هوش هیجانی قدرتمند است.
احساسات می توانند بسیار قدرتمند باشند تا حدی که بر عقل و تفکر سایه بیندازند، روابط اجتماعی را شکل دهند و رفتار آدمی را کنترل کنند. هوش هیجانی کمک می کند که ما با این قدرت درونی خود مرتبط شویم و جوانب مختلف احساسات خود را بشناسیم و به کار ببریم. در واقع می توان هوش هیجانی را به توانایی انسان در درک، مدیریت و ابراز احساسات به صورت سالم و سازنده اطلاق کرد. اما هوش هیجانی تنها قابلیتی مربوط به درون شخص نیست بلکه توانایی درک و عکس العمل نسبت به احساسات دیگران نیز در حوزه نفوذ هوش هیجانی قرار دارد. به عبارت دیگر هوش هیجانی نه تنها به ما در درک احساسات و کنترل آن ها کمک می کند بلکه به ما قدرت همدلی و ارتباط با احساسات دیگران را نیز می دهد و اگر به خوبی مدیریت شود، انسان با آگاهی بیشتری نسبت به وضعیت درونی خود و احساسات دیگران نظارت و کنترل خواهد داشت.
تحقیقات بسیاری در این زمینه نشان می دهد که هوش هیجانی رابطه قوی تری با موفقیت در زندگی دارد. سابقا تصور می شد هوش شناختی IQ که به عنوان بهره هوشی یا هوشبهر شناخته می شود، ضمن موفقیت فرد در مراحل مختلف زندگی اوست اما سالها بعد با کشف ویژگی های و خصایص هوش هیجانی تحقیقات ثابت کرد که آنچه انسان را در مراحل مختلف زندگی به موفقیت می رساند بیش از آنکه در گرو هوش شناختی باشد به میزان هوش هیجانی وابسته است. بسیاری از ما افرادی را می شناسیم که از نظر سطح تحصیلات و سواد در بالاترین رده هستند اما از قابلیت ها و توانایی لازم برای ارتباط با دیگران و در نتیجه موفقیت در محیط کار و زندگی شخصی برخوردار نیستند و بالعکس افرادی با تحصیلات اندک را می شناسیم که در کار و زندگی بسیار موفق تر از دیگران هستند.
هوش هیجانی به طور مستقیم با قابلیت هایی نظیر همدلی، عزت نفس، اعتماد به نفس، خودآگاهی و انعطاف پذیری ارتباط دارد این قابلیت ها، امکان رسیدن به موفقیت را در زندگی هر انسانی تضمین می کنند و واضح است افرادی که از هوش هیجانی بالاتری برخوردار هستند تا چه میزان می توانند با تکیه بر قابلیت های اجتماعی و عاطفی خود در زندگی موفقیت کسب کنند. هوش هیجانی به فرد کمک می کند به روشنی و سادگی با دیگران ارتباط برقرار کند، روابط مستحکم و فعالی در محیط کار با همکاران و مدیران و زیردستان خود داشته باشد و تقریبا همه این را به خوبی می دانند که داشتن روابط اجتماعی قوی در محیط کار ضامن موفقیت شغلی در جهان امروز است. از این گذشته هوش هیجانی به فرد کمک می کند به خود انگیزه پیشرفت و حرکت بدهد، مشکلات را پشت سر بگذارد، مسائل پیچیده را حل کند، ناامید نشود و به اهداف خود جامه ی عمل بپوشاند.
چرا هوش هیجانی مهم است؟
آیا تاکنون احساس غم، افسردگی، اضطراب یا خشم کرده اید؟ آیا هرگز به صورت تکانشی و بدون فکر، حرفی را زده یا عملی را انجام داده اید که بعدا پشیمان شده باشید؟ آیا هرگز احساس کرده اید که احساسات خود را از دست داده، بی انرژی و دلزده از همه چیز هستید؟ آیا در روابط خود با دیگران دچار مشکل و تنش هستید؟ آیا حس می کنید زندگی عاطفی شما پر افت و خیز و نامتعادل است؟ اگر تمام یا هر یک از این احساسات را تجربه کرده اید باید بدانید که تمام این موارد دقیقا با هوش هیجانی شما در ارتباط است.
اگر حس می کنید زندگی نامتعادل و دو قطبی دارید: باور کنید که زندگی نمی تواند همیشه در اوج یا همیشه در قعر باشد. هرچه بیشتر با درون خود و احساسات خود آشنا شوید، بیشتر می توانید تعادل عاطفی را به زندگی خود ببخشید. آشنایی و ارتباط برقرار کردن با احساسات مختلف کمک می کند زندگی تان از تعادل بیشتری برخوردار باشد.
اگر عموما از حرف ها یا کارهایی که می کنید احساس پشیمانی دارید: اگر حس می کنید که کاش زندگی هم دکمه برگشت به عقب را داشت و می توانستید گذشته را پاک کنید و اشتباهات خود را از بین ببرید، در این صورت باید بیشتر با احساسات درونی خود مرتبط شوید. رشد هوش هیجانی باعث می شود بتوانید هنگام بروز استرس یا در شرایط دشوار، صبر و طمأنینه خود را حفظ کنید و به سرعت از کوره در نروید و کمتر پشیمان شوید.
اگر حس می کنید انرژی ندارید و فرسوده هستید: اگر بدون اینکه بیمار باشید یا مشکلی جسمی داشته باشید احساس خستگی و بی حوصلگی دارید، احتمالا افسرده شده اید. اگر بتوانید نسبت به احساسات خود آگاهی بیشتری کسب کنید با شناخت حس و حال درونی خود قادر خواهید بود، شرایط زندگی را تغییر دهید و کاری برای خود انجام دهید. معمولا افرادی که دچار افسردگی می شوند تا مدت ها خودشان متوجه مشکل خویش نیستند و این مسئله شدت و حدت بیماری را افزایش می دهد.
اگر فکر می کنید مردم به برقراری ارتباط با شما علاقمند نیستند: روابط اجتماعی ساده نیست. برای اینکه بتوانید دوستان خوبی دور و بر خود داشته باشید، نیاز به داشتن برخی قابلیت ها دارید. باید بتوانید اعتماد آنها را جلب کنید و این از طریق درک احساسات آنها ایجاد می شود باید بتوانید احساسات و عواطف دیگران را به درستی درک کنید و عکس العمل مناسب نشان دهید. بنابراین تقویت هوش عاطفی به شما کمک خواهد کرد دوست بهتری برای دیگران باشید و از مصاحبت با دیگران نیز لذت ببرید.
اگر با وجود هوش بالا و تلاش زیاد هنوز هم کاری از پیش نمی برید: گاهی موفقیت در محیط شغلی به چیزی بیشتر از هوش درس خواندن و تلاش و کار زیاد وابسته است. با تقویت هوش هیجانی خود هر چه بیشتر می توانید با شناخت احساسات خود و دیگران روابط عمومی خود را تقویت کنید و به موقعیت های شغلی بهتری برسید.
اگر مردم شما را یک ربات بی احساس لقب داده اند: ممکن است از این جهت باشد که شما سعی می کنید بیش از اندازه بر احساسات خود کنترل داشته باشید و نگران هستید که مبادا با ابراز احساسات، مورد قضاوت دیگران قرار بگیرید. اما ابراز احساسات یکی از قابلیت های مهم هوش هیجانی است. هوش هیجانی به شما کمک می کند بدانید کجا باید احساسات خود را کنترل کنید و کجا باید آنها را به چه شکلی ابراز نمائید.
خبر خوب این است که هوش هیجانی در طول زندگی می تواند تقویت شود و رشد کند. بنابراین اگر حس می کنید هوش عاطفی- هیجانی بالایی ندارید، نگران نباشید با سعی و تلاش و دقت می توانید هوش هیجانی خود را تقویت کنید و هر چه بیشتر نسبت به احساسات درونی خود آگاهی کسب کنید و همین طور با درک احساسات دیگران، روابط اجتماعی خود را نیز گسترش دهید.