یک تجربه: رافرانز دیویس1، معلم جبر و هندسه در دبیرستان
به عنوان یک دبیر ریاضی برای من اهمیت دارد که بتوانم فضایی را در کلاس درس به وجود آورم که نه تنها مفاهیم و مهارت های ریاضی در آن تمرین شود، بلکه فضایی را برای بروز خلاقیت و نوآوری مرتبط با درس فراهم کند. در این مسیر بیش از هر چیز به داشتن ابزار و وسایل احتیاج دارم که ریاضی و هندسه را از روی کاغذ به سمت کار با احجام سه بعدی و واقعی پیش ببرد و امکان بروز خلاقیت و جستجوگری را در دانش آموزان برانگیزد. البته که برانگیختن شوق یادگیری و جستجوگری چیزی نیست که یک شبه به دست آید و نیازمند پروسه ای طولانی مدت به وسعت دست کم تمام سالهای تحصیل در مدرسه است.
جعبه جادویی در کلاس درس
اشتباه نکنید منظور از جعبه جادویی، تلویزیون نیست. جعبه جادوی کلاس ما، قفسه ای است که شامل همه ابزار و وسایلی است که ما برای اجازه دادن به بروز خلاقیت و آزادی فکر بچه ها نیاز داریم. البته می دانستم برای اینکه هم دسترسی به این وسایل را ساده کنم که هم در زمان کلاس و هم خارج از آن بتوانند از وسایل استفاده کنند، باید دسته بندی مفیدی انجام دهم. به همین منظور چند جعبه مواد خوراکی را انتخاب کردم و هر کدام را با چسباندن برچسب مشخص دسته بندی کردم به این تریب برای وسایل مختلف، جعبه های مختلفی داشتیم.
در هر یک از جعبه ها وسایل رنگ آمیزی مثل انواع مداد رنگی، مداد شمعی، ماژیک در رنگ های مختلف، قلم مو، آب رنگ و گواش، خمیر بازی، چسب، قطعات چوبی، چوب و جعبه کبریت، کاغذ رنگی، مقوا، لگو، آهن ربا و غیره را قرار دادیم. شاید به نظر شما استفاده از این وسایل بیشتر مناسب مهدکودک ها و کلاس های ابتدایی است اما باور کنید که حتی در دبیرستان نیز می توان ریاضی و هندسه را با استفاده از ابزار کاردستی ساده آموزش داد.
دانش آموزان با استفاده از این ابزار مفاهیم درس ریاضی و هندسه را تمرین می کنند. برای مثال با استفاده از کاغذ و هنر اریگامی، مفاهیمی مثل کسر، نسبت، بخش پذیری را تمرین می کنند. با مقوا و کاغذ و چیزهای دیگر احجام هندسی پیچیده را می سازند. حتی در برخی مناسبت ها برای پروژه های درسی آنها از ایشان می خواستم، یک شهر هندسی بسازند. همه اعضای کلاس با کمک هم به صورت فردی یا گروهی، مشغول ساختن قسمت های مختلف یک شهر هندسی می شدند و چیزهایی را که ساخته بودند در یک محوطه بزرگ و مناسبی که بدین منظور اختصاص یافته بود، کنار هم قرار می دادند و سپس به محاسبه حجم، محیط، مساحت و ابعاد مختلف این احجام می پرداختند.
تکنولوژی در جعبه جادویی
تنها ابزار آلات ساده در جعبه جادوی کلاس ما قرار نمی گیرد، من از تکنولوژی های پیچیده و هوشمند نیز استقبال می کنم بنابراین لپ تاپ، گوشی و تبلت نیز به جای اینکه در کلاس ممنوع باشد، می تواند در این جعبه های جادویی قرار بگیرد. در زمان لازم به دانش آموزان اجازه می دهم با استفاده از دستگاه های پیشرفته خود، برخی بازی های آموزشی را انجام دهند و مفاهیم درسی را به صورت غیر مستقیم تمرین کنند. همین طور جستجو در اینترنت، مطالعه وبلاگ ها و وبسایت هایی که مطالب خاصی در آموزش ریاضی دارند، در کلاس آزاد است.
***
همه این موارد به کمک دانش آموزان می آیند تا یادگیری را برای آنها شیرین و خوشایند کنند. دانش آموزان علاوه بر مشغول بودن به تمرین و یادگیری به سبک همیشگی، فرصتی هر چند کوتاه نیز برای استفاده از قوای خلاقه و کار با دستهای خود برای تجسم کردن، ساختن و نوآوری دارند تجربه ای که به آنها فرصت می دهند، آموخته هایشان را با دنیای خیال و رویاهایشان پیوند زنند.