سه شنبه ۱۸ فروردین ۱۳۹۴ 13320 0 5

حافظه فعال در فرایند پردازش و مدیریت هشیار اطلاعات برای انجام فعالیت های پیچیده شناختی همچون یادگیری، استدلال و درک مطلب نقش مهمی را ایفا می کند.

تقویت حافظه فعال

حافظه فعال¹ در فرایند پردازش و مدیریت هشیار اطلاعات برای انجام فعالیت های پیچیده شناختی همچون یادگیری، استدلال و درک مطلب نقش مهمی را ایفا می کند. از حافظه فعال به عنوان راهنمای مغز² نام برده می شود. مدت هاست که می دانیم حافظه نقش کلیدی در فرایند یادگیری دارد اما با تغییر تمرکز نظام آموزشی از حفظ کردن طوطی وار مطالب (حافظه منفعل) به سمت پر رنگ کردن نقش دانش و مهارت های مورد نیاز برای پردازش اطلاعات جدید، حافظه فعال مرکز توجه نظام آموزشی جدید قرار گرفته است.

امروزه تحقیقات بسیاری در زمینه شناخت ماهیت و نحوه عملکرد حافظه فعال انجام گرفته است. ولی باید بدانیم که اصطلاح حافظه فعال از حدود 50 سال پیش مورد استفاده قرار گرفت در دهه 70 و 80 قرن بیستم، رون شناس بریتالیایی، الن بدلی³ و همکارانش مدلی را برای عملکرد حافظه فعال ایجاد کردند که به مراحل و نحوه دریافت اطلاعات (داده های حسی) پردازش تصویری- فضایی و کلامی اطلاعات، و دسترسی به حافظه بلند مدت می پرداخت و از همه مهم تر انجام تمام این فرایند را بر عهده مدیر عامل مرکزی مغز (یا به اصطلاح همان حافظه فعال) گذاشتند.

حافظه فعال در مغز

مدیرعامل مرکزی مغز بر اطلاعات ورودی (داده های حسی) ما نظارت می کند و تعیین می کند کدام اطلاعات باید مورد توجه و تمرکز مغز ما قرار گیرد و کدام ها نادیده گرفته شود. همچون سایر فرایندهای پردازش شناختی مغز، مرکز حافظه فعال نیز در لوب پیشانی قشر مخ قرار دارد یعنی ناحیه ای از مغز که مسئول تفکر، حل مسئله و استدلال است. سایر بخش های مغز که بر عملکرد حافظه فعال تاثیر می گذارند عبارتند از هیپوکامپ⁴که در حافظه بلند مدت و جهت یابی فضایی نقش دارد و ناحیه بروکا⁵ که در سمت چپ لوب پیشانی قرار دارد و در پردازش زبانی و سیالی واژگان موثر است.

حافظه فعال در بسیاری از فعالیت های روزمره از جمله خواندن، حل مسئله و جابه جایی موثر است. جالب است بدانیم که برخی محققان نقش حافظه فعال را در موفقیت تحصیلی حتی بیشتر از هوشبهر می دانند. از جمله این افراد، تریسی و رانس آلووی⁶ نویسندگان کتاب "حافظه فعال: چگونه مغز فعال تر، باهوش تر و سریع تری داشته باشید"⁷، هستند آنها در بخشی از کتاب خود می نویسند، حافظه فعال، به مراتب بیشتر از هوشبهر⁸ می تواند موفقیت آکادمیک را تضمین نماید چرا که هوشهبر، از دانسته های شما تشکیل شده است در حالی که حافظه فعال چیزی است که به شما کمک می کند چگونه دانسته های خود را به کار ببرید (ص 16).

حافظه فعال یکی از کلیدی ترین مهارت های شناختی برای دانش آموزان و معلمان است. به عنوان یک آموزشگر، شما باید روزانه با چالش های ذهنی زیادی در گیر باشید از توجه به معلومات پیشین دانش آموزان گرفته تا اهداف درس، تنظیم فعالیت های آموزشی، زمان بندی، تاخیرها و توقف ها در ساعات درسی و غیره و غیره. دانش آموزان نیز باید از حافظه فعال خود برای درک معانی لغات هنگام مطالعه متن درسی، تصمیم گیری در مورد نحوه استفاده از عملیات ریاضی برای حل مسئله و توجه به صحبت های معلم و نوشته های پای تخته استفاده کنند.

تمرین هایی برای فعال نگه داشتن حافظه فعال

خبر خوب این است که راه هایی برای فعال نگه داشتن حافظه فعال وجود دارد بنابراین اگر شما یک معلم هستید می توانید از این تمرینات برای فعال نگه داشتن حافظه فعال دانش آموزان خود در کلاس درس استفاده کنید.

- تکرار کنید

یکی از ساده ترین راه ها برای فعال کردن حافظه این است که از دانش آموزان بخواهید هر آنچه شما گفته اید را تکرار کنند و یا به زبان خودشان بازگویی نمایند. نفس عمل گوش دادن و تکرار کردن آنچه شنیده اند، توجه آنها را به مطالب درسی جلب می کند و حافظه فعال آنها را درگیر می کند.

- بازی بسازید

نوجوانان و جوانان عاشق بازی و تفریح هستند. استفاده از بازی های آموزشی در میانه کلاس به بچه ها کمک می کند، ذهنشان را فعال نگه دارند و قدرت یادگیری خود را افزایش دهند.

- ارتباط دهید

بحثی را در کلاس آغاز کنید که ارتباطی را بین اطلاعات و مفاهیم جدید درس با معلومات سابق دانش آموزان ایجاد نماید. تلاش آگاهانه برای قرار دادن معلومات جدید بر بستر دانش پیشین، حافظه فعال را تقویت می نماید.

- تجسم کنید

استفاده از امکانات بصری برای تجسم کردن اطلاعات کمک می کند حافظه فعال همچنان فعال باقی بماند. برای مثال از دانش آموزان بخواهید مطالب درسی را در قالب جدول یا نمودار خلاصه کنند. تجسم کردن تصویری اطلاعات در کنار کلمات به حافظه فعال کمک می کند هر چه بهتر فرایند پردازش و ذخیره سازی اطلاعات را انجام دهد.

- درس بدهید.

از دانش آموزان بخواهید، به چند گروه تقسیم شوند و هر کسی مبحثی از مباحث درسی را برای بقیه تدریس کند. هیچ چیزی بیشتر از تدریس چیزی که می دانیم به فهم بیشتر و ماندگاری عمیق تر مطالب کمک نمی کند.

بیشتر بدانید...

The Working Memory Advantage: Train Your Brain to Function Stronger, Smarter, Faster

پی نوشت

1. working memory

2. brain's conductor

3. Alan Baddeley

4. hippocampus

5. Broca's area

6. Tracy and Ross Alloway

7. The Working Memory Advantage: Train Your Brain to Function Stronger, Smarter, Faster

Author: Tracy Alloway, Ross Alloway

Publisher: Simon & Schuster; Reprint edition (July 22, 2014)
ISBN-10: 1451650140
ISBN-13: 978-1451650143

8. IQ: Intelligence quotient

:: اختصاصی گروه تدوین محتوای آی هوش
استفاده از این مطلب و انتشار آن، با ذکر نام آی هوش و درج لینک www.ihoosh.ir بلامانع می باشد.

منبع

edutopia/ ترجمه اختصاصی آی هوش

کلمات کلیدی

حافظه حافظه فعال

سایر مطالب پیشنهادی آی هوش:

4631

دیدگاه رشد عصبی در آموزش و یادگیری

29154

ظرفیت حافظه کوتاه مدت چقدر است؟

9253

اضطراب ریاضی

5025

حافظه: نقش محرک ها در یادآوری

4934

تاثیر استرس بر حافظه

5275

بازی شادی هوشمندی

5038

هرگز از آلزایمر نترسید

7657

کافئین چه تاثیری بر حافظه و مغز دارد؟

9238

مکانیسم یادگیری توسط حافظه

5627

مغز و اختلال حافظه

4063

آیا حافظه عضلانی حقیقت دارد؟

13662

تئوری حافظه و يادگيری

آی هوش: گنجینه دانستنی ها و معماهای هوش و ریاضی

نظراتی که درج می شود، صرفا نظرات شخصی افراد است و لزوماً منعکس کننده دیدگاه های آی هوش نمی باشد.

آی هوش: مرجع مفاهیم هوش و ریاضی و انواع تست هوش، معمای ریاضی و معمای شطرنج

در زمینه‌ی انتشار نظرات مخاطبان، رعایت برخی موارد ضروری است:

-- لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
-- آی هوش مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
-- آی هوش از انتشار نظراتی که در آنها رعایت ادب نشده باشد معذور است.
-- نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.

نظر شما

ارسال