مدیر واحد تحقیق، توسعه و آموزش ریاضی با بیان اینکه کتاب راهنمای معلم ریاضی پایههای پنجم و نهم تدوین شد، گفت: امسال برای اولین بار تمام مؤلفان کتابهای ریاضی پنجم و نهم جلوی دوربین رفتند .ابراهیم ریحانی مدیر واحد تحقیق، توسعه و آموزش ریاضی در گفتوگو با فارس با اشاره به واحد تحقیق، توسعه و آموزش اظهار داشت: به جزء بخش تألیف که نوشتن کتاب درسی به حساب میآید، به نظر رسید نیاز به بخش تحقیقات و آموزش داریم، از این رو بخش آموزش را نیز شروع کردیم و به افرادی آموزشهای لازم برای تدریس کتاب ریاضی داده شد تا آنها را با تألیف و اهداف آن آشنا کنیم.
وی ادامه داد: در بخش تحقیقات نیز بیشتر فعالیتها معطوف به پژوهش پس از تألیف است؛ برای نمونه کتاب ریاضی پنجم که آماده شد، روی آن تحقیقاتی شده و بررسیهایی لازم انجام میشود تا مشخص شود دانشآموزان و معلمان چه مشکلاتی با کتاب دارند.ریحانی افزود: این کار خوب است اما صحبت اینجاست که آیا وقتی کتاب میخواهد چاپ شود نیاز به پژوهش دارد یا خیر؛ کمتر متداول بوده برای تألیف کتاب، پژوهش مستقل انجام شود که این موضوعی است که ما دنبال آن هستیم.
مدیر واحد تحقیق، توسعه و آموزش ریاضی یادآور شد: یکی از نکات جدید این است که قبل از اینکه اثر تولید شود نیز میخواهیم پژوهش داشته باشیم و واحد ما، تحقیق، توسعه و آموزش است؛ نکته اساسی که در نظر گرفتهایم و رگههای موفقیت را در آن میبینیم ارتباط مؤثر و دائمی با معلمان است.وی یکی از قالبهای آن را سایت واحد ریاضی به نشانی واحد تحقیق، توسعه و آموزش www.mathrde.ir برشمرد و گفت: سال گذشته این حرکت را شروع کردیم و برای نمونه در 18 مرداد 93، 1919 نفر ثبتنام کرده و یوزر و پسورد گرفتند که این تعداد در 8 شهریور 94 به 5267 نفر رسید و اکنون به 5400 نفر رسیده است که به واحد ریاضی وصل شده و با ما ارتباط برقرار کردهاند.
ریحانی با بیان اینکه در این سایت مطلب و فایل میگذاریم، افزود: بعضی از آیتمهای سایت بینظیر است؛ برای نمونه 102 مقاله علمی ـ پژوهشی در آموزش ریاضی گذاشتیم که قابل دانلود است و در هیچ جای ایران چنین چیزی وجود ندارد.وی اضافه کرد: بنده به 12 استان رفتم و همکاران نیز به استانهای مختلف سفر کردهاند و از نزدیک در خصوص کتاب ریاضی سال پنجم صحبت کرده و فصل به فصل آن را در سایت اطلاعرسانی کردهایم و بازخورد آن را برای اولین بار گرفتیم؛ البته سال گذشته نیز وارد شدیم اما نه به دقت امسال و ارتباط خود را به صورت حضوری و مجازی حفظ کردهایم.
مدیر واحد تحقیق، توسعه و آموزش ریاضی با اشاره به تألیف کتابهای ریاضی گفت: برای اولین بار خرد جمعی را به کار گرفتیم؛ یعنی بیش از 60 جلسه برای تألیف هر کدام از کتابهای ریاضی پنجم و نهم و نقد و بررسی آن صرف شد و پیشنویس متن کتاب مطابق برنامه آماده شد و وقتی متن نوشته شد در جلسات، نقد و بررسی شد، وی ادامه داد: به محض اینکه متن، نهایی شد به دفتر چاپ و توزیع داده شد و فایل pdf آن را در سایت قرار دادیم و بازخوردها را از سطح کشور گرفتیم که به همراه نظرات ما و مؤلفان، نگاشت دومی آماده شد که به مراتب دقیقتر بود.وی بیان داشت: در هفتههای اخیر 500 نفر را برای کتاب ریاضی پنجم و 300 نفر برای ریاضی نهم از منتخبان استانها آموزش دادیم؛ در این دوره برای اولین بار کتاب درسی به افراد داده شد و برای نخستینبار در ابتدایی، مؤلف کتاب برای آموزش منتخبان حضور یافت.
امسال برای اولین بار تمام مؤلفان کتاب ریاضی پنجم و نهم جلوی دوربین رفتند
ریحانی در گفتوگو با فارس تصریح کرد: امسال برای اولین بار تمام مؤلفان کتاب ریاضی پنجم و نهم جلوی دوربین رفتند و در سایت نیز آن را قرار میدهیم تا همه همکاران در داخل و خارج از کشور از آن استفاده کنند و کتاب راهنمای معلم ریاضی این دو پایه نیز در حال آمادهسازی است و امیدواریم تا مهر ماه بتوانیم آن را در سایت قرار دهیم.
*اگر بهترین کتاب را بنویسید اما معلم آموزش نبیند، کار ناتمام است
مدیر واحد تحقیق، توسعه و آموزش ریاضی در پاسخ به این پرسش که «چه کار کردهاید ترس دانشآموزان از ریاضی ریخته شود و معلمان بتوانند با روشهای جدید دادههای کتاب را انتقال دهند؟»، افزود: یک بُعد کار تربیت معلم است؛ یعنی اگر بهترین کتاب را نیز بنویسید اما معلم آموزش نبیند، کار ناتمام است؛ بخشی از این به دانشگاهها برمیگردد و علیرغم زحمت زیاد اما برنامههای تربیت معلم و تربیت دبیرشان به نوعی تاریخ گذاشته است.وی با بیان اینکه دانشگاه بر روی محتوا که بخش ضروری است خوب کار میکند، گفت: اما دانستن یک موضوع با اینکه چگونه آن را برای دیگران قابل درک کنیم دو علم جداگانه است و این بخش مورد غفلت قرار گرفته است، البته فکرهایی در این خصوص داریم اما نمیتواند کار تربیت معلم دانشگاهها را انجام دهد.ریحانی اضافه کرد: برای نمونه پرسش این است که یک معلم پایه اول تا ششم چه ریاضیاتی را باید بداند و اینکه چگونه به دیگران یاد دهد؛ اینها صورت مسأله است و ما برای آن فکرهایی کردهایم.
*دوره ابتدایی را خیلی ساده تصور کردهایم
مدیر واحد تحقیق، توسعه و آموزش ریاضی گفت: یکی از فکرهای ما این است که خود کتاب به نوعی باشد که برای معلم نیز حالت آموزش داشته باشد و کتاب راهنما میتواند کمک کند و فیلمهایی که برای تدریس در سایت گذاشتیم یا پاورپوینتهایی که برای تدریس تهیه شده است میتواند به ما کمک کند.وی ادامه داد: یک دلیل این است که دوره ابتدایی را جدی نگرفتهایم، یعنی یک معلم دوره متوسطه نیز تلقی میکند دوره ابتدایی راحت است، لذا بخشی از این پشتیبانی را از طریق بستههای آموزشی که برای معلمان تهیه میکنیم سعی در جبران آن داریم، اما واقعیت این است که برای نمونه دوره ضمن خدمت ما هیچ متن امروزی مبتنی بر پژوهش و نیازهای ما که باید تدریس شود، ندارد.ریحانی با اشاره به دلیل این موضوع افزود: برای اینکه فکر میکنم در سیاستگذاری دقت نکردهایم و دوره ابتدایی را خیلی ساده تصور کردهایم؛ در امر آموزش به ویژه در دوره ابتدایی فکر میکنیم یک دیپلمه نیز میتواند کتاب را بنویسید و آموزش را مطرح کند، بنابراین دوره ابتدایی را علیرغم اینکه اثر زیادی دارد جدی نگرفتهایم.
*در ژاپن 40 درصد از زمان تدریس اختصاص به درس پژوهی دارد
مدیر واحد تحقیق، توسعه و آموزش ریاضی در پاسخ به این پرسش که «دلیل افت یادگیری ریاضی نزد دانشآموزان چیست؟»، افزود: اگر نظر شخص بنده که بر اثر تجربه و پژوهش است را بخواهید میگویم برای نمونه در ژاپن کتابها خوب است اما برگ برنده نیست، بلکه برگ برنده معلم است و سیستم آموزش برای معلم فوقالعاده چالاک، نیرومند و به روز است؛ ضمن اینکه 40 درصد از زمان تدریس آنها اختصاص به درس پژوهی دارد، در حالی که ما در کل ساعت آموزشی، معلمان را برای کلاس درس میفرستیم.وی بیان داشت: بنابراین معلمی که 2 ساعت کلاس میرود باید یک ساعت نیز بازآموزی داشته باشد و به روز شود، اما متخصص برای آموزش نداریم و حل این مشکلات نیازمند برنامهریزی دقیقتر است.
ریحانی در پاسخ به این پرسش خبرنگار فارس مبنی بر اینکه «چقدر کتابهای ریاضی به روز میشود؟»، گفت: در تألیف و تدوین کتابها سعی کردهایم از منابع و پژوهشهای به روز دنیا استفاده کنیم.مدیر واحد تحقیق، توسعه و آموزش ریاضی در خصوص بازخورد کتابهای ریاضی نزد معلمان و دانشآموزان افزود: ایمیل داریم، حضوری بررسی میکنیم و شاید صدها نقد و بررسی کتاب به صورت گروهی و انفرادی از سراسر کشور برای حتی کتابهایی که وارد چرخه تدریس نشده، نیز رسیده است.وی در خصوص اینکه آیا فیلمهای کمک آموزشی به ارزشیابی کمک میکند، گفت: همه فیلمها به ارزشیابی کتاب هنگامی که مؤلفان توضیح میدهند، کمک میکند و نیز متن کتاب طوری طراحی شده که ایدههای جدیدی که میشود برای ارزشیابی داشت از دل کتاب بر میآید، یعنی سؤالهای «پاسخ باز» گذاشتهایم و آنها چندین جواب دارند که میتواند از چندین روش به دست آید.ریحانی خاطرنشان کرد: دانشآموز بسته به دانش خود به آن جواب میدهد و این خود نوعی ارزشیابی را ترویج خواهد کرد و علت آن این است که مسائل واقعی ما جواب واحد ندارند و پاسخ باز را در کتاب گذاشتیم و این در ارزشیابیها کمک میکند؛ البته بحث ارزشیابی بسیار وسیع است و بحث این است که آیا آموزش میدهیم تا ارزشیابی کنیم یا برعکس در ارزشیابی نیز میتوان آموزش داد.