کودکان توانایی تفکر را دارند و امکان رشد و پرورش مهارت های گوناگون را نیز دارا می باشند. کارآفرینی به عنوان موتور محرکه توسعه اقتصادی و اجتماعی نقش اساسی در فرایند توسعه جوامع دارد. لذا ایجاد و پرورش تفکر کارآفرینی در کودکان علاوه بر این که امکانپذیر می باشد، گامی مؤثر و مفید در جهت رشد و تعالی کشور عزیزمان نیز است.
تعاریف کارآفرینی:
تعاریف گوناگونی از کارآفرینی ارائه شده است که در اینجا به چند مورد از آنها اشاره می گردد.
-- کارآفرینی شکل ویژه ای از نوآوری است و عبارت از پیاده سازی موفقیت آمیز ایده های خلاق برای ایجاد کسب و کار جدید یا یک ابتکار جدید در درون کسب و کار موجود می باشد.
-- کارآفرینی فرایندی است که در آن اختراع به مرحله عمل درآمده و ایده ای خام به عملیاتی که از نظر اقتصادی معتبر می باشد، دگرگون شده است.
-- از نظر کرایزنر کارآفرینی بر بهره برداری از فرصت های کشف نشده تاکید دارد.
-- تیمونز کارآفرینی را خلق چیزی ارزشمند از هیچ تعریف می نماید.
تحقیقات کارآفرینی:
برای کارآفرینی ویژگی های مختلفی شناسایی شده است. روانشناسان به ویژگی های شخصیتی کارآفرین توجه نموده اند. هدف آنها در واقع شناسایی چگونگی ایجاد این ویژگی های متمایزکننده بوده است. از اوایل دهه شصت توجه جامعه شناسان و روانشناسان به ویژگی دیگری که باعث پرورش کارآفرینی می گردد جلب شده است که متغیرهای جمعیت شناختی می باشد.
کمیسیون اروپا برای گسترش و تسهیل کارآفرینی ایجاد قالب ذهنی مناسب در افراد و آموزش از سطوح پایین آموزش و پرورش را پیشنهاد نموده است و کشورهای آسیایی نیز پروژه هایی را در این راستا به کار گرفته اند. یکی از استراتژی هایی که مالزی برای توسعه کارآفرینی این کشور به کار برد ایجاد وزارت پرورش کارآفرین است.
آموزش یکی از مهمترین ساختارهای این وزارتخانه است. این آموزش با هدف پدید آوردن فرهنگ کارآفرینی انجام می پذیرد و وظیفه آن ترویج فرهنگ کارآفرینی در جامعه، به گونه ای که دانش آموزان مدارس و مؤسسه های آموزشی بالاتر (IHL) را دربر بگیرد است.
در ایران پژوهش های زیادی در راستای ویژگی های شخصیتی کارآفرینی افراد و بررسی وضعیت موجود صورت گرفته است. متاسفانه وضعیت در حد مطلوب نیست. در پژوهشی ویژگی پنجگانه کارآفرینی تحت عناوین توفیق طلبی، استقلال طلبی، خطرپذیری، خلاقیت و عزم و اراده برای ارزیابی نیم رخ کارآفرینی دانشجویان، اندازه گیری شده است.
مطابق نتایج نظرسنجی از ۲۸۴۳ نفر از دانشجویان، در حدود ۲۱ درصد دارای ویژگی های کارآفرینی هستند. به طور کلی میانگین امتیاز کارآفرینی دانشجویان برابر ۹۲/۳۱ بود که با حداقل میانگین قابل قبول (امتیاز ۳۷) تفاوت بسیار فاحشی دارد.
از سوی دیگر، مقایسه هر یک از ویژگی های پنجگانه کارآفرینی نشان می دهد که ویژگی عزم و اراده (با میانگین ۸/۷) در مقایسه با سایر خصیصه ها وضعیت نامناسبی دارد. امتیاز ویژگی های توفیق طلبی، استقلال طلبی، خطرپذیری و خلاقیت دانشجویان، فاصله کمی با حداقل امتیاز قابل قبول دارند.
چگونه از فرزندمان یک کارآفرین بسازیم:
با توجه به مطالب فوق الذکر، ایجاد تفکر کارآفرینی در کودکان ضرورتی غیرقابل انکار و امکانپذیر می باشد. روانشناسان معتقدند پنج سال اول زندگی بیشترین تاثیر را در زندگی شخص دارد. این دوران، زمانی است که جو اجتماعی، اقتصادی، فیزیکی و روانی اطراف کودک، اثر همیشگی بر شخصیت او دارد.
مطالعات مربوط به گذشته کارآفرینان موفق نشان می دهد که آنان از خانواده هایی که ارزش های خاصی برای استقلال و اتکا به خود قائلند بیرون می آیند. آموزش پوشیدن لباس، بستن بند کفش، عبور از خیابان و انتخاب دوستان و در کل آموزش استقلال در دوران پیش دبستان گام کوچکی در راه تبدیل کودکان امروز به کارآفرینان فردا است.
کودکانی که یاد می گیرند چگونه اوقات فراغت خود را با کارهای هنری و ساخت کاردستی پرنمایند، دارای تفکر خلاق و توفیق طلبی هستند. داشتن اولایی در مشاغل تجارت و شبیه آن کمک بزرگی در پرورش تفکر کارآفرینی در کودکان است. افراد موفق در این حوزه در سنین کودکی با مفاهیمی همچون فروش، شمارش پول، پول خرد کردن و ... آشنا شده اند. ایجاد تفکر مثبت اندیشی و ایجاد تفکر خلاق در سوق دادن کودکان در این راه کمک شایانی می نماید.
توجه به واحد کار پول و خرید و فروش که معمولا در اکثر پیش دبستانی های کشور ارائه می شود در این زمینه یاری رسان است. ایجاد هر یک از ویژگی های ذکر شده و ارائه راهکارهای مناسب آن در یک دوره کوتاه قطعا برای رشد و توسعه تفکر کارآفرینی در کودکان بردارند.