Recreational Mathematics) و استفاده از ریاضیات قومی اشاره کرد.

همچنین اجرای بازی‌های ریاضی، معماها و ریاضیات سرگرم کننده که در تاریخ ریاضی یافت می‌شود، ریشه‌یابی نامگذاری مفاهیم ریاضی (برای مثال ریشه نامگذاری log چیست)، بررسی روند کشف و شکل گیری مفاهیم ریاضی (برای مثال انتگرال)، بررسی ارتباط‌های تاریخی ریاضی با سایر علوم و بررسی رابطۀ هنرهای اسلامی به ویژه کاشی کاری با هندسه نیز می تواند برای استفاده از تاریخ ریاضی در آموزش بکار گرفته شود.

در این مقاله به 2 نمونه مسالۀ جالب توجه از تاریخ ریاضی ایرانی و اسلامی اشاره شده است که یکی از آنها ' تقسیم یک زاویۀ قائمه به پنج زاویۀ مساوی تنها با استفاده از پرگار و خط کش غیرمدرج' است.

تقسیم یک زاویه قائمه به پنج زاویۀ 18 درجه با استفاده از خط کش غیرمدرج و پرگار در گذشته برای رسم گره‌های مربوط به الگوهای کاشی‌کاری و هنرهای اسلامی به کار می رفته است که یکی از آن الگوها ' رز 10 پر' نام دارد.

تقسیم یک زاویە قائمه به 6 زاویە مساوی تنها با استفاده از پرگار و خط کش غیرمدرج نیز از دیگر مسائل جالب تاریخی ریاضی ایرانی اسلامی است. این روش نیز در گذشته برای ساخت برخی الگوهای هندسی از جمله ' رز 12 پر ' به کار می رفته است. جزئیات این 2 روش در پایگاه اینترنتی خانه ریاضیات اصفهان به نشانی mathhouse.org در دسترس است. 
 
خانه ریاضیات اصفهان، به عنوان نخستین خانه ریاضیات ایران و جهان به دنبال تشکیل ستاد ملی سال جهانی ریاضیات در سال 1377 آغاز به کار کرد. این مرکز به عنوان واحدی غیردولتی زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و با هدف آماده ­سازی نوجوانان و جوانان برای تحقق اهداف فرهنگی آموزشی، ارتقای کیفیت آموزش ریاضی و بهبود روش­ها و پژوهش­های علمی کاربردی جهت ارتقاء دانش ریاضی فعالیت می کند. 
منبع
ایرنا

آی هوش: گنجینه دانستنی ها و معماهای هوش و ریاضی

نظراتی که درج می شود، صرفا نظرات شخصی افراد است و لزوماً منعکس کننده دیدگاه های آی هوش نمی باشد.
آی هوش: مرجع مفاهیم هوش و ریاضی و انواع تست هوش، معمای ریاضی و معمای شطرنج
 
در زمینه‌ی انتشار نظرات مخاطبان، رعایت برخی موارد ضروری است:
 
-- لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
-- آی هوش مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
-- آی هوش از انتشار نظراتی که در آنها رعایت ادب نشده باشد معذور است.
-- نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
 
 
 
 

نظر شما

پرطرفدارترین مطالب امروز

قواعد بخش پذیری بر اعداد  1 تا 20
هندسه های نااقلیدسی
حذف گاوسی
زندگینامه بزرگان روان شناسی: فردریش فروبل
هندسه اقلیدسی و نااقلیدسی
زندگینامه بزرگان ریاضی: كوشیار گیلانی
طنز: حرکات موزون با ریاضی
ويژگى‏هاى كودكان تيزهوش
تحول یادگیری با چیدمان کلاس