احسان یارشاطر / مهرنامه، شماره ۱۶، آبان ۱۳۹۰
زنده‌یاد غلامحسین مصاحب که ریاضی‌دانی متبحر و ورزیده بود هنگامی که به پیشنهاد زنده‌یاد همایون صنعتی‌زاده کار تدوین «دائره‌المعارف فارسی» را پیش گرفت، دقت نظر که از صفات برجسته‌ی او بود بسیار کارساز شد.
اهمیت این دائره‌المعارف به خصوص در مقالات موجز و دقیق آن درباره‌ی تاریخ و جغرافیا و شهرها و ایالات و بزرگان علم و ادب و سیاست در ایران بود که با نظامی معین و به صورتی فشرده و خالی از حشو و زوائد با راهنمایی دکتر مصاحب به رشته تحریر درآمده بود. نویسندگان فاضلی مثل ایرج افشار، دکترعباس زریاب خوئی، دکتر مهدی بیانی، دکتر ایرج ایمن، رضا اقصی، احمد افشار شیرازی، مهندس علیقلی بیانی، دکتر آوانس حق‌نظریان، دکتر عباس دواچی، دکتر هوشنگ دولت‌آبادی، دکتر محمد معین، دکترعبدالحسین زرین‌کوب، احمد حسین عدل، مصطفی فاتح، دکتر غلامحسین صدیقی، حسین گل‌گلاب، دکتر شمس‌الملوک مصاحب، دکتر مهدی محقق، دکتر محمدجعفر محجوب، دکتر مهدی فروغ، سلیمان حییم، دکتر عباس اکرامی، دکتر محمدتقی مصطفوی، محمد پروین گنابادی، و دکتر مهدی مقدم که در حقیقت برگزیدگان دانشمندان جوان‌تر ایران در علوم انسانی بودند از طرف دکتر مصاحب برای تالیف مقالات به همکاری دعوت شده بودند. برای مسائل عمومی، مقالات لازم از دانشنامه وایکینگ دانشگاه کلمبیا (The Columbia Viking Encyclopaedia) که آن نیز دائره‌المعارفی موجز و در خور اطمینان است، ترجمه می‌شد.
آنچه در این دائره‌المعارف بی‌درنگ به چشم می‌خورد نظام مشخصی بود که بر سراسر آن رعایت می‌شد و آن را از پرگوئی و اظهار فضل و شروع هر مطلب از خلقت آدم و افزایش مقدمه بر متن که در میان ما ایرانیان رواج داشت و هنوز هم گاه دیده می‌شود دور نگه می‌داشت و پیدا بود که ذهنی منطقی و نظامی سنجیده و روشن بر مدخل‌های آن حکومت دارد.
هنگامی که من در سال ۱۳۴۹ به تدوین و انتشار «دانشنامه ایران و اسلام» پرداختم دکتر مصاحب از کار «دائره‌المعارف فارسی» فارغ شده بود و بنابراین من از او و دکتر زریاب خوئی درخواست کردم که صورت نهائی مقالاتی را که از زبان‌های خارجی ترجمه می‌شد و عموماً توسط احمد آرام و احمد بیرشک به فارسی در می‌آمد از نظر بگذرانند تا از دقت و صحت آنها اطمینان حاصل شود. هر چند که بعدها دائره‌المعارف‌های بسیار مفصل‌تری مثل «دائره‌المعارف بزرگ اسلامی» و «دانشنامه جهان اسلام» و «دائره‌المعارف تشیع» به وجود آمد، اما فضل تقدم «دائره‌المعارف فارسی» دکتر مصاحب و درس صحت و دقتی را که وی به مولفان و ویراستاران داد نمی‌توان هرگز از نظر دور داشت. نام دکتر مصاحب پیوسته یادآور نظامی دقیق و تلاشی مشکور است.