انتظار به آواز در آمدن سرودی که بوی مهر می‌دهد در آخرین روزهای تابستان برای کوچک و بزرگ شادی بخش است. پاییزی که قرار است بار دیگر برای ذهن تشنه دانش آموزان، باران شود و خاطره لبخند زدن به دنیایی پر از رنگ و شادی را برای بزرگترها تداعی کند. این روزها، هیجان تمام نشدنی دانش آموزان برای خرید اسباب مدرسه و دل مشغولی‌های والدین که با فرزندان شان همگام شده‌اند، خبر از تولد دوباره پاییز می‌دهد. به عقیده کارشناسان حوزه علوم اجتماعی و سلامت ، خرید‌های آستانه سال تحصیلی که با مدیریت و برنامه ریزی قبلی انجام می‌شود، نقش مهمی در فراهم کردن آمادگی لازم دانش آموزان برای ورود به مدرسه را دارد. در نظر گرفتن معیارهایی که به حفظ سلامت جسمانی و روانی دانش آموزان اشاره دارد، توصیه کارشناسان برای مدیریت یک خرید آگاهانه و کم تنش است.
کوله پشتی‌های استاندارد
دکتر هومن مینونژاد متخصص آسیب شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی، انتخاب کوله پشتی مناسب برای دانش آموزان را یکی از نکات مهم در پیشگیری از ایجاد نارسایی‌های فیزیکی معرفی کرده و معتقد است کوله پشتی‌های سنگین عوارض زیادی برای کودکان و نوجوانان ایجاد می‌کنند و بر اساس آمارهای انجام گرفته، ریشه بسیاری از دردهای کمر، گردن و شانه دانش آموزان را می‌توان در استفـــــــاده از کوله پشتی‌های سنگین وهمچنین استفاده نامناسب از آنها جست‌و‌جو کرد. این متخصص ادامه می‌دهد، کوله پشتی‌های سنگین و نامناسب می‌توانند باعث بر هم خوردن راستای صحیح ستون فقرات شده و ایجاد ناهنجاری‌هایی مانند انحراف جانبی ستون فقرات یا همان کج پشتی را به دنبال داشته باشد . همچنین استفاده از کوله پشتی‌های سنگین می‌تواند با بر هم زدن تعادل و جابه جا کردن مرکز ثقل احتمال زمین خوردن دانش آموز را افزایش دهد.
پیشگیری از آسیب‌های فیزیکی
دکتر مینونژاد، توصیه می‌کند، کوله پشتی‌های انتخاب والدین باید دارای دو بند یا استرپ باشد، نباید فراموش کرد کوله پشتی هایی که دارای یک بند هستند وزن را فقط بر یک شانه منتقل می‌کنند و به همین علت می‌توانند با فشار آوردن غیر متناسب به شانه و ستون فقرات باعث دردهای عضلانی اسکلتی در شانه، گردن و سینه و کمر شوند. وی تأکید می‌کند، بندهای کوله پشتی بهتر است پهن باشند چرا که‌بندهای پهن با پخش کردن وزن کوله پشتی بر روی سطحی وسیع تر از فشار بیشتر به شانه و ستون فقرات جلوگیری می‌کنند. همچنین در صورت امکان تهیه کوله پشتی‌های چرخ دار برای دانش آموزان کم سن تر باید در اولویت‌های خرید والدین قرار بگیرد. به توصیه دکتر مینونژاد، بهتر است والدین کوله هایی را برای فرزندان شان تهیه کنند که از بندهای کمری در طراحی و ساخت آن استفاده شده باشد. بند کمری در کوله پشتی باعث می‌شود مقداری از فشار وارد بر کمر کاهش یافته و به مفاصل لگن و ران منتقل شود. از طرف دیگر بهتر است که کوله پشتی دارای فضاهای متعدد برای نوشت افزار و کتاب باشد تا با پخش وزن وسایل داخل کوله پشتی از آسیب به بدن پیشگیری شود.
وزن مناسب هنگام خرید کوله مناسب
دکتر هومن مینونژاد، معتقد است، وزن مناسب کوله پشتی پر شده باید حداکثر بین 10 تا 15درصد وزن بدن دانش آموز باشد. به عنوان مثال اگر دانش آموزی 40 کیلو است وزن کوله پشتی و وسایل آن حداکثر باید 4 تا 6 کیلوگرم باشد از طرف دیگر دانش آموز باید با کوله پشتی راحت بوده و صاف بایستد. در صورتی که دانش آموز هنگام حمل کوله پشتی به سمت جلو یا عقب متمایل شود نشان دهنده سنگین بودن کوله پشتی برای اوست. عضو هیأت علمی دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تهران ادامه می‌دهد، بهتر است وسایل سنگین تر در داخل کوله پشتی نزدیک به تنه قرار گیرند و دانش آموزان حتماً هر دو بند کوله پشتی را همزمان روی دوش قرار دهند تا از وارد آمدن فشارهای نامتقارن به شانه و ستون فقرات جلوگیری شود، همچنین بندهای شانه‌ای بخوبی محکم شوند که این مسأله به بالاتر آمدن کوله پشتی و قرار گرفتن آن در محل مناسب کمک می‌کند. همچنین باید توجه داشت محل مناسب برای قرار گرفتن کوله پشتی حدود یک تا دو سانتی متر بالای لگن یا همان تاج‌های خاصره است.
بهترین انتخاب برای تهیه نوشت افزار
دکتر عاطفه کیانی‌نژاد، روان شناس بالینی در خصوص نقش والدین در خرید نوشت افزار و وسایل مورد نیاز دانش آموزان در آستانه سال تحصیلی می‌گوید، اهمیت دادن به خرید اسباب مدرسه یکی از وظایف اصلی والدین به شمار می‌رود که بهتر است مطابق با عرف مرکز تحصیلی و سلیقه دانش آموز انجام شود. این روان شناس با تأکید بر اهمیت توجه به نظر کودک و نوجوان در هنگام خرید ادامه می‌دهد، خرید هایی که در آستانه سال تحصیلی انجام می‌شود برای اکثر دانش آموزان هیجان انگیز بوده و نادیده گرفتن آنها در انتخاب وسایل شخصی شان ، آسیب هایی را به همراه خواهد داشت.
به عقیده دکتر کیانی‌نژاد، دانش آموزان کم سن و سال بخصوص در نخستین سال‌های تحصیلی ممکن است در انتخاب با مشکل مواجه شوند، از این رو والدین بهتر است، از میان دو یا سه گزینه مورد تأیید خود از آنها بخواهند تا نظرشان را اعلام کنند. رنگ‌های شاد و طرح هایی که برای کودک یادآور لحظات شیرین است، بهتر است در گزینه‌های انتخابی والدین لحاظ شود.همچنین در صورتی که رنگ یا طرح مورد نظر کودک با سلایق والدین همخوانی ندارد، توصیه می‌شود پدر و مادران به خواسته فرزندشان احترام گذاشته و با توجه به امکانات موجود، سلیقه او را برای خرید در اولویت قرار دهند.
کنترل دلمشغولی‌ها
کاهش دلمشغولی هایی که والدین را در آستانه سال تحصیلی درگیر می‌کند با مدیریت بودجه و آموزش خرید صحیح به کودکان امکان پذیر است . به عقیده روان شناسان، از یک طرف بهتر است کودکان با مشکلات اقتصادی والدین درگیر نشده و از دوران کودکی مفاهیمی مانند فقر و پایین بودن درآمد والدین ذهن شان را مشغول نکند و از طرف دیگر بهتر است کودکان با مفاهیمی مانند مدیریت خرید و استفاده از پول توجیبی، پس انداز و تبعات مصرف گرایی و تجمل گرایی آشنا شوند. عاطفه کیانی‌نژاد روان شناس بالینی، تأکید می‌کند توصیه می‌شود والدین هنگام خرید از عباراتی مانند «بودجه کافی نداریم یا انتخابت در محدوده توان مالی خانواده نیست» استفاده نکنند. همدلی کردن با خواسته‌های کودک و درک نیازهای او از سوی والدین با ارائه پاسخ هایی مانند «فعلاً شرایط مالی خانواده اجازه نمی‌دهد تا وسیله مورد دلخواهت را تهیه کنی»، موجب می‌شود تا کودک برای رسیدن به اهدافش امیدوار باقی بماند، به این معنا که از یک سو همدلی والدین به او امیدواری می‌بخشد و از سویی دیگر، کودک با محدودیت هایی که در خانواده وجود دارد آشنا می‌شود.
آموزش مدیریت اقتصادی به کودکان
این روان شناس بالینی تأکید می‌کند، مدیریت اقتصادی باید از همان نخستین سال‌های زندگی کودک به او آموزش داده شود؛ بهتر است والدین فرزندان شان را از 4 سالگی با مفهوم پس انداز آشنا کرده و با پرداخت پول توجیبی متناسب با سن، در مسیر رشد استقلال طلبی کودک همگام شوند . پرداخت پول توجیبی به کودکان کمک می‌کند تا وسایل مورد نیاز تحصیلی را که خارج از امکانات مالی خانواده است ، تهیه کنند یا در صورت گم کردن نوشت افزار، با استفاده از پول توجیبی، سهل انگاری شان را جبران کنند.
البته نباید فراموش کرد، فراموش کاری از خصوصیات کودکان تا سن 9 سالگی است و نباید آنها را به خاطر گم کردن اسباب مدرسه سرزنش کرد. دلداری والدین و همدلی کردن با آنها باعث می‌شود تا دانش آموزان دبستانی اعتماد به نفس بیشتری برای مراقبت از وسایل شان پیدا کنند و معمولاً کودک از وسایلی که با پول توجیبی خود تهیه می‌کند بیشتر مراقبت خواهد کرد.
آموزش خرید با تکنیک‌های نوین
تب مدگرایی و فخر فروشی دانش آموزان نسل حاضر در آستانه سال تحصیلی به یکی از دغدغه‌های والدین تبدیل شده و کم نیست شمار والدینی که از خواسته‌های تجمل گرایانه فرزندان شان شکایت داشته و نمی‌دانند چگونه نیازهای فرزندان شان را که خارج از امکانات مالی خانواده بوده و رنگ مصرف گرایی و چشم و هم چشمی گرفته است را پاسخگو باشند. عاطفه کیانی‌نژاد، روان شناس بالینی در خصوص آموزش خرید و کنترل پدیده تجمل گرایی در میان کودکان می‌گوید، رفتارهای کودکان عمدتاً از الگوبرداری و تقلید ناشی می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد، والدین مادی گرا و تجمل گرا ناخواسته پدیده مصرف گرایی را به فرزندان شان منتقل می‌کنند.
کودکان از طریق همانند‌سازی با رفتارهای غلط والدین، گروه دوستان و خویشاوندان، سبک زندگی معینی را انتخاب کرده و در پیش می‌گیرند، از طرف دیگر تحصیل کودکان در مراکز آموزشی که متناسب با وضعیت اقتصادی و درآمد والدین نیست ، برای پدر و مادرها دردسرساز خواهد شد بنابراین بهتر است گروه‌های هم‌سال متناسب با سطح فرهنگی و اقتصادی دانش آموزان انتخاب شود. این کارشناس ادامه می‌دهد، از طرف دیگر می‌توان تبعات عادات غلطی نظیر چشم و هم چشمی و تجمل گرایی را در قالب بازی‌های کودکانه و قصه گویی به کودکان آموزش داد. کودکان در بازی‌های خانوادگی با شیوه‌های درست مصرف کردن، خرید صحیح و تبعات تجمل گرایی آشنا شده و نیازهای خود را با سطح فرهنگی و اقتصادی خانواده هماهنگ می‌کنند. برای نمونه در یک بازی از کودک بخواهید تا نقش هم کلاسی اش را بازی کند و یکی از والدین نیز با ایفای نقش کودک خودخواه و مدگرا سعی کند تا فرزندشان را با آثار نامطلوب فخر فروشی آشنا کرده و احساساتشان را بیان کند. در واقع با کمک بازی و داستان گویی می‌توان همدلی کردن، مسئولیت پذیری، مدیریت اقتصادی و شیوه انتخاب و خرید صحیح را در آستانه سال تحصیلی به کودک آموخت و او را برای زندگی آینده آماده کرد.