شاید شما هم تصویر یک کودک باهوش، کم‌حرف با یک عینک گرد بزرگ روی صورت که در اکثر فیلم‌ها و داستان‌های کودکان به عنوان مغز متفکر و نابغه کوچک معرفی می‌شود را به خاطر داشته باشید. این تصویری است که به البته به طور اغراق‌آمیزی، هوش منطقی-ریاضی را نمایش می‌دهد.
هوش منطقی-ریاضی بیش از هر نوع هوش دیگری شناخته شده است. این هوش به توانایی ذهنی ما در تفکر منطقی و حل مسئله بر می‌گردد. این هوش اغلب به توانایی کلامی وابستگی ندارد یعنی ممکن است با یک فرایند ذهنی دقیق و البته سریع، نظم منطقی موجود بین اجزای یک مسئله را کشف کنیم و قبل از اینکه بخواهیم مراحل پردازش ذهنی خود را توضیح دهیم، مسئله را حل کرده باشیم.
افرادی که دارای هوش منطقی-ریاضی بالا هستند، به طور معمول عاشق تفکر و حل مسئله هستند. در هر مسئله‌ای به دنبال الگوها و الگوریتم‌ها می‌گردند و از تجزیه و تحلیل و آنالیز مسائل لذت می‌برند. این افراد به شدت منطقی و واقع گرا هستند و در هر مسئله‌ای به دنبال کشف نظم، قاعده و قانون و روابط علت و معلولی می‌گردند.
هوش ریاضی-منطقی قبل از مطرح شدن تئوری هوش‌های چندگانه به عنوان اصلی‌ترین جنبه هوش یا حتی "هوش خام" شناخته می‌شد و بسیاری این هوش را سنگ بنای اندازه‌گیری هوش انسان می‌دانستند. اما امروزه هوش ریاضی تنها جنبه‌ای از انواع هوش انسان تلقی می‌شود که موقعیتی برابر با سایر مولفه‌های هوش دارد.
ویژگی‌های این هوش:
استدلال خطی: به دنبال نظم و ترتیب در جهان هستند.
استدلال عینی: کل را به اجزای تشکیل‌دهنده آن تجزیه می‌کنند.
استدلال انتزاعی: از نمادها برای توضیح ایده‌ها استفاده می‌کنند.
رابطه علّی: به دنبال پیدا کردن علت و معلول هستند.
عملیات پیچیده: الگوریتم‌های پیچیده و عملیات حل مسئله دقیق دارند.
دانش‌آموزان با هوش منطقی-ریاضی بالا:
- به دنبال نظم و ترتیب هستند.
- استدلال علمی دارند.
- روابط را کشف می‌کنند.
- از آزمون تئوری‌ها لذت می‌برند.
- عاشق حل معما و پازل هستند.
- در حساب و کار با اعداد عالی هستند.
- برای حل مسئله برنامه دهنی دارند.
- ایده‌های انتزاعی را آنالیز می‌کنند.
- با توابع به خوبی کار می‌کنند.
- عملیات ذهنی در حیطه ریاضی-منطق را به سرعت و دقت انجام می‌دهند.
پرورش هوش منطقی-ریاضی در کلاس درس:
- کلاس درس را به طور درونی و بیرونی منظم کنید.
- ملاک‌های ارزیابی را در آغار هر فعالیت مشخص کنید.
- تکالیف با سوالات باز و روش حل مسئله خلاقانه ارائه دهید.
- فعالیت مبتنی بر هوش جانبی را در برنامه درسی بگنجانید.
- از دانش‌آموزان بخواهید فرضیه‌های خود را از طریق آزمایش اثبات کنند.
- در کلام خود از استدلال قیاسی و استدلال استقرائی استفاده کنید.
- مشوّق بحث‌های کلاسی باشید.
- معما طرح کنید.
- اهداف کوتاه‌مدت و قابل‌دستیابی برای هر کلاس تعیین کنید.
- از دانش‌آموزان برای تعیین ملاک‌های ارزیابی کمک بگیرید.
تکنولوژی و ابزارهایی برای کمک به پرورش هوش منطقی-ریاضی:
- سخنرانی
- مکعب روبیک
- پازل‌های منطقی-ریاضی (مداد-کاغذی و دیجیتال)
- زبان‌های برنامه نویسی
- تکالیف حل مسئله
- ماشین‌حساب‌های گرافیکی
- خط‌کش‌های مهندسی
- جورچین‌ها