بخش زیادی از تصور کودکان از شغل آینده شان از آنچه اطراف شان می بینند ناشی می شود. آنها با نگاه به والدین شان و آنچه در محیط کوچک مهدکودک و دبستان دریافت می کنند، تصمیم می گیرند چه شغلی در آینده داشته باشند و در این باره سؤال هایی هم می پرسند از قبیل این که «بابا تو چه کاره ای؟»، «اگر کار نداشته باشی چطور میشه؟» «حالا من باید شغل تو رو داشته باشم؟» و... به تدریج که کودک بزرگ می شود و تجربه های اجتماعی جدی تر و عمیق تری پیدا می کند، نگرشش نسبت به شغل ها و شغل احتمالی آینده اش هم تفاوت پیدا می کند.
بحران های ۳ سالگی
پدید آمدن شغل یک فرایند اجتماعی است و برای این به وجود آمده است که به میل غریزی و فطری فرد جواب بدهد. محصول این شغل ها درواقع منش و شخصیت افراد را شکل می دهد. خیلی از افراد در شغل های خاصی که قرار می گیرند همان شخصیت را بروز می دهند و درواقع در جامعه با یک شخصیت خاصی شناخته می شوند. بچه ها در مرحله رشد روانی اجتماعی شان با بحران هایی ازجمله انتخاب شــــغل رو به رو می شوند. این بحران ها از ۳ سالگی معمولا شروع می شود چون در این مرحله کم کم با فرایندهای اجتماعی درگیر می شوند.
به این مثال توجه کنید
اگر دختری می گوید «من می خوام مامان بشم» مادر می تواند کنارش بازی کند و او را برای این نقش تقویت کند یا همانجا یک کیف به کودک بدهد و بگوید «باید سرکار بروی و بعد بیایی و بقیه کارها را انجام بدهی.» به این ترتیب به کودک می گوید که «تو هم می توانی یک هویت اجتماعی داشته باشی.»
برای شغلی خاص تربیت نکنید
خیلی اوقات پسرها و دخترها برای شغلی خاص تربیت می شوند. مثلا می توان دختربچه را طوری تربیت کرد که نقاش یا مادر خوبی باشد ولی به پسرها نقش های اجتماعی پرمسئولیت تر داده می شود. به این ترتیب آنها پیامی از هویت جنسی خود دریافت می کنند که باعث جهت دهی آنها می شود.
۳ تا ۵ سالگی:
گناه یا ابتکار؟
کودکان در هر مرحله رشد با دو قطب رفتاری مواجه می شوند که عوامل بیرونی در جهت دهی آنها به هرکدام از این دو قطب بسیار مهم است. کودکان بین ۳ تا ۵ سالگی بین ابتکار و احساس گناه قرار می گیرند. مهم ترین ویژگی این سن داشتن هدف است. آنها به دنبال هدف می گردند و می خواهند بدانند یکسری کارها را می توانند انجام دهند یا نه. آنها در این سن یک پیش بینی نقش در مقابل بازداری نقش دارند. پیش بینی یعنی اینکه می توانند فکر کنند که در آینده کاری را می توانند انجام دهند. در جوامع سنتی که شغل پدر خیلی مهم و بزرگ جلوه می کند کودک می خواهد نزدیک پدر گام بردارد اما رفته رفته با نقش پذیری اجتماعی درصد انتخاب هایش بیشتر می شود.
۵ تا ۷ سالگی:
سختکوشی یا تنبلی؟
۵ تا ۷ سالگی مرحله کفایت در کودکان است. دو قطب این مرحله شامل سختکوشی و احساس حقارت است. در اینجا کـــودکان دو مهارت جدی را انتخاب می کنند؛ یکی خلاقیت و دیگری تنبلی. آنها در این مرحله می توانند به سمت خلاقیت بروند یا روی به تنبلی بیاورند. در این سن والدین باید بر سختکوشی کودک تاکید کنند.۷ تا ۱۳ سالگی: هویت و سردرگمی در ۷ تا ۱۳ سالگی هویت و سردرگمی نقش بروز پیدا می کند. از ۱۳ سالگی به بعد این اتفاقات اجتماعی است که تعیین می کند فرد به سمت چه شغلی برود و در اصل، اجتماع تعیین کننده است. در سنین بالا باید به او بگویید که هر شغلی چه شخصیتی در او ایجاد می کند و چه امتیازاتی به او می دهد.