وقتی صحبت از ریاضی پیش از دبستان به میان می آید، فکر بسیاری به سراغ شمارش اعداد می رود. بسیاری از والدین فکر می کنند همین که کودک بتواند مثلا از 1 تا 10 را درست و به ترتیب بشمارد، کفایت می کند. اما باید بدانیم کودکان بسیار بیشتر از تصور ما می توانند مفاهیم و مباحث ریاضی را درک کنند. ریاضی پیش دبستانی از سرفصل های متعددی تشکیل شده است که هر کدام می توانند پایه درک ریاضی در سالهای آینده باشند.
آشنایی با اعداد
اولین قدم در هر درس ریاضی، آَشنایی با اعداد و ارقام است. کودکان دوره پیش دبستانی نه تنها با ترتیب صحیح شمارش با صدای بلند آشنا می شوند بلکه باید قادر باشند، اعداد را در هر شکل و صورتی در هر متنی پیدا و شناسایی کنند. کودکان باید بتوانند اعداد (0 تا 9) را با خمیربازی یا اسباب بازی ها درست کنند و به راحتی اعداد را بخوانند. چالشی که می توانید پیش روی کودکان قرار دهید این است که از آنها بخواهید هر تعداد عدد را که می توانند در مسیر حرکمت در خیابان ها، روی بیلبوردها، مغازه ها، روزنامه ها و هر جای دیگر پیدا کنند. جور کردن و وصل کردن اعداد مشابه در میان تعداد زیادی عدد که به صورت تصادفی چیده شده اند نیز می تواند از تمرینات ریاضی برای کودکان باشد.
محاسبات ریاضی
روشن است که ما هنوز به دنبال کشف رابطه E=mc2 یا جدول ضرب نیستیم اما محاسبات ریاضی مناسب برای کودکان پیش دبستانی، دسته بندی کردن اعداد و تقسیم آنها به گروه های مورد نظر است. برای مثال می توانید یک کیک را به چند قسمت تقسیم کنید و از او بخواهید قسمت ها را بشمارد یا در هر بشقاب دو قاچ از کیک را قرار دهد. یا از بین شکلات ها، تعداد مشخصی را سوا کند و در ظرف دیگری بریزد. حتی می توانید 6 بیسکوئیت به او بدهید و از او بخواهید آن را بین سه نفر از دوستانش تقسیم کند. این عملیات ساده، پایه درک ریاضی او را تشکیل خواهند داد.
اندازه گیری
نیازی به خط کش و متر نیست آموزش اندازه گیری و مقیاس ها برای کودکان قبل از دبستان باید به صورت کاملا طبیعی باشد برای مثال موقع صحبت کردن از زمان، به عقربه های ساعت اشاره کنید یا روی تقویم روز مورد نظر را علامت بزنید و از کلماتی نظیر دیروز، امروز و فردا استفاده کنید به طوریکه کودکان مفهوم آن را درک کنند. همچنین می توانید از وسایل هم شکل و هم اندازه برای اندازه گیزی طول وسایل منزل استفاده کنید برای مثال از کودک بخواهید طول میز را با چیدن قاشق ها اندازه بگیرد و بگوید طول میز به اندازه چند قاشق است؟ یا طول فرش به اندازه چند قدم است؟
اشکال
آموزش هندسه برای کودکان با آموزش اشکال آغاز می شود. شکل های اصلی مانند دایره، مربع، مستطیل و مثلث را می توان از سنین بسیار پائین به کودکان آموزش داد. بعد از اینکه شکل انتزاعی آن را روی کاغذ آموختند می توانید آنها را تشویق کنید شکل هایی که آموخته اند را در محیط اطراف خود پیدا کنند مثلا بگویند توپ یا پرچم چه شکلی است.
الگوها و مرتب کردن
درست کردن الگوهای ساده و دنبال کردن آن یکی از مهم ترین بخش های آموزش ریاضی در دوران پیش دبستانی و حتی دبستان است. این مهارت به آنها کمک می کند در آینده الگوهای تکرار شونده را در هر موقعیتی شناسایی کنند و در درک ریتم و آهنگ چه در موسیقی، چه ساختمان و معماری و چه سایر جوانب هنری کمک شایانی می کند. برای تقویت مهارت الگویابی، از رنگ ها استفاده کنید مثلا چند توپ رنگی را انتخاب کنید و به ردیف بچینید و از کودک بخواهید با توجه به الگو، رنگ توپ بعدی را انتخاب کنند. به زودی می توانید این کار را با اعداد و اشکال نیز انجام دهید.
برنامه آموزشی پیش دبستانی تنها برای آموزش الفبا و شمارش اعداد نیست، بلکه برای یاد دادن لذت یادگیری و کشف قوانین جهان برای کودک است. کودک در دوران پیش دبستانی با آزمودن دانش خود، مهارت های خود را گسترش داده و تقویت می کند و تشنه یادگیری بیشتر در دوران مدرسه می شود.