هفته نامه زندگی مثبت/ مریم سیفی در گفتگو با دکتر علص اصغر اصغرنژاد- روان شناس
بسیاری از افراد اعتقاد دارند هوش هیجانی بیشترین کاربرد و تاثیر را در زندگی روزمره دارد تا جایی که راز ماندگای بر سر یک شغل بیشتر به هوش هیجانی و نحوه مدیریت احساسات خود و دیگران مربوط است تا هوش عقلی و مهارت های تخصصی. برای تقویت هوش هیجانی نیز راهکارهایی وجود دارد که در ادامه می خوانید.
هوش هیجانی یعنی مدیریت چالش ها
هوش هیجانی به معنای مدیریت و درک احساسات است به طوری که باعث دورریختن تنش و استرس، برقراری ارتباط موثر با دیگران، رویارویی کارآمد با چالش های زندگی، درک اطرافیان و اصلاح تنش ها و به طور کلی درگیری هایی است که در طول زندگی روزمره با آنها مواجه می شویم.
بنابراین اگر شخصی بتواند به گونه ای احساسات خود را مدیریت کند که این تعادل را در زندگی خود و محیط پیرامونش به وجود بیاورد، از هوش هیجانی برخوردار است. اگر افراد بتوانند احساسات خود را کنترل کنند و مدیریت کافی داشته باشند باعث جذب دیگران به سمت خودشان می شوند و این اتفاق باعث موفقیت شغلی و حرفه ای آنها خواهدشد، اما برای بالابردن هوش هیجانی تکنیک هایی وجود دارد.
از استرس دور شوید
برای اینکه بتوانید هوش هیجانی تان را تقویت کنید در اولین قدم باید خود را از استرس و تنش های دور کنید و از احساسات خود و دیگران آگاهی کامل داشته باشید. برای مثال وقتی در شرایط سخت و بحرانی قرار می گیرید باید خیلی سریع نسبت به احساسات خود آگاهی به دست آورید به نحوی که اجازه ندهید تعادل و وضعیت روانی تان به هم بریزد. اگر بتوانید سریع احساسات خود را شناسایی و آن را کنترل کنید مانع تصمیم گیری های غلط و واکنش های منفی و ناکارآمد خواهیدشد. کنترل استرس و تنش نیز به تمرین روزانه نیاز دارد و به سادگی به دست نمی آید، اما اگر بتوانید روی احساسات منفی مثل عصبانیت، اضطراب و خشم مدیریت داشته باشید باعث ایجاد تعادل در افکار و رفتارتان شده اید و این یعنی هوش هیجانی.
احساس تنش را عصبانیت و سایر احساسات منفی نشانه هایی دارند که اگر آنها را شناسایی کنید راحت تر می توانید کنترلشان کنید. برای مثال اگر شما فرد بصری هستید و در یک موقعیت استرس زا قرار گرفته اید تمرکز خود را روی موردی خوشایندتر معطوف کنید مانند یک شاخه گل و دیدن تصویری زیبا و آرمش بخش تا نقطه تمرکزتان را منحرف کنید. اگر بدنات گرم و ضربان قلبتان بیشتر شده سعی کنید نسبت به این نشانه ها آگاه باشید و کارهایی انجام دهید که باعث برطرف شدن علائم جسمی شما شوند.
طرز گفتن مهم تر از نوع کلمات شماست
ایجاد یک ارتباط خوب از ویژگی های یک فرد دارای هوش هیجانی است. هنگام صحبت به چشم های شخص مقابلتان نگاه و با آرامش و شمرده شمرده صحبت کنید. به تن صدایتان نیز توجه کنید که خیلی آرام و آهسته نباشد. توجه به نشانه های غیرکلامی نشان دهنده هوش هیجانی شما هنگام برقراری یک ارتباط است. هنگام صحبت از طنز و شوخی نیز استفاده کنید. شوخ بودن باعث از بین بردن کسالت در طرف مقابلتان می شود و اگر متعادل باشد محبوبیت شما را نیز به دنبال دارد.
باهوش ها درگیر بحث نمی شوند
همه افراد در طول زندگی ممکن است با شرایطی روبرو شوند که در آن درگیر یک بحث خانوادگی، شغلی یا دوستانه شوند، اما درگیرشدن در مشاجره و بحث باعث تلف شدن انرژی می شود خصوصا اگر موضوع بحث بسیار بی اهمیت باشد. خود شما بهترین کسی هستید که می تواند تشخیص دهد کدام بحث باارزش و کدام بی مورد است.
از بحث های بی مورد به خاطر خودتان هم که شده دوری کنید تا باعث تلف شدن انرژیتان نشوید. ممکن است در یک بحث به این نتیجه برسید که با وجود توضیحات منطقی و مستند شما شخص مقابلتان به هیچ وجه زیر بار نمی رود و سرسختانه در موضع گیری خود باقی مانده است. در این مواقع حتی اگر نمی توانید شخص مقابلتان را قانع کنید بهتر است حداقل از ادامه بحث خودداری کنید.
ببخشید
در زندگی هر شخصی کدورت و رنجش از دیگران دیده می شود و همه ما در بخش هایی از زندگی ما توسط کسی مورد آزار و رنجش قرار گرفته ایم، اما ماندن در احساسات گذشته هیج فایده ای برایتان ندارد. فراموش کردن خطاهای دیگران بیشتر به خاطر خودتان است تا دیگران. بنابراین اگر می خواهید هوش هیجانی تان را تقویت کنید اتفاقات تلخ و آزاردهنده ای را که درگذشته برایتان افتاده فراموش کنید و آرامش را به خودتان برگردانید.
دیگران را درک کنید
درک کردن دیگران یعنی خودتان را جای دیگران بگذارید تا از دیدگاه آنها به موضوع نگاه کنید. هرچند به صورت کامل هرگز هیچ شخصی نمی تواند مانند دیگران فکر کند چون همه افراد در محیط متفاوتی رشد کرده اند اما درک موقعیت افراد دیگر باعث می شود بهتر بتوانید آنها را درک کنید و کمتر به قضاوت های عجولانه روی آورید.
شادی را وابسته به چیزی ندانید
بسیاری از افراد شادی و آرامش خود را در گرو اموال و دارایی های مادی می دانند و بدون داشتن آنها شاد نیستند، اما افرادی که هوش هیجانی دارند شادی خود را وابسته به چیزی نمی دانند و این موضوع به دلیل کنترل آگاهانه احساساتشان است. افراد باهوش هیجانی اغلب افراد شادی هستند و این شادی را از هدیه و دریافت های بیرونی ندارند بلکه شادی را با همه وجود در خودشان حس می کنند.
هوش هیجانی 4 ویژگی دارد:
- خودآگاهی
یعنی فرد نسبت به احساسات خود آگاهی داشته باشد و به خوبی بداند این احساسات چگونه افکار و رفتارش را تحت تاثیر قرار می دهد. شخص خودآگاه نسبت به ضعف ها و نقاط قوت خود به خوبی آگاه است و اعتماد به نفس لازم را دارد.
- مدیریت خود
مدیریت و کنترل احساسات به صورت مثبت و موثر به گونه ای که فرد را قادر به تغییر شرایط پیرامونش کند.
- آگاهی اجتماعی
شخصی که آگاهی اجتماعی دارد می تواند نیازها، عواطف و احساسات دیگر افراد را به خوبی درک کند و با افراد و گروه های اجتماعی مشارکت و احساس آرامش کند.
- مدیریت روابط
نوعی دیگر از هوش هیجانی مدیریت روابط است؛ یعنی فرد می تواند به خوبی ارتباطی را شکل دهد و آن را حفظ کند، به خوبی در مناسبات اجتماعی پیرامونش شرکت کند و از عهده اصلاح و مدیریت چالش های پیرامونش بربیاید.