راه تازه ارتباط صنعت و دانشجو
مهدی طالع ماسوله. عضو هیات علمی دانشگاه تهران مدیر آزمایشگاه تعامل انسان و ربات (تار لب)
دانشجویان یک کشور، در زمره سرمایه‌های آن محسوب می‌شوند زیرا هم نیروهای جوان و خلاقی هستند و هم کشور برای آنان هزینه کرده است. از همین‌رو باید از دریای فکر، خلاقیت و توانایی‌های آنان برای حل دشوارترین مشکلات بهره برد. در حوزه گروه‌های فنی و مهندسی صنعت، به‌خوبی می‌توان به دستان دانشجویان و دانشگاهیان اطمینان کرد تا به سرانگشت تدبیر آنها را وابگشایند؛ کاری که خط‌مشی موسسه NSERC در کاناداست. این موسسه که حلقه واسط صنعت و دانشجو و دانشگاه و استادان است، هرساله با بودجه‌ای که دولت از صنایع باعنوان مالیات دریافت می‌کند، از یک‌سو و گهگاه بودجه‌های اختصاصی که صنایع برای پروژه‌ها با اولویت بیشتر اختصاص می‌دهند، دانشجویان مستعد را به کار برمی‌انگیزاند. سازوکار این پروژه‌ها هم برای دانشجویان کارشناسی تعریف شده است و هم دانشجویان تحصیلات تکمیلی را در پروژه‌های بزرگ‌تر و مهم‌تر درگیر می‌کند.
آنچه گفته شد تنها نمونه‌ای بود از کارهایی که کشورهای توسعه‌یافته برای یافتن حلقه گمشده میان صنعت و دانشگاه به کار بسته‌اند. در کشور ما متاسفانه این سازوکار چندان قوی نیست. از یک سو صنعت و دانشگاه به حرف و کار یکدیگر اعتماد ندارند که ریشه در عدم تفاهم در مسایل فنی، مالکیت معنوی دستاوردها و بودجه‌ها دارد و از دیگر سو صنایع به کارها و پژوهش‌های دانشجویان بها نمی‌دهند. تلخ‌تر آنکه برخی از صنایع یا متاسفانه برخی استادان، ایده، فکر و فرآیندی را که یک دانشجوی نگون‌بخت مطرح کرده است، سرقت می‌کنند و برای اهداف و کارهای خویش به کار می‌بندند. راه جلوگیری از این مشکل و نیز پروردن ایده‌های دانشجویان و بهادادن به آنها، هم در پخش کردن عطر اخلاق در جامعه علمی و صنعتی و هم در ایجاد یک حلقه واسط برای مرتبط‌کردن کارهای دانشگاهی و صنعتی نهفته است.
به هر روی، صنایع باید به محیط‌های دانشگاهی اعتماد کنند و این اعتماد باید با یک واسط انجام گیرد و حمایت دولت در این عرصه بایسته است. هرچند هم‌اکنون صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور، کارهای خوبی در این عرصه آغاز کرده است و عزم جدی برای برقراری این ارتباط خجسته دارد، اما متاسفانه این صندوق به استفاده اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها منحصر شده است و محیطی برای پرورش استعدادهای دانشجویان نیست. این محیط باید فراهم شود و حلقه مفقوده را باید پیدا کرد تا هم صنایع از سرمایه‌های بالقوه کشور بهره‌مند شوند و کارهای خود را با آخرین دستاوردهای علمی و فناورانه همسو کنند و هم دانشجویان، که آینده علمی و صنعتی کشور را رقم می‌زنند، با شکل کارها و فرآیندهای صنعتی‌شدن یک ایده آشنا شوند.